ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ
ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Razia Bhatti; ਉਰਦੂ: رضیہ بھٹی ) (ਜਨਮ 1944 – ਮੌਤ 12 ਮਾਰਚ 1996) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਹੇਰਾਲਡ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ 52 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੈਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸਨੂੰ "ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅਧਿਆਏ ਦਾ ਅੰਤ" ਕਿਹਾ। ਭੱਟੀ ਨੇ ਹੇਰਾਲਡ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਰ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਟਾਫ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।[1]
ਉਹ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਹੇਰਾਲਡ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਰਹੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 8 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। 1994 ਵਿੱਚ, ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਥਿਤ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਤੋਂ "ਜਰਨਲਿਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਦਲੇਰੀ" ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[2]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਦਾ ਜਨਮ 1944 ਵਿੱਚ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਰਾਚੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
ਪੱਤਰਕਾਰੀ[ਸੋਧੋ]
ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਦਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰੀਅਰ ਤੀਹ ਸਾਲ ਦਾ ਰਿਹਾ। 1967 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦ ਇਲਸਟ੍ਰੇਟਿਡ ਵੀਕਲੀ ਆਫ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਦ ਹੇਰਾਲਡ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਮਾਸਿਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਭੱਟੀ 1970 ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਲਡ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ 1976 ਵਿੱਚ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣੇ। ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਲਾਅ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰੈਸ 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਬੀਨਾ ਸਰਵਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੇਖ, ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਅਤੇ ਨਜਮਾ ਬਾਬਰ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਦੋ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, "ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।" ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਨੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।[3]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]
ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਗੁਲ ਹਮੀਦ ਭੱਟੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਸਨ - ਕਾਮਿਲ ਅਤੇ ਸਾਰਾ। ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਦੀ 12 ਮਾਰਚ 1996 ਨੂੰ 52 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ ਅਤੇ ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੇਨ ਹੈਮਰੇਜ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਇਕਬਾਲ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਰਜ਼ੀਆ ਭੱਟੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, "ਉਹ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਉਸਨੇ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਕੀਤੇ।"
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Mcg Thomas Jr., Robert (18 March 1996). "Razia Bhatti, 52, Who Headed Crusading Journal in Pakistan". The New York Times. Retrieved 17 October 2019.
- ↑ "Razia Bhatti (1944-1996)". Journalism Pakistan website. Retrieved 17 October 2019.
- ↑ Najia Ashar (18 January 2015). "A long way to go (Razia Bhatti profile)". Yuo! Women's Magazine. Archived from the original on 18 ਜਨਵਰੀ 2015. Retrieved 27 February 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)