ਰਾਣੀ ਨਜ਼ਿੰਗਾ
ਰਾਣੀ ਅੰਨਾ ਨਜ਼ਿੰਗਾ | |||||
---|---|---|---|---|---|
ਨੰਦੋਗੋ ਦੀ ਰਾਣੀ | |||||
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 1624 - 1663 | ||||
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਨਗੋਲਾ ਕਿਲੁਆਂਜੀ ਕਿਆ ਸਾਂਬਾ | ||||
ਵਾਰਸ | ਮਤਾਂਬਾ ਦੀ ਬਰਬਾਰਾ | ||||
ਮਤਾਂਬਾ ਦੀ ਰਾਣੀ | |||||
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 1631 - 1663 | ||||
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਮਵੋੰਗੋ ਮਤਾਂਬਾ | ||||
ਵਾਰਸ | ਮਤਾਂਬਾ ਦੀ ਬਰਬਾਰਾ | ||||
ਜਨਮ | 1583, ਅੰਗੋਲਾ | ||||
ਮੌਤ | ਦਸੰਬਰ 17, 1663 | ||||
| |||||
ਘਰਾਣਾ | ਨਦੋੰਗੋ ਦੀ ਰਿਆਸਤ | ||||
ਪਿਤਾ | ਨਗੋਲਾ ਕਿਲੁਆਂਜੀ ਕਿਆ ਸਾਂਬਾ ਦਾ ਰਾਜਾ | ||||
ਮਾਤਾ | ਕੰਗੇਲਾ |
ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਮਬਾਂਡੇ (1583–1663) ਅੱਜ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਅੰਗੋਲਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਨਿਡੋਂਗੋ (1624–1663) ਅਤੇ ਅੰਬੁੰਡੂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੀ। [1] ਨਿਡੋਂਗੋ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜੰਮੀ, ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੈਨਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਵਜੋਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਟਾਲਣ ਲਈ ਯੋਗਤਾ ਦਿਖਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਾਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਸੱਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ, ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਰਾਜਿਆਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਗੁਲਾਮ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਗੁਲਾਮ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਘੇਰਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ। [2] ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕੱਦ ਲਈ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ 37 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।
ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਨਜ਼ਿੰਗਾ ਅੰਗੋਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਕਲ, ਉਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਫੌਜੀ ਚਾਲਾਂ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੁਆਂਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਲੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਹੈ। 2002 ਵਿੱਚ, ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਲੂਆਂਡਾ, ਲਾਰਗੋ ਡੋ ਕਿਨੈਕਸਿਕਸੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੈਂਟੋਸ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ 27ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Elliott, Mary; Hughes, Jazmine (August 19, 2019). "A Brief History of Slavery That You Didn't Learn in School". The New York Times. Archived from the original on 20 August 2019. Retrieved 20 August 2019.
- ↑ Snethen, J (16 June 2009). "Queen Nzinga (1583-1663)". BlackPast. Archived from the original on 15 October 2019.
ਸਰੋਤ
[ਸੋਧੋ]- Njoku, Onwuka N. (1997). Mbundu. New York: The Rosen Publishing Group, Inc. ISBN 0823920046.
- Page, Willie F. (2001). Encyclopedia of African History and Culture: From Conquest to Colonization (1500-1850). Vol. 3. New York: Facts on File. ISBN 0816044724.
- Serbin, Sylvia; Rasoanaivo-Randriamamonjy, Ravaomalala (2015). African Women, Pan-Africanism and African Renaissance. Paris: UNESCO. ISBN 9789231001307.
- Thornton, John K. (1991). "Legitimacy and Political Power: Queen Njinga, 1624-1663". The Journal of African History. 32 (1): 25–40. doi:10.1017/s0021853700025329. Retrieved 26 June 2016 – via JSTOR.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|subscription=
ignored (|url-access=
suggested) (help) - Thornton, John K. (2011). "Firearms, Diplomacy, and Conquest in Angola: Cooperation and Alliance in West Central Africa, 1491-1671". In Lee, Wayne E. (ed.). Empires and Indigenes: Intercultural Alliance, Imperial Expansion and Warfare in the Early Modern World. New York: New York University Press. ISBN 9780814753095.
- Vansina, Jan (1963). "The Foundation of the Kingdom of Kasanje". The Journal of African History. 4 (3): 355–374. doi:10.1017/s0021853700004291. Retrieved 26 June 2016 – via JSTOR.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|subscription=
ignored (|url-access=
suggested) (help) - Williams, Hettie V. (2010). "Queen Nzinga (Njinga Mbande)". In Alexander, Leslie M.; Rucker, Walter C. (eds.). Encyclopedia of African American History. Vol. 1. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 9781851097746.
ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ
[ਸੋਧੋ]- Black Women in Antiquity, Ivan Van Sertima (ed.). Transaction Books, 1990
- Patricia McKissack, Nzingha: Warrior Queen of Matamba, Angola, Africa, 1595 ; The Royal Diaries Collection (2000)
- David Birmingham, Trade and Conquest in Angola (Oxford, 1966).
- Heywood, Linda and John K. Thornton, Central Africans, Atlantic Creoles, and the Making of the Americas, 1580-1660 (Cambridge, 2007). This contains the most detailed account of her reign and times, based on a careful examination of all the relevant documentation.
- Saccardo, Grazziano, Congo e Angola con la storia dell'antica missione dei cappuccini 3 Volumes, (Venice, 1982–83)
- Williams, Chancellor, Destruction of Black Civilization (WCP)
- van Sertima, Ivan, Black Women in Antiquity
- Nzinga, the Warrior Queen ( a play written by Elizabeth Orchardson Mazrui and published by The Jomo Kenyatta Foundation, Nairobi, Kenya, 2006). The play is based on Nzinga and discusses issues of colonisation, traditional African ruleship, women leadership versus male leadership, political succession, struggles between various Portuguese socio-political, and economic interest groups, struggles between the vested interests of the Jesuits and the Capuchins, etc.
- West Central Africa: Kongo, Ndongo (African Kingdoms of the Past), Kenny Mann. Dillon Press, 1996.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- Bio-Comic strip at Wikimedia Commons, fr et al.
- Ana Nzinga: Queen of Ndongo at the Metropolitan Museum of Art
- Women Who Lead Archived 2015-06-07 at the Wayback Machine.