ਰੰਜਨੀ (ਕਰਨਾਟਕੀ ਰਾਗ)
ਰੰਜਨੀ ਇੱਕ ਕਰਨਾਟਕਿ ਰਾਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਰੰਜਿਨੀ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਗ 59ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ ਧਰਮਾਵਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗ ਹੈ।
ਇਹ ਇੱਕ ਅਸਮਮਿਤ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ ਮਤਲਬ ਪੰਜ ਸੁਰਾਂ ਵਾਲਾ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਗਮਾਲਿਕਾ, ਸਲੋਕਮ, ਵ੍ਰਿਤਮ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮਨਮੋਹਣਾ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ।
ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਰਾਗ ਇੱਕ ਅਸਮਰੂਪ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਔਡਵ-ਔਡਵ ਰਾਗਮ (ਚਡ਼੍ਹਨ ਅਤੇ ਉਤਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਨੋਟ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਆਰੋਹਣਃ ਸ ਰੇ2 ਗ2 ਮ2 ਧ2 ਸੰ [a]
- ਅਵਰੋਹਣਃ ਸੰ ਨੀ3 ਧ2 ਮ2 ਗ2 ਸ [b]
ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਨੋਟ ਹਨ ਚਤੁਰਸ਼ਰੁਤੀ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਸਧਾਰਨ ਗੰਧਾਰਮ, ਪ੍ਰਤੀ ਮੱਧਯਮ, ਅਰੋਹਣ ਵਿੱਚ ਚਤੁਰਸ਼ਰੁਤਿ ਧੈਵਤਮ ਅਤੇ ਅਵਰੋਹਣ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਕਾਕਲੀ ਨਿਸ਼ਾਦਮ, ਸਧਾਰਨ ਰਿਸ਼ਭਮ ਦੀ ਥਾਂ (ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖੋ) । ਧਰਮਾਵਤੀ ਪੈਮਾਨੇ (59ਵੇਂ ਮੇਲਕਰਤਾ) ਤੋਂ ਪੰਚਮ ਨੂੰ ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਨੂੰ ਅਸਮਰੂਪ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਰਾਗ ਨੂੰ ਮਨਮੋਹਣਾ ਪਹਿਲੂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸ ਰੇ2 ਗ2 ਸ, ਸ ਨੀ3. ਧ2. ਸ-ਇੱਕ ਆਕਰਸ਼ਕ ਸੁਰ ਸੰਗਤੀ ਹੈ ਜੋ ਰਾਗਮ ਰੰਜਨੀ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ (ਜਿੱਥੇ ਨੀ3 ਅਤੇ ਧ2. ਹੇਠਲੇ ਅੱਠਵੇਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਚੋਣਵੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਤਿਆਗਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰੂਪਕਮ ਵਿੱਚ ਦੁਰਮਰਗਾਚਰ
- ਕਾਦਿਰੂਵੇਨੂ ਨਾਨੂ ਅੰਬੁਜਮ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਕੰਨਡ਼ ਵਿੱਚ
- ਜੀ. ਐਨ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਦੁਆਰਾ ਰੂਪਕਮ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਰੰਜਨੀ ਨਿਰੰਜਨੀ
- ਅੰਬੋਰੋਹਾ ਪਦਮੇ ਰੰਜਨੀ ਰਾਗ ਵਰਨਮ ਜੀ. ਐਨ. ਬਾਲਾਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਦੁਆਰਾ
- ਸੁਬਰਾਮਣੀਆ ਭਾਰਤੀ ਦੁਆਰਾ ਭੂਲੋਕਾ ਕੁਮਾਰੀ
- ਆਦਿ ਤਾਲਮ ਵਿੱਚ ਕੇਨਜੁਗੀਰ ਐਨ ਅੰਮਾ।
ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ
[ਸੋਧੋ]ਤਮਿਲ
[ਸੋਧੋ]| ਗੀਤ. | ਫ਼ਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗਾਇਕ |
|---|---|---|---|
| "ਰੰਜਨੀ ਰੰਜਨੀ
ਰੰਜਨੀਏ" |
ਵੀਤਾਈ ਪਾਰੂ ਨੱਤਾਈ ਪਾਰੂ | ਦੇਵਾ | ਸੁਨੰਦਾ |
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਗ ਹਨ ਜੋ ਰੰਜਨੀ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਮਾਰਾਰੰਜਨੀ (ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ)
- ਮਨੋਰੰਜਨੀ
- ਸ਼੍ਰੀ ਰੰਜਨੀ
- ਸ਼ਿਵਰੰਜਨੀ
- ਜਨਯਾ ਰਾਗਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ