ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਮੇਟੀ
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਮੇਟੀ ਆਫ਼ ਰੈਡ ਕਰਾਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: International Committee of the Red Cross) ਇੱਕ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਜੀਨੇਵਾ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ (ਹਸਤਾਖਰਾਂ) 1949 ਦੇ ਜਿਨੇਵਾ ਸੰਮੇਲਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ 1977 ਦੇ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ (ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਪਹਿਲੇ, ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ II) ਅਤੇ 2005 ਨੇ ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦੇ ਜ਼ਖਮੀ, ਕੈਦੀ, ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ, ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਲੜਾਕੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[1]
ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈਡ ਕਰਾਸ ਅਤੇ ਰੈਡ ਕ੍ਰਾਸੈਂਟ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਰੈਡ ਕਰਾਸ ਐਂਡ ਰੈਡ ਕ੍ਰਾਸੈਂਟ ਸੋਸਾਇਟੀਆਂ (ਆਈਐਫਆਰਸੀ) ਅਤੇ 190 ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ।[2] ਇਹ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਨਮਾਨਿਤ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 1917, 1944 ਅਤੇ 1963 ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।[3]
ਸੰਗਠਨ
[ਸੋਧੋ]ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਜਿਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਬਾਹਰੀ ਦਫਤਰ ਲਗਭਗ ਅੱਸੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡੈਲੀਗੇਸ਼ਨਜ਼ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਵਫਦ ਦੀ ਇਕ ਵਫ਼ਦ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ 2000 ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਿਚੋਂ, ਲਗਭਗ 800 ਇਸਦੇ ਜਿਨੀਵਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 1,200 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫੀਲਡ ਦੇ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਕਾਮੇ ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਓਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਅੱਧੇ ਡਾਕਟਰ ਮਾਹਰ ਹਨ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਜਾਂ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ। ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਮੰਡਲ ਵਿਚ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 13,000 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕੁਲ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਆਈ.ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ. ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਅਧੀਨ ਲਗਭਗ 15,000 ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈਡ ਕਰਾਸ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅਧਾਰਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦੇ ਕੁਝ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈਡ ਕਰਾਸ ਦੇ ਵਾਲੰਟੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦਾ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਢਾਂਚਾ ਬਾਹਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਹ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਗੁਪਤਤਾ ਕਰਕੇ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਢਾਂਚਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਭਾਵਤ ਹੈ। ਅਸੈਂਬਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਅਸੈਂਬਲੀ ਕੌਂਸਲ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਸਿਰਫ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਬਣੇ ਸਨ। ਫੈਸਲੇ ਅਕਸਰ ਸਮੂਹਿਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਪੱਥਰ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ। ਅੱਜ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਅਤੇ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਨ। [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2013)">ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ</span> ]
ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ
[ਸੋਧੋ]ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੀਤੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਵਿੱਚ "ਓਪਰੇਸ਼ਨ", "ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ", "ਵਿੱਤੀ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ", "ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ", ਅਤੇ "ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ" ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ-ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਪੰਜ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੁਆਰਾ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡਾਇਰੈਕਟਰ-ਜਨਰਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੀਈਓ ਵਾਂਗ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪਹਿਲੇ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੀ।[4]
ਸਟਾਫ
[ਸੋਧੋ]ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਈ.ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ. ਵਧਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿਚ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸਵੈਸੇਵੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਟਾਫ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ਆਈ.ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ. ਦੇ 1914 ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਬਾਰਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿਚ 1,900 ਨੇ ਇਸ ਦੇ 1,800 ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕੀਤੀ। ਦੋਵਾਂ ਯੁੱਧਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਨਖਾਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਮਲੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਗਈ, ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਔਸਤਨ 500 ਫੀਲਡ ਸਟਾਫ ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ।[5][6][7] 1970 ਵਿਆਂ ਤੋਂ, ਆਈ ਸੀ ਆਰ ਸੀ ਵਧੇਰੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਈ.ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ. ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ, ਲਈ ਆਕਰਸ਼ਕ ਕੈਰੀਅਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਆਈ.ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ. ਕਰਮਚਾਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਦਾ ਭਾਰ ਮੰਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ 15% ਸਟਾਫ ਛੱਡਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 75% ਕਰਮਚਾਰੀ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਈਸੀਆਰਸੀ ਦਾ ਸਟਾਫ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੈ ਅਤੇ 2004 ਵਿਚ 50ਸਤਨ 50% ਗੈਰ ਸਵਿਸ ਨਾਗਰਿਕ ਹਨ। ਆਈ.ਸੀ.ਆਰ.ਸੀ. ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਅਧਾਰਤ ਹਨ, ਵਿਚ ਲਗਭਗ 13,000 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[8][9]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Discover the ICRC". 2007. Archived from the original on 2010-04-29. Retrieved 2009-05-12. p.6.
- ↑ "PageNotFound - IFRC". Archived from the original on 29 ਅਕਤੂਬਰ 2013. Retrieved 17 April 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Nobel Laureates Facts – Organizations". Nobel Foundation. Retrieved 2009-10-13.
- ↑ Forsythe, The Humanitarians, 225.
- ↑ Philippe Ryfman, La question humanitaire (Paris:Ellipses, 1999), 38.
- ↑ Ryfman, La question humanitaire, 129.
- ↑ Georges Willemin and Roger Heacock, The International Committee of the Red Cross, (Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers, 1984).
- ↑ "Le CICR manqué de bras," LM, 20 July 2002, 15.
- ↑ Forsythe, The Humanitarians, 231.