ਭਾਨਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ

ਭਾਨਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਹੈ।^[1] ਇਹ ਨਗਰ ਭਗਵੰਤ ਦਾਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੇ ਦੂਜੇ ਪੁੱਤਰ ਮਾਧੋ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਵਜੋਂ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[2] ਕਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ।^[3]^[4]

ਭੂਗੋਲ

ਭਾਨਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਅਲਵਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ^[5] ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀ ਅਰਾਵਲੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਸਰਿਸਕਾ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।^[6] ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਦਾ ਪਿੰਡ ਗੋਲਾ ਕਾ ਬਾਸ ਹੈ।^[7] ਕਿਲ੍ਹਾ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਢਲਾਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਰਾਜੇ ਦੇ ਮਹਿਲ ਦੇ ਖੰਡਰ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਢਲਾਨ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ; ਤਾਲਾਬ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਰੁੱਖ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਧਾਰਾ ਮਹਿਲ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੱਪੜ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ।^[8]

ਇਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ 235 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੈ।^[6] ਥਾਨਾ ਗਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਕਿਲ੍ਹਾ 20 ਮੀਲ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।^[8] ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਜੈਪੁਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 88.2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੈ।

ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ

ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਸਾਧੂ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਕੋਈ ਵੀ ਘਰ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨਾਲੋਂ ਉੱਚਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਘਰ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਉੱਤੇ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਸਾਧੂ ਦੇ ਘਰ ਉੱਤੇ ਪਰਛਾਵਾਂ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕਾਲਮ ਜੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਕਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕਸਬਿਆਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਪੁਜਾਰੀ ਜੋ ਕਾਲੇ ਜਾਦੂ ਦਾ ਅਭਿਆਸੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਭਾਨਗੜ੍ਹ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚਾਹਵਾਨ ਸਨ। ਇੱਕ ਦਿਨ, ਪੁਜਾਰੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪੋਸ਼ਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੱਟਾਨ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਪੁਜਾਰੀ ਉੱਤੇ ਆ ਡਿੱਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪੁਜਾਰੀ ਨੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਸਰਾਪ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦੀ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ।^[9]^[10]^[11]