ਬੇਲਾ ਮਿੱਤਰਾ
ਬੇਲਾ ਮਿੱਤਰਾ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਅਮਿਤਾ ਬੋਸ 1920 |
| ਮੌਤ | 31 ਜੁਲਾਈ 1952 (ਉਮਰ 31–32) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਬੇਲਾ ਬੋਸ |
| ਸੰਗਠਨ | ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਰੈਜਮੈਂਟ, ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੌਜ |
| ਲਹਿਰ | ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਹਰੀਦਾਸ ਮਿੱਤਰਾ (1936–1952; ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ) |
| ਬੱਚੇ | ਅਮਿਤ ਮਿੱਤਰਾ |
| ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ | ਸੁਰੇਸ਼ ਬੋਸ (ਪਿਤਾ) ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ (ਅੰਕਲ) |
ਬੇਲਾ ਮਿੱਤਰਾ, ਜਾਂ ਬੋਸ (1920 – 31 ਜੁਲਾਈ 1952) ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੀ ਜੋ ਝਾਂਸੀ ਰਾਣੀ ਰੈਜੀਮੈਂਟ, ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਮੀ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੀ।
ਪਰਿਵਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਮਿੱਤਰਾ ਦਾ ਜਨਮ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਣਵੰਡੇ 24 ਪਰਗਨਿਆਂ, ਕੋਡਾਲੀਆ ਵਿੱਚ ਅਮਿਤਾ ਜਾਂ ਬੇਲਾ ਬੋਸ[1] ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੁਰੇਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਸੀ। ਉਹ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਭਤੀਜੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1936 ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਹਰੀਦਾਸ ਮਿੱਤਰਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।[2] ਹਰੀਦਾਸ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਬਣਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਮਿਤ ਮਿੱਤਰਾ ਇੱਕ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਹੈ।[3][4]
ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
ਮਿੱਤਰਾ ਨੇ 1940 ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਾਮਗੜ੍ਹ ਸੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਹਰੀਦਾਸ ਮਿੱਤਰਾ ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਫੌਜ ਦੀ ਗੁਪਤ ਸੇਵਾ ਟੀਮ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਝਾਂਸੀ ਰਾਣੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[4] ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਏ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦਿੱਤੀ,[5] ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਰੇਡੀਓ ਦਾ ਟ੍ਰਾਂਸਮੀਟਰ ਚਲਾਇਆ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ 1944 ਵਿੱਚ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੋਂ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭੇਜੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਹਰੀਦਾਸ ਮਿੱਤਰਾ ਨੂੰ 21 ਜੂਨ 1945 ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ, ਤਾਂ ਉਹ ਪੂਨਾ ਗਈ, ਅਤੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ। ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਵਾਇਸਰਾਏ, ਲਾਰਡ ਵੇਵਲ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਰੀਦਾਸ ਮਿੱਤਰਾ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਜੋਤਿਸ਼ ਬਾਸੂ, ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਰਾਏ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[6] 1947 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾ, ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਰਾਹਤ ਟੀਮ ਬਣਾਈ। 1950 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਏ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਡਾਨਕੁਨੀ ਨੇੜੇ ਅਭੈਨਗਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। [7]
ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]
1952 ਵਿੱਚ, ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮਿੱਤਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਵੜਾ-ਬਰਧਮਾਨ ਚੌਰਡ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਹਾਵੜਾ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਬੇਲਾਨਗਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਂ 1958 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [7][3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Priyadarśī Mukherji (2009). Netaji Subhas Chandra Bose: Contemporary Anecdotes, Reminiscences. ISBN 9788124114285. Retrieved 15 October 2018.
- ↑ Ashoka Gupta (2005). Gupta Ashoka: In the Path of Service: A memoir of a Social Worker. ISBN 9788185604565. Retrieved 15 October 2018.
- ↑ 3.0 3.1 "From corporate boardrooms to Writers' Buildings". thehindubusinessline.com. 20 May 2011. Retrieved 15 October 2018.
- ↑ 4.0 4.1 Chakraborty, Ajanta (13 August 2011). "At 64, new battles to be waged and won". The Times of India. Retrieved 12 April 2023.
- ↑ Dr. S. C. Maikap (1993). Challenge to the Empire- A Study of Netaji. ISBN 9788123023649. Retrieved 15 October 2018.
- ↑ "When Mahatma saved Netaji's revolutionaries from gallows". indianexpress.com. 15 September 2014. Retrieved 15 October 2018.
- ↑ 7.0 7.1 Subodh C. Sengupta & Anjali Basu, Vol - I (2002). Sansab Bangali Charitavidhan (Bengali). Kolkata: Sahitya Sansad. p. 367. ISBN 81-85626-65-0.