ਬਾਹਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਤਰਜਮਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਪੰਜਾਬੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਉਸ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਉਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਚਰਚਾ ਲਈ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਦੀ ਲੋੜ ਵਾਲੇ ਪੰਨਿਆਂ 'ਤੇ ਇਸ ਲੇਖ ਦੀ ਐਂਟਰੀ ਦੇਖੋ। ਜੇਕਰ ਅਗਲੇ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਇਸਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। If you have just labeled this article as needing translation, please add {{subst:uw-notpunjabi|1=ਬਾਹਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾ}} ~~~~ on the talk page of the author. |
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+Bahing consonant phonemes
! colspan="3" |
!Bilabial
!Dental
!Apico-
alveolar
!Lamino-
alveolar
!Palatal
!Velar
!Glottal
|-
! colspan="3" |Nasal
|m ⟨म⟩
|
|n ⟨न⟩
|
|
|ŋ ⟨ङ⟩
|
|-
! rowspan="5" |Plosive/
Affricate
! colspan="2" |implosive
|ɓ ⟨ळ⟩
|
|
|
|
|
|
|-
! rowspan="2" |voiceless
!unaspirated
|p ⟨प⟩
|t̪ ⟨त⟩
|t ⟨ट⟩
|t͡s ⟨च⟩
|
|k ⟨क⟩
|ʔ
|-
!aspirated
|pʰ ⟨फ⟩
|t̪ʰ ⟨थ⟩
|tʰ ⟨ठ⟩
|t͡sʰ ⟨छ⟩
|
|kʰ ⟨ख⟩
|
|-
! rowspan="2" |voiced
!unaspirated
|b ⟨ब⟩
|d̪ ⟨द⟩
|d ⟨ड⟩
|d͡z ⟨ज⟩
|
|ɡ ⟨ग⟩
|
|-
!aspirated
|bʱ ⟨भ⟩
|d̪ʱ ⟨ध⟩
|dʱ ⟨ढ⟩
|d͡zʱ ⟨झ⟩
|
|ɡʱ ⟨घ⟩
|
|-
! colspan="3" |Fricative
|
|
|s ⟨स⟩
|
|
|
|ɦ ⟨ह⟩
|-
! colspan="3" |Trill
|
|
|r ⟨र⟩
|
|
|
|
|-
! colspan="3" |Lateral
|
|
|l ⟨ल⟩
|
|
|
|
|-
! colspan="3" |Approximant
|w ⟨व⟩
|
|
|
|j ⟨य⟩
|
|
|}
Bilabial | Dental | Apico- alveolar |
Lamino- alveolar |
Palatal | Velar | Glottal | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | m ⟨म⟩ | n ⟨न⟩ | ŋ ⟨ङ⟩ | ||||||
Plosive/ Affricate |
implosive | ɓ ⟨ळ⟩ | |||||||
voiceless | unaspirated | p ⟨प⟩ | t̪ ⟨त⟩ | t ⟨ट⟩ | t͡s ⟨च⟩ | k ⟨क⟩ | ʔ | ||
aspirated | pʰ ⟨फ⟩ | t̪ʰ ⟨थ⟩ | tʰ ⟨ठ⟩ | t͡sʰ ⟨छ⟩ | kʰ ⟨ख⟩ | ||||
voiced | unaspirated | b ⟨ब⟩ | d̪ ⟨द⟩ | d ⟨ड⟩ | d͡z ⟨ज⟩ | ɡ ⟨ग⟩ | |||
aspirated | bʱ ⟨भ⟩ | d̪ʱ ⟨ध⟩ | dʱ ⟨ढ⟩ | d͡zʱ ⟨झ⟩ | ɡʱ ⟨घ⟩ | ||||
Fricative | s ⟨स⟩ | ɦ ⟨ह⟩ | |||||||
Trill | r ⟨र⟩ | ||||||||
Lateral | l ⟨ल⟩ | ||||||||
Approximant | w ⟨व⟩ | j ⟨य⟩ |
Bahing | |
---|---|
ਇਲਾਕਾ | Nepal |
ਨਸਲੀਅਤ | Bahing |
Native speakers | 12,000 (2011 census)[1] |
ਸੀਨੋ-ਤਿੱਬਤੀ
| |
ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਥਿਤੀ | |
ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ | Nepal |
ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ | |
ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3 | bhj |
ELP | Bahing |
ਬਾਹਿੰਗ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਈਵਾ, ਡੰਗਮੋਵਾ, ਰੁਖੁਸਾਲੂ, ਵਾਰੀਪਸਾਵਾ, ਤਿਮਰੀਵਾ, ਧੀਮਰੀਵਾ, ਨਯਾਂਗੋ, ਧਯਾਂਗੋ, ਖਲੀਵਾ/ਖਲੁਵਾ, ਰੇਂਦੁਕਪਾ/ਰੇਂਡੂ, ਰੁੰਗਬੂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਬਾਹਿੰਗ ਸਮੂਹ ਦੇ 14449 ਲੋਕਾਂ (ਜਨਗਣਨਾ 2021) ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਰਾਂਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੀਨ-ਤਿੱਬਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਉਪ ਸਮੂਹ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਵਿੱਚ ਰੁਮਦਾਲੀ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਨੇਚਲੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਐਥਨੋਲੌਗ ਬਹਿੰਗ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਦਲਵੇਂ ਨਾਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈਃ ਬਾਇੰਗ, ਇੱਕੇ ਲੋ, ਕਿਰਾਂਤੀ-ਬਹਿੰਗ, ਪਾਈ ਲੋ, ਰਾਡੂ ਲੋ। ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
Geographical distribution
[ਸੋਧੋ]Bahing is spoken in the following locations of Nepal (Ethnologue).
- Northeastern Okhaldhunga District, Sagarmatha Zone: Harkapur, Ragdip, Bigutar, Baruneswor, Okhaldhunga, Rumjatar, Barnalu, Mamkha, Ratmate, Serna, Diyale, and Bhadaure VDC's (Rumdali dialect)
- Mid-southeastern Okhaldhunga District: Ketuke, Moli, Waksa, and Ubu VDC's (Tolocha dialect)
- Southern tip of Solukhumbu District: Necha Batase and Salyan VDC's
- Khotang District
Dialects
[ਸੋਧੋ]According to Ethnologue, Bahing consists of the Rumdali, Nechali, Tolacha, Moblocha, and Hangu dialects, with 85% or above intelligibility among all dialects.
Documentation
[ਸੋਧੋ]Bilabial | Dental | Apico- alveolar |
Lamino- alveolar |
Palatal | Velar | Glottal | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | m ⟨म⟩ | n ⟨न⟩ | ŋ ⟨ङ⟩ | ||||||
Plosive/ Affricate |
implosive | ɓ ⟨ळ⟩ | |||||||
voiceless | unaspirated | p ⟨प⟩ | t̪ ⟨त⟩ | t ⟨ट⟩ | t͡s ⟨च⟩ | k ⟨क⟩ | ʔ | ||
aspirated | pʰ ⟨फ⟩ | t̪ʰ ⟨थ⟩ | tʰ ⟨ठ⟩ | t͡sʰ ⟨छ⟩ | kʰ ⟨ख⟩ | ||||
voiced | unaspirated | b ⟨ब⟩ | d̪ ⟨द⟩ | d ⟨ड⟩ | d͡z ⟨ज⟩ | ɡ ⟨ग⟩ | |||
aspirated | bʱ ⟨भ⟩ | d̪ʱ ⟨ध⟩ | dʱ ⟨ढ⟩ | d͡zʱ ⟨झ⟩ | ɡʱ ⟨घ⟩ | ||||
Fricative | s ⟨स⟩ | ɦ ⟨ह⟩ | |||||||
Trill | r ⟨र⟩ | ||||||||
Lateral | l ⟨ल⟩ | ||||||||
Approximant | w ⟨व⟩ | j ⟨य⟩ |
- Bahing has its unique sound /ɓ/ ळ.
- Nowadays use ट, ठ, ड, ढ, have disappeared or are less used.
Morphology
[ਸੋਧੋ]Hodgson (1857) reported a middle voice formed by a suffix -s(i) added to the verbal stem, corresponding to reflexives in other Kiranti languages.
References
[ਸੋਧੋ]External links
[ਸੋਧੋ]ਫਰਮਾ:Sino-Tibetan languagesਫਰਮਾ:Kiranti languagesਫਰਮਾ:Languages of Nepal