ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਕੀਲ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਕੀਲ
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਅਸੈਂਬਲੀ ਮੈਂਬਰ
(ਲਖਨਊ ਪੱਛਮੀ)
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
1974–1979
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਸਈਅਦ ਅਲੀ ਜ਼ਹੀਰ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਜ਼ਫਰ ਅਲੀ ਨਕਵੀ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮਲਖਨਊ
ਮੌਤ24 ਦਸੰਬਰ 2007[1]
ਲਖਨਊ
ਕਬਰਿਸਤਾਨਲਖਨਊ
ਕੌਮੀਅਤਭਾਰਤੀ
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ
ਹੋਰ ਰਾਜਨੀਤਕ
ਸੰਬੰਧ
ਭਾਰਤੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ, ਪ੍ਰਜਾ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਬੇਗਮ ਅਖ਼ਤਰ ਜਹਾਂ
ਸੰਬੰਧਹਕੀਮ ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦਾ ਪੁੱਤਰ
ਬੱਚੇ3
ਰਿਹਾਇਸ਼ਅਕਬਰੀ ਗੇਟ, ਲਖਨਊ
ਕਿੱਤਾਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਆਗੂ
ਪੇਸ਼ਾਲੇਬਰ ਵਕੀਲ
ਕਮੇਟੀ(ਆਂ)ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ, ਲਖਨਊ ਨਗਰ ਨਿਗਮ

ਐਮ ਸ਼ਕੀਲ ( ਪੂਰਾ ਨਾਮ: ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਕੀਲ, ਐਮ ਸ਼ਕੀਲ ) ਲਖਨਊ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਉਰਦੂ ਨਾਵਲਕਾਰ, ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨ ਆਗੂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦਾ ਵਕੀਲ ਸੀ। [2] [3] ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਜ਼ੀਜ਼ੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਹਕੀਮ ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦਾ ਪੋਤਰਾ ਸੀ। [4]

ਅਰੰਭਕ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

1927 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ, ਸ਼ਕੀਲ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, [5] [6] ਅਤੇ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, [7] ਪਰ 21 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਭੜਕਾਊ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਕੀਲ ਪ੍ਰਜਾ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਰਾਇਣ, ਰਾਮ ਮਨੋਹਰ ਲੋਹੀਆ ਅਤੇ ਆਚਾਰੀਆ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ ਦਾ ਸਾਥੀ ਰਿਹਾ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ, ਬੇਗਮ ਅਖਤਰ ਜਹਾਂ, ਵੀ ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਮੁਹੱਲਾ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

1960 ਵਿੱਚ, ਸ਼ਕੀਲ ਪਹਿਲੀ ਲਖਨਊ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਨਖਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਜਾ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਭੰਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਕੀਲ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਘਣੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਲਖਨਊ ਪੱਛਮੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ 1974 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। [8] [9]

ਸ਼ਕੀਲ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜੀਨ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਲਈ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਬਹਿਸ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਖਾਦ ਨਿਗਮ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 1976 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸਹਿਕਾਰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਠੇਕਾ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਖਤਮ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]

ਐਮ ਸ਼ਕੀਲ (ਪਹਿਲਾ ਖੱਬੇ) ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਐਨਡੀ ਤਿਵਾਰੀ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਜਲੂਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ

ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕੀਲ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕਿਤਾਬੀ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। 2011 ਵਿੱਚ, ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕੀਲ ਦੇ ਅਥਾਹ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੜਕ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [10] ਇਹ ਸੜਕ ਉਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਹਕੀਮ ਅਬਦੁਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਸੜਕ ਦੇ ਕੋਲ ਸਥਿਤ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Dainik Jagran. 28 December 2007. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  2. "Details from the DNA newspaper". Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 21 July 2011.
  3. Rashtriya Sahara. 31 October 2006. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  4. Hakim Syed Zillur Rahman (1978). Tazkerah Khandan Azizi (2009 revised 2nd ed.). Aligarh/India: Ibn Sina Academy of Medieval Medicine and Sciences. pp. 228–229. ISBN 978-81-906070-6-3.
  5. Dainik Jagran. 11 November 2006. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  6. Dainik Jagran. 2 November 2006. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  7. Rahman, Hakim Syed Zillur (August 1978). "Tahreek Azadi Main khandan Azizi Ka Hissa". Naya Daur. 35 (5): 28–32.
  8. "Highlights of 1974 elections Govt. of India" (PDF). Archived from the original (PDF) on 28 January 2013. Retrieved 17 July 2011.
  9. Hindustan. 8 April 2007. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  10. Shakeel's contributions reported by Dainik Jagran newspaper