ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰੈੱਸ, ਨੀਲੋਖੇੜੀ
| ਸਥਾਪਨਾ | 1948–2015 |
|---|---|
| ਸੰਸਥਾਪਕ | ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ |
| ਕਿਸਮ | ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ |
| ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਥਿਤੀ | ਕੰਪਨੀ |
| ਮੰਤਵ | ਪ੍ਰਿਟਿੰਗ |
| ਟਿਕਾਣਾ |
|
| ਸੇਵਾਵਾਂ | ਸਰਕਾਰੀ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛਾਪਣਾ |
ਮੈਂਬਰhip | ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ, ਆਵਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮੰਤਰਾਲਾ |
ਬਜਟ | 7 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਲਗਭਗ) (2011–12 ਆਰਟੀਆਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ) |
ਸਟਾਫ਼ | 294 |
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰੈਸ, ਨੀਲੋਖੇੜੀ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਦੇ ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੀਲੋਖੇੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1948 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰਵਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਨੀਲੋਖੇੜੀ ਵਿਖੇ ਪੁਨਰਵਾਸ ਕਾਲੋਨੀ ਵਿੱਚ 1948 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਉੱਦਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ 1951 ਵਿੱਚ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫਰਵਰੀ 1954 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਅਤੇ ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲਰ (ਭਾਰਤ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1]
1972 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਚੋਟੀ ਦਾ ਗੁਪਤ ਵਿੰਗ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫਤਰਾਂ ਲਈ ਗੁਪਤ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਨੌਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ।
1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ, ਪ੍ਰੈਸ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲੈਟਰਪ੍ਰੈਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪੁਰਾਣੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਨੇ ਪੜਾਅਵਾਰ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ; ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ 1995 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 1996/97 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ।
ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਕਾਰਜ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰੈਸ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਆਫ਼ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ 294 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।[2] ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦੋ ਡਿਪਟੀ ਮੈਨੇਜਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੈਨੇਜਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰੈੱਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਗਜ਼ਟ, ਐਗਜ਼ਿਮ ਨੀਤੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਦਾ ਕੰਮ, ਰੇਲਵੇ ਬਜਟ, ਹਰੇਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ, ਏ.ਆਈ.ਆਰ., ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ. ਬੁਲੇਟਿਨ, G.I.F.S. ਦੇ ਫਾਰਮ, ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ, ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ, ITBP, CRPF, ਫੌਜ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗਾਂ, ਮੈਨੂਅਲ, ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ, ਪੱਤਰ-ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਬੈਲਟ ਪੇਪਰ।[3]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Function and Duties, Government of India Press Archived 8 November 2013 at the Wayback Machine., updated 31 March 2012 (pdf)
- ↑ Directorate of Printing Archived 2 June 2014 at the Wayback Machine., Ministry of Urban Development, retrieved 14 July 2014.
- ↑ Documents held for Printing by Nilokheri Press (RTI 2012) Archived 8 November 2013 at the Wayback Machine., pdf p. 23.