ਵਿਜੈਵਾੜਾ

ਵਿਜੈਵਾੜਾ విజయవాడ ਬੇਜਮਵਾੜਾ, ਰਾਜਿੰਦਰਚੋਲਪੁਰਮ, ਵਿਜੈਵਾਟਿਕਾ
ਮਹਾਨਗਰ
ਉੱਪਰ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ:ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਝਲਕ, ਕਨਕਦੁਰਗਾ ਮੰਦਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ ਬੰਨ੍ਹ, ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜੰਕਸ਼ਨ, ਵੀਐਮਸੀ ਪਿਲੋਨ
ਉਪਨਾਮ: ਬੈਜਵਾੜਾ, ਜਿੱਤ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ
ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
16°30′30″N 80°38′30″E
ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਰਾਜ	ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਖੇਤਰ	ਤੱਟੀ ਆਂਧਰਾ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ	ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ
ਬਾਨੀ	ਅਰਜੁਨ
ਨਾਮ-ਆਧਾਰ	ਜਿੱਤ
ਸਰਕਾਰ
• ਕਿਸਮ	ਮੇਅਰ-ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ
• ਬਾਡੀ	ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਨਗਰ ਨਿਗਮ
• ਵਿਧਾਇਕ	ਗਾਦੇ ਰਾਮਮੋਹਨ (ਪੂਰਬ), ਜਨਾਬ ਜਲੀਲ ਖਾਨ (ਪੱਛਮੀ), ਬੋਂਦਾ ਉਮਾ ਮਹੇਸਵਰ ਰਾਓ (ਮੱਧ)
• ਐਮਪੀ	ਕੇਸੀਨੇਨੀ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ
• ਮੇਅਰ	ਕੇ ਸਰੀਧਰ
• ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ	ਗੌਤਮ ਸਵਾਂਘ
Area
• ਮਹਾਨਗਰ	61.88 km2 (23.89 sq mi)
Area rank	5 (in state)
ਉਚਾਈ	23 m (75 ft)
ਅਬਾਦੀ (2011)
• ਮਹਾਨਗਰ	1,048,240
• ਰੈਂਕ	42ਵਾਂ
• ਘਣਤਾ	16,939/km2 (43,870/sq mi)
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਂ	ਵਿਜੈਵਾੜੀ
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
• ਸਰਕਾਰੀ	ਤੇਲਗੂ
ਟਾਈਮ ਜ਼ੋਨ	ਆਈਐਸਟੀ (UTC+5: 30)
ਪਿੰਨ	520 XXX
ਟੈਲੀਫੋਨ ਕੋਡ	+91–866
ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪਲੇਟ	AP–16 (AP 17, AP 18 and AP 19 reserved)
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	www.ourvmc.org

ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੂਰਬ-ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਨਦੀ ਦੇ ਤੱਟ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਬੈਜਵਾੜਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਮ ਦੇਵੀ ਕਨਕਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਕਾਮੀ ਲੋਕ ਦੁਰਗਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਮੰਦਿਰਾਂ ਅਤੇ ਗੁਫਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਮਾਲੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਿਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਦਿ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਸ਼ਰੀਚਕਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਚੀਨੀ ਪਾਂਧੀ ਹਿਊਨ ਸਾਂਗ ਵੀ ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਆਇਆ ਸੀ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਦੇ ਕੋਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਮਿਊਜੀਅਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਲੇ ਗਰੇਨਾਈਟ ਪੱਥਰ ਤੋਂ ਬਣੀ ਬੁੱਧ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲਕਾਏ ਮੂਰਤੀ ਹੈ। ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਪਵਿਤਰ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹੰਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਥਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਭੋਗਲਰਾਜਪੁਰਮ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਫਾ ਮੰਦਿਰ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਨਟਰਾਜ, ਵਿਨਾਇਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੂਰਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਰਧਨਾਰੀਸ਼ਵਰ ਦੀ ਇੱਥੇ ਮਿਲੀ ਮੂਰਤੀ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਮੂਰਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਂਦਰਾਵੱਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗੁਫਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੱਤਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਿਲਾ ਤੋਂ ਨਿਰਮਿਤ ਮੂਰਤੀ ਇੱਥੇ ਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਨਮੂਨਾ ਹੈ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ 12 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਮੰਗਲਗਿਰੀ ਦੀ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਭਗਵਾਨ ਨਰਸਿੰਘ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਿਰ ਹੈ। ਵਿਜੈਵਾੜਾ ਤੋਂ 45 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗੰਡੀਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਅਤੇ ਬੌਧਾਂ ਦੇ ਅਨੇਕ ਪਵਿਤਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਬੋਧੀ ਸਤੂਪਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਵਾਲੀਆਂ 99 ਛੋਟੀਆਂ ਸਮਾਧੀਆਂ ਇੱਥੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਥਾਂ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਾਰਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।