ਬਿਰਲਾ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ
 | |
 | |
| ਸਥਾਪਨਾ | 1985 |
|---|---|
| ਟਿਕਾਣਾ | ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ |
ਬੀ. ਐੱਮ. ਬਿਰਲਾ ਸਾਇੰਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਪੀ. ਏ. ਸਿੰਗਾਰਾਵੇਲੂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਾਰਾਮੰਡਲ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ, ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਡਾਇਨਾਸੋਰਿਅਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪਡ਼ਾਅ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਹ 1990 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਿਜੀ ਪੁਲਾਡ਼ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਸਹੂਲਤ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾਡ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਪੁਲਾਡ਼ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਜੁਲਾਈ 2019 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਵ ਸ਼ਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਲੈਨੇਟੇਰੀਅਮ[ਸੋਧੋ]
ਬਿਰਲਾ ਪਲੈਨੇਟੇਰੀਅਮ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿੰਗ ਹੈ। ਇਸ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 8 ਸਤੰਬਰ 1985 ਨੂੰ ਐੱਨ. ਟੀ. ਰਾਮਾ ਰਾਓ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬਿਰਲਾ ਤਾਰਾਮੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਪੁਲਾਡ਼ ਅਜਾਇਬ ਘਰ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਚਿੱਤਰਾਂ, ਚਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਨਤਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸਰੋ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਰਤਾਂਤ ਵਿੱਚ 43 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਊਰੇਟਰ ਪ੍ਰਣਵ ਸ਼ਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਲਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅੰਕਡ਼ਿਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਹਜ਼ਾਰ ਪੰਨਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੱਤਿਆਜੀਤ ਤੁਲਜਾਪੁਰਕਰ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਸਨ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਕਲਾਕਾਰੀ ਅਰਜੁਨ ਕੋਟਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅੰਕੁਰ ਛਾਬਡ਼ਾ ਅਤੇ ਸਮਯਾਨ ਥੋਟਾ ਨੇ ਕਿਊਰੇਸ਼ਨ ਸਹਾਇਕ ਅਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਟੀਮ ਲੀਡ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਪੀ. ਐੱਸ. ਐੱਲ. ਵੀ., ਜੀ. ਐੱਮ. ਐੱਚ. ਵੀ. ਅਤੇ ਜੀ. ਐൽ. ਐੱਵ.-ਐੱਮਕੇ-III (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੁਲਾਡ਼ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ) ਦੇ ਮਾਡਲਾਂ ਸਮੇਤ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਹਨ। ਆਰੀਆਭੱਟ, ਭਾਸਕਰ, ਰੋਹਿਨੀ, ਐਪਲ ਅਤੇ ਐੱਸਆਰਓਐੱਸਐੱਸ ਵਰਗੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਲਡ਼ੀ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸੰਚਾਰ ਉਪਗ੍ਰਹਿਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾਡ਼ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਡਾਇਨੋਸੌਰਿਅਮ[ਸੋਧੋ]
ਡਾਇਨੋਸੌਰਿਅਮ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਵਾਧਾ ਹੈ ਅਤੇ 2000 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 160 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਮਾਊਂਟਡ ਕੋਟਾਸੌਰਸ ਯਮਨਪਲੀਨਸਿਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਆਦਿਲਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਦੁਆਰਾ ਵਿਗਿਆਨ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾਇਨੋਸੌਰਿਅਮ ਵਿੱਚ ਡਾਇਨਾਸੋਰ ਦੇ ਅੰਡਿਆਂ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਸ਼ੈੱਲਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਾਸ਼ਮ ਵਾਲੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਤਣੇ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜੀਵਾਸ਼ਮਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
