ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੀ
ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੀ | |
|---|---|
 | |
ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੀ (9 ਸਤੰਬਰ 1883-23 ਜੂਨ 1955) ਇੱਕ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਸੰਨ 1925 ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਬਣੀ। ਉਹ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਜੱਜ ਬਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ 1923 ਤੋਂ 1926 ਤੱਕ ਮਹਿਲਾ ਜੱਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਹੀ।[1] ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੌਰਾਨ, ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਸਿਹਤ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ।
1925 ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੀ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣੀ, ਜੋ ਅੱਜ ਦੀ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੂਰਵਗਾਮੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਪੂਰਬੀ ਉਪਨਗਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। 1922 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਬੋਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮਈ 1925 ਵਿੱਚ ਸੀਟ ਚੁੱਕੀ, ਜੋ ਉਸਨੇ ਸਤੰਬਰ 1927 ਤੱਕ ਰੱਖੀ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਫੈਨੀ ਸਟੈਨਲੀ ਦਾ ਜਨਮ 1883 ਵਿੱਚ ਸਿਡਨੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਗਰੀਨਗ੍ਰੋਸਰ, ਆਗਸਟੀਨ ਸਟੈਨਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ (ਨੀ ਪ੍ਰੈਸਨ) ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਤਲਾਕ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਨਾਮ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਫੈਨੀ ਨੇ ਵੀ ਅਪਣਾਇਆ।[2]
ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੇ ਨੇ 1934 ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਕ੍ਰਾਫੋਰਡ ਵਾਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ 23 ਜੂਨ 1955 ਨੂੰ ਸਿਡਨੀ ਦੇ ਉਪਨਗਰ ਰੈਂਡਵਿਕ ਵਿੱਚ ਸੇਰੇਬ੍ਰੋਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਹੋਈ।
ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰੀਸਟਨ-ਸਟੈਨਲੇ ਨੇ 1925 ਤੋਂ 1927 ਤੱਕ ਪੂਰਬੀ ਉਪਨਗਰਾਂ ਲਈ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ, ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ, ਬਾਲ ਭਲਾਈ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ, ਸਿਹਤ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਸੋਧਾਂ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ।[3] ਉਸਨੇ 26 ਅਗਸਤ 1925 ਨੂੰ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਸੰਸਦ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ, ਇਸ ਮੌਕੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੇ ਸਹਿਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜੋ ਇਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ।[4] ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾਃ
ਕੁੱਝ ਮਾਣਯੋਗ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਹਡ਼੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਦਾ ਇਹ ਰਵੱਈਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਦੀ ਕੋਮਲਤਾ ਨੂੰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਥੋਡ਼੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਨਰਮੀ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਸਬੂਤ ਵਜੋਂ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵਾਲ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਨੇ 48 ਘੰਟੇ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਹਫ਼ਤੇ ਨੂੰ 44 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ, ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਔਸਤ ਔਰਤ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜੀ ਹਫ਼ਤੇ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਸਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 112 ਘੰਟੇ ਸੀ।
ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਲਿਬਰਲ ਲੀਗ ਵਰਗੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1919 ਤੋਂ 1934 ਤੱਕ ਅਤੇ 1952 ਤੋਂ 1955 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਫੈਮੀਨਿਸਟ ਕਲੱਬ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[5] ਕਲੱਬ ਉਹਨਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਥਿਤੀ ਐਕਟ 1918 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਬਿੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਲੇ ਸਦਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਚੋਣ ਲਡ਼ਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਜੱਜ ਬਣਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਜੱਜ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।[6] ਉਸ ਨੂੰ 1921 ਵਿੱਚ ਜਸਟਿਸ ਆਫ਼ ਪੀਸ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1923 ਤੋਂ 1926 ਤੱਕ ਮਹਿਲਾ ਜਸਟਿਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ।
ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਪਾਰਟੀ (ਯੂਏਪੀ) -ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੂਰਵਗਾਮੀ-ਮਿਲੀਸੈਂਟ ਪ੍ਰੈਸਨ-ਸਟੈਨਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਸਮਰਥਕ ਨੇ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕਲੱਬ ਕਈ ਹੋਰ ਮਹਿਲਾ ਸੰਗਠਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੌਜੂਦ ਸਨ-ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਮਹਿਲਾ ਗਿਲਡ ਆਫ਼ ਐਂਪਾਇਰ-ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਘਰ ਰੱਖਣ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਇਵੈਂਜੈਲੀਕਲ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਲਾਈ, ਬੁਣਾਈ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਇਕੱਠਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਸੀ।[7] ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ "ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ" ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਗੈਰ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੇਂਦਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕੀਤਾ।[8] ਫੈਮੀਨਿਸਟ ਕਲੱਬ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ "ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਰੁਤਬੇ ਅਤੇ ਮੌਕੇ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਸੀ।’[9]
ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜਣੇਪੇ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ, ਬਾਲ ਭਲਾਈ, ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੰਸਥਾਗਤ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਤਲਾਕ ਵਿੱਚ ਹਿਰਾਸਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ' ਤੇ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ।[10] ਉਸਨੇ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ, ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਸਿੱਖਿਆ, ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੂਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਚੇਅਰ ਲਈ ਵੀ ਲਾਬਿੰਗ ਕੀਤੀ, ਸਿਡਨੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵੈਟਰਨਰੀ ਪ੍ਰਸੂਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੋਰਸ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਤੌਰ' ਤੇ "ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਘੋਡ਼ੇ" ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
ਉਸ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਐਮੀਲੀ ਪੋਲਿਨੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਚੁੱਕਿਆ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਧੀ ਪੈਟਰੀਸ਼ੀਆ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਮੁਡ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਾਪਸ ਆਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਮੈਂਬਰ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਹਿਰਾਸਤ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਬਿੱਲ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਮੁਹਿੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਕਿਸ ਦਾ ਬੱਚਾ ਲਿਖਿਆ? ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ [11]
ਉਸਨੇ 1927 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਜਦੋਂ ਬੋਂਡੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀਟ ਦੀ ਚੋਣ ਮੁਡ਼ ਵੰਡ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਦੇ ਵੇਖਿਆ।[12]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Millicent Preston Stanley, MLA NSW 1925-27". Australian Women's History Forum. Archived from the original on 31 October 2014. Retrieved 31 October 2014.
- ↑ Rubie, Noel. "Millicent F. Preston-Stanley Vaughan 1883 – 1955". National Portrait Gallery. Retrieved 30 October 2014.
- ↑ Carey, Jane. "Preston-Stanley, Millicent (1883–1955)". NW Australian Women Biographical Entry. National Foundation for Australian Women. Archived from the original on 16 ਮਾਰਚ 2005. Retrieved 30 October 2014.
- ↑ "LA Full Day Hansard Transcript". Parliament of New South Wales. 26 August 1925. Archived from the original on 2017-09-29.
- ↑ "1919 to 1929 – The Twenties". Parliament of New South Wales. Archived from the original on 3 July 2007. Retrieved 2007-04-20.
- ↑ "Parliament of NSW". First Woman Member of the NSW Parliament. Archived from the original on 22 ਅਪ੍ਰੈਲ 2016. Retrieved 5 November 2015.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000017-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000018-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000019-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Parliamentary Education and Community Relations and Parliamentary Archives 6/99
- ↑ "Music and the Theatre". The West Australian. Perth. 19 November 1932. p. 5. Retrieved 10 March 2014 – via Trove.
- ↑ Parliament of New south wales, History Bulletin 6, women in the New South Wales Parliament