ਲੀਲਾ ਆਰ. ਗਲੀਟਮੈਨ
ਲੀਲਾ ਰੂਥ ਗਲੇਟਮੈਨ (10 ਦਸੰਬਰ, 1929 – 8 ਅਗਸਤ, 2021) ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਮਨੋ-ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਾਹਿਰ ਸੀ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਦੀ ਸੀ।[1]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਲੀਲਾ ਰੂਥ ਲਿਚਟਨਬਰਗ ਦਾ ਜਨਮ ਸ਼ੀਪਸਹੈਡ ਬੇ, ਬਰੁਕਲਿਨ ਵਿੱਚ 1929 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ[1] ਉਸਨੇ ਜੇਮਸ ਮੈਡੀਸਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[2]
ਯੂਜੀਨ ਗਲੈਂਟਰ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਆਹ ਤਲਾਕ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋਇਆ।[2] ਉਹ 2 ਸਤੰਬਰ 2015 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਸਾਥੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈਨਰੀ ਗਲੇਟਮੈਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵੀ ਸੀ। ਗਲੀਟਮੈਨ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਸਨ।[1] ਲੀਲਾ ਰੂਥ ਗਲੀਟਮੈਨ ਦੀ ਮੌਤ 8 ਅਗਸਤ, 2021 ਨੂੰ 91 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ[3]
ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਗਲੇਟਮੈਨ ਨੂੰ 1952 ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਓਚ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ., 1962 ਵਿੱਚ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ. ਅਤੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. 1967 ਵਿੱਚ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ। ਉਸਨੇ ਜ਼ੇਲਿਗ ਹੈਰਿਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[4]
1972 ਤੋਂ 1973 ਤੱਕ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਅਮ ਟੀ. ਕਾਰਟਰ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਸਵਾਰਥਮੋਰ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1973 ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਟੀਵਨ ਅਤੇ ਮਾਰਸੀਆ ਰੋਥ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[5]
ਗਲਾਇਟਮੈਨ ਨੂੰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਮੋਢੀ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਸਿੰਟੈਕਟਿਕ ਬੂਟਸਟਰੈਪਿੰਗ ਦੇ ਉਸਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[2] ਥਿਊਰੀ ਨੇ ਗਲੇਟਮੈਨ ਅਤੇ ਬਾਰਬਰਾ ਲੈਂਡੌ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਨੇਤਰਹੀਣ ਬੱਚੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਬਦ "ਦੇਖੋ", "ਦੇਖੋ", ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਸ਼ਬਦ)।[6] ਗਲੇਟਮੈਨ ਦੀਆਂ ਖੋਜ ਰੁਚੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਾਕ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਬਣਤਰ, ਮਨੋ-ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ, ਸੰਟੈਕਸ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[7] ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐਲੀਸਾ ਨਿਊਪੋਰਟ, ਬਾਰਬਰਾ ਲੈਂਡੌ, ਅਤੇ ਸੂਜ਼ਨ ਗੋਲਡਿਨ-ਮੀਡੋ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Rumelhart Prize". Cognitive Science Society. Retrieved 26 January 2022.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Risen, Clay (2021-08-27). "Lila Gleitman, Who Showed How Children Learn Language, Dies at 91". The New York Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-09-13.
- ↑ "Lila Gleitman 1929-2021". Department of Psychology, University of Pennsylvania. Retrieved 26 January 2022.
- ↑ Gleitman, Lila R.; Gleitman, Claire (4 January 2022). "Recollecting What We Once Knew: My Life in Psycholinguistics". Annual Review of Psychology. 73 (1): 1–23. doi:10.1146/annurev-psych-032921-053737. ISSN 0066-4308. PMID 34623924. Retrieved 26 January 2022.
- ↑ Wayne, Tiffany K. (2011). American women of science since 1900. Vol. 1. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. pp. 433–435. ISBN 9781598841589. Retrieved 26 January 2022.
- ↑ Landau, Barbara; Gleitman, Lila R. (1985). Language and experience : evidence from the blind child. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03989-6. OCLC 430105032.
- ↑ "Google Scholar". scholar.google.com. Retrieved 2017-12-22.