ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ
ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਜੰਗਲੀ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੈਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਫੜਨ ਦਾ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਧੀਆਂ ਬਰਮਾ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਵੀਅਤਨਾਮ, ਲਾਓਸ ਅਤੇ ਕੰਬੋਡੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।[1] ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪਿੱਠ ਤੋਂ ਲੱਸਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੁੰਕੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੇ ਹੋਰ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਢੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਖੇੜਾ, ਬਾਈਲ ਸ਼ਿਕਾਰ, ਫਾਹੀ, ਟੋਏ ਦਾ ਤਰੀਕਾ, ਅਤੇ ਨਰ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਲੁਭਾਉਣ ਲਈ ਮਾਦਾ ਕੂੰਕੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਜਾਣਾ। ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ - ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਬੀਹੂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ।[3]
ਢੰਗ[ਸੋਧੋ]
ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਮਹਾਵਤ ਜਾਂ ਫੰਡੀ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਫਾਂਡੀ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਲਈ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹਾਵਤ ਸਹਾਇਕ ਹੈ। ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਂਡੀਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ। 1977 ਤੋਂ, ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੇ ਇਹ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹਨ, ਪਰ 1977 ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਕੱਲੇ ਆਸਾਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 300 ਤੋਂ 400 ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[1]
ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।[4]
- ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੋਣਤਮਕ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਚੁਣੇ ਗਏ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਰਜੀਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟੇ, ਵਧੇਰੇ ਨਰਮ ਜਾਨਵਰ।
- ਮੌਤ ਦਰ ਘੱਟ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘੱਟ ਹਾਥੀ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਮਹਾਉਟਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮੌਤ ਦਰ ਘੱਟ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਉੱਚ ਹੁਨਰਮੰਦ ਹਨ।
ਗਜ਼ਲੀ ਸ਼ਿਕਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਗਜ਼ਾਲੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ। ਅਸਾਮੀ ਵਿੱਚ ਗਜ਼ਾਲੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਘਾਹ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ। ਹਾਥੀ ਗਜ਼ਾਲੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਈ-ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀ-ਮੌਨਸੂਨ ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉੱਗਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਘਾਹ ਦੇ ਪੈਚਾਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫਾਂਡੀ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਧੀਆ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।[3][5]
ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੁੱਦੇ[ਸੋਧੋ]
1977 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਹਾਥੀ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਦੇ ਅਨੁਸੂਚੀ-II (ਭਾਗ-1) ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ "ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਡ" ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਫੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। 1977 ਵਿੱਚ, ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਐਕਟ ਦੀ ਅਨੁਸੂਚੀ-1 ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ।[1][2] ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮਹਾਉਤਾਂ ਜਾਂ ਫੰਡੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਈਨ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ।[2]
ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਐਲੀਫੈਂਟ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਜੰਗਲਾਤ ਸੇਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਐਸਐਸ ਬਿਸ਼ਟ ਅਨੁਸਾਰ, “ਜੰਗਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 12 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਸਿਰਫ ਆਬਾਦੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਅਸਾਮ ਨੂੰ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[6]
ਫੰਡੀਆਂ 'ਤੇ 1977 ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ[ਸੋਧੋ]
ਪਾਬੰਦੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਡੀਆਂ ਨੂੰ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਬੇਘਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੁਨਰ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜੀਬ ਨੌਕਰੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਹਾੜੀਦਾਰ ਬਣਨਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਸਾਮ-ਅਰੁਣਾਚਲ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜੇ 13 ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ 1000 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਸਾਇਆ। 2006 ਵਿੱਚ, ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਡੋਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਜੰਗਲ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ 'ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।[3]
ਪੁਨਰਵਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਫ਼ੰਡੀਆਂ ਦੇ ਮੁੜ-ਵਸੇਬੇ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਜ਼ੋਡੋ ਐਕਸੋਮ ਹਾਟੀ ਫਾਂਡੋ ਜ਼ੋਨਮਿਲਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 1972 ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਫ਼ 37 ਫ਼ੰਡੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਲਖੀਮਪੁਰ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਜਯੰਤ ਨਾਰਲੀਕਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 170 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
ਨਾਮਵਰ ਹਾਥੀ ਮਾਹਿਰ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵੀ ਫਾਂਡੀਆਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹਨ:[3]
- ਮਾਹਿਰ ਫਾਂਡੀ ਪਾਰਬਤੀ ਬਰੂਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ''ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਕੁਝ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਕਲਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣੀ ਯਕੀਨੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੋਈ ਮਾਹਰ ਫਾਂਡੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ ਜੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੈਂਕੜੇ ਫਾਂਡੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ-ਹਾਥੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇਗਾ।"
- ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਾਥੀ ਮਾਹਿਰ ਧ੍ਰਿਤੀਕਾਂਤ ਲਹਿਰੀ ਚੌਧਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, " ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਐਲੀਫੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਮਤਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਿਰਫ ਜੰਗਲੀ ਝੁੰਡਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਲਈ। ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਕਲਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਉਦਾਹਰਣ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ ਦੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਸਨੇ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖੇਡ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
- ਜੰਗਲਾਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਖ ਕਨਜ਼ਰਵੇਟਰ (ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ) ਸੁਰੇਸ਼ ਚੰਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, “ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਨੁਕਤੇ ਤੋਂ, ਫ਼ੰਡੀਆਂ ਦਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਫ਼ੰਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਕੁਝ ਵੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।
- ਪਸ਼ੂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਅਤੇ ਹਾਥੀ ਮਾਹਿਰ ਕੁਸ਼ਲ ਕੇ ਸਰਮਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, "ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਕਿਉਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਜੰਗਲੀ ਹਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫਸਾਉਣਾ ਕਦੇ ਵੀ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਾਥੀ ਫਾਂਸਣਾ ਇੱਕ ਮੌਸਮੀ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫ਼ੰਡੀਆਂ ਨੇ ਬਾਕੀ ਸਾਲ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ? ਉਹ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵਾਹੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।"
ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ[ਸੋਧੋ]
2009 ਵਿੱਚ, ਆਸਾਮ ਨੇ ਮੇਲਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਫੜੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਾਬੂ ਕੀਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ 'ਤੇ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਗਾਰਡਾਂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਅਤੇ ਈਵੀਐਮ ਅਤੇ ਪੋਲਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਲਈ। ਇਹ ਇਹ ਵੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ-ਹਾਥੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ।[2]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਕਾਜ਼ੀਰੰਗਾ ਹਾਥੀ ਫੈਸਟੀਵਲ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Gokhale, Nitin A. "Parade Of The Proboscides-Elephant deaths in Assam reopen the man-beast conflict issue". Outlook India. Retrieved 2009-08-28.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Kalita, Prabin (2009-08-21). "Assam seeks tame-tusker nod". The Times of India. Kolkata: 1. Retrieved 2009-08-28.[permanent dead link]
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Mitra, Naresh; Ray, Achintyarup (2009-09-13). "Caught in a trap". The Times of India. Kolkata: Bennett, Coleman & Co. Ltd.: 13. Archived from the original on 2009-06-04. Retrieved 2009-09-14.
- ↑ Lair, Richard (October 1997). "Capture methods and mortality". Gone Astray - The Care and Management of the Asian Elephant in Domesticity. ISBN 974-89472-3-8. Retrieved 2009-10-18.
- ↑ Nibha Namboodiri, ed. (July 1997). "Elephant capturing in North-Eastern India (by Parbati Baruah)". Practical Elephant Management:A Handbook for Mahouts. Elephant Welfare Association. Archived from the original on 2009-07-20. Retrieved 2009-09-14.
- ↑ Kalita, Prabin (2009-08-21). "Assam last got jumbo nod in '80s". The Times of India. Kolkata: 12. Retrieved 2009-08-28.[permanent dead link]