ਮਲਿਕਾ ਜਹਾਂ
ਮਲਿਕਾ ਜਹਾਂ (ਭਾਵ "ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਰਾਣੀ") ਇੱਕ ਜੈਸਲਮੇਰ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ।[1]
ਪਰਿਵਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਮਲਿਕਾ ਜਹਾਂ, ਜਿਸਦਾ ਰਾਜਪੂਤ ਨਾਮ ਅਣਜਾਣ ਹੈ,[2] ਇੱਕ ਜੈਸਲਮੇਰ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ, ਜੈਸਲਮੇਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਰਾਵਲ ਭੀਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਧੀ,[3][4] ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਅਕਬਰ ਦੀ ਸਮਕਾਲੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। [5] ਉਹ ਇੱਕ ਦਰਜੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਸੀ।[6] ਉਹ ਰਾਵਲ ਹਰਰਾਜ ਦੀ ਪੋਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਚਾਚਾ ਕਲਿਆਣ ਮੱਲ, ਭਾਕਰ ਅਤੇ ਸੁਲਤਾਨ ਸਨ।[6] ਉਸਦੀ ਮਾਸੀ ਦਾ ਵਿਆਹ 1570 ਵਿੱਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ,[7] ਅਤੇ ਮਾਹੀ ਬੇਗਮ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ।[8]
ਰਾਵਲ ਭੀਮ ਨੇ 1578 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਹਰਰਾਜ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ[6] 1616 ਵਿੱਚ ਭੀਮ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਨੱਥੂ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ,[9] ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ,[10]ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਟੀਆਂ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।[6] ਉਸ ਦਾ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਕਲਿਆਣ ਮੱਲ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਵਲ ਬਣਿਆ।[10]
ਵਿਆਹ[ਸੋਧੋ]
ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ 'ਮਲਿਕਾ ਜਹਾਂ' ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ,[11] ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ ("ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਾਣੀ")। ਜਹਾਂਗੀਰ ਆਪਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੱਠਜੋੜ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਗਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।[10]
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ[ਸੋਧੋ]
ਮਲਿਕਾ ਜਹਾਂ ਫਿਰੋਜ਼ ਐਚ. ਮੈਡਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਵਲ ਦ ਥਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸ: ਏ ਨਾਵਲ (2015) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਤਰ ਹੈ।[12]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Lal, Kishori Saran (1 January 1988). The Mughal Harem. Aditya Prakashan. pp. 28. ISBN 978-8-185-17903-2.
- ↑ Shujauddin, Muhammad; Shujauddin, Razia (1967). The Life and Times of Noor Jahan. Caravan Book House. p. 96.
- ↑ The Moslem World - Volumes 1-2. Nile Mission Press. 1985. p. 72.
- ↑ Soma Mukherjee (2001). Royal Mughal Ladies and Their Contributions. Gyan Books. p. 23. ISBN 978-8-121-20760-7.
- ↑ Naravane, M. S. (1999). The Rajputs of Rajputana: A Glimpse of Medieval Rajasthan. APH Publishing. p. 113. ISBN 978-8-176-48118-2.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Somānī, Rāmavallabha (1990). History of Jaisalmer. Panchsheel Prakashan. pp. 59–60. ISBN 978-8-170-56070-8.
- ↑ Ruby Lal (2005). Domesticity and power in the early Mughal world. Cambridge University Press. p. 168. ISBN 978-0-521-85022-3.
- ↑ Beveridge, Henry (1907). Akbarnama of Abu'l-Fazl ibn Mubarak - Volume III. Asiatic Society, Calcuta. p. 283.
- ↑ Rajasthan, (India), K. K Sehgal (1962). Rajasthan District Gazetteers, Volume 18. Directorate, District Gazetteers. p. 37.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ 10.0 10.1 10.2 Jahangir, Emperor; Thackston, Wheeler McIntosh (1999). The Jahangirnama : memoirs of Jahangir, Emperor of India. Washington, D. C.: Freer Gallery of Art, Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution; New York: Oxford University Press. pp. 376. ISBN 978-0-19-512718-8.Jahangir, Emperor; Thackston, Wheeler McIntosh (1999). The Jahangirnama : memoirs of Jahangir, Emperor of India. Washington, D. C.: Freer Gallery of Art, Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution; New York: Oxford University Press. pp. 376. ISBN 978-0-19-512718-8.
- ↑ Singh, Rajvi Amar (1992). Medieval History of Rajasthan: Western Rajasthan. Rajvi Amar Singh. p. 1456.
- ↑ Madon, Phiroz H. (8 April 2015). The Third Prince: A Novel. Jaico Publishing House. ISBN 978-8-184-95140-0.