ਭੀਮਾ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ
| ਭੀਮਾ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ | |
|---|---|
 ਇੰਦੌਰ ਦੀ ਹੋਲਕਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 17 ਸਤੰਬਰ 1795 ਰਾਜਵਾੜਾ, ਇੰਦੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 28 ਨਵੰਬਰ 1858 (ਉਮਰ 63) ਇੰਦੌਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
| ਪਿਤਾ | ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਸ਼ਵੰਤਰਾਓ ਹੋਲਕਰ |
| ਮਾਤਾ | ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ |
| ਧਰਮ | ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ |
ਭੀਮਾ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ (17 ਸਤੰਬਰ 1795-28 ਨਵੰਬਰ 1858) ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਸ਼ਵੰਤ ਰਾਓ ਹੋਲਕਰ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਹ ਰਾਣੀ ਅਹਿਲਿਆ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਦੀ ਪੋਤੀ ਅਤੇ ਮਲਹਾਰ ਰਾਓ ਹੋਲਕਰ ਤੀਜੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
1817 ਵਿਚ, ਭੀਮਾ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਰਨਲ ਮੈਲਕਮ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜੀ[ਕੌਣ?] ਅਤੇ ਗੁਰੀਲਾ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। ਮਹਿਦਪੁਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮਾਹਿਦਪੁਰ ਵਿਖੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ, 2,500 ਘੋੜਸਵਾਰ, ਤਲਵਾਰ ਅਤੇ ਲਾਂਸ ਦੀ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 1857 ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਵਜੋਂ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਲੈਣ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਦੀ ਮੌਤ 28 ਨਵੰਬਰ 1858 ਨੂੰ ਇੰਦੌਰ ਵਿਖੇ ਹੋਈ।
ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਭੀਮਾ ਨੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਧਵਾ ਦਾ ਇਕਾਂਤ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਇੰਦੌਰ ਰਿਆਸਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਕਿ "ਉਸ ਦੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਹਿਲਿਆ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੇ ਖੂਨ ਅਤੇ ਪਸੀਨੇ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।" ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਧਵਾ ਦਾ ਪਰਦਾ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ।
ਮਾਹਿਦਪੁਰ ਦੀ ਲੜਾਈ
[ਸੋਧੋ]21 ਦਸੰਬਰ 1817 ਨੂੰ ਸਰ ਥਾਮਸ ਹਿਸਲੋਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਫੌਜ ਨੇ 11 ਸਾਲਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਮਲਹਾਰ ਰਾਓ ਹੋਲਕਰ ਦੂਜੇ ਅਤੇ 22 ਸਾਲਾ ਭੀਮਾ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਲਕਰ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਰੋਸ਼ਨ ਬੇਗ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਲਕਰ ਤੋਪਖਾਨੇ ਨੇ 63 ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਲਾਈਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਸਮੇਂ, ਅੰਗਰੇਜ਼ ਲੜਾਈ ਹਾਰਨ ਦੀ ਕਗਾਰ 'ਤੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਹੋਲਕਰ ਦੇ ਡੇਰੇ ਦੇ ਗੱਦਾਰ ਗਫੂਰ ਖਾਨ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਮਾਂਡ ਹੇਠ ਫ਼ੌਜ ਨਾਲ ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਲਕਰਾਂ ਦੀ ਨਿਰਣਾਇਕ ਹਾਰ ਹੋਈ। 6 ਜਨਵਰੀ 1818 ਨੂੰ ਮੰਦਸੌਰ ਦੀ ਸੰਧੀ ਦੁਆਰਾ, ਇਸ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੱਤਪੁਦਾਸ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਾਰਾ ਹੋਲਕਰ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਨਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੂਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭੀਮਾ ਬਾਈ ਹੋਲਕਰ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਰਨਲ ਮੈਲਕਮ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹੋਏ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੈਲਕਮ ਨਾਲ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੇ ਗਏ।