ਰਾਗ ਜ਼ੀਲਾਫ਼
ਦਿੱਖ
ਥਾਟ | Asavari |
---|---|
ਕਿਸਮ | |
ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ | 06-09 |
ਆਰੋਹ | S g m P d S' |
ਅਵਰੋਹ | S' d P g P m g S |
ਪਕੜ | S g m P d S' S' d P g P m g S |
ਚਲਨ | S g m P d S' S' d P g P m g S |
ਜ਼ੀਲਫ਼ ਜਾਂ ਜ਼ੀਲਫ਼ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਧੁਨ ਹੈ (ਭਾਵ ਸਿਰਫ 5 ਸੁਰ ਲਗਦੇ ਹਨ ) ਜਿਹੜੀ ਕਿਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸੁਰਾਂ ਨਾਲ ਬਣੀ ਹੈਃ ਸਾ ਗਾ ਮਾ ਪਾ ਧਾ।[1] ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਲਾਫ਼ ਸੂਖਮ ਗਮ .-> ਸੰ ਤੱਕ ਜਾਂ ਲਈ ਮੀਂਡ ਨੂੰ ਵੀ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਸਾਵਰੀ ਥਾਟ ਤੋਂ ਹੈ।[2] ਪਰ ਇਹ ਭੈਰਵ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਾਇਆ-ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੀਲਫ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਖਿਆਲ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਵਾਲੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ ਨੇ ਲਗਭਗ ਬਾਰਾਂ ਨਵੀਆਂ ਧੁਨਾਂ ਜਾਂ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ੀਲਫ਼ ਇੱਕ ਹੈ।[3]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Bhairavi (Part 1/2)".
- ↑ "Bhairavi (Part 1/2)".
- ↑ "Muslims' Contribution To The Growth Of Music In India | Indian Muslims Blog". indianmuslims.in. Archived from the original on 2008-06-01.