ਸਰੋਂ ਦਾ ਸਾਗ

ਸਰੋਂ ਦਾ ਸਾਗ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਰੋਟੀ
ਸਰੋਂ ਦੇ ਸਾਗ ਨਾਲ ਮੱਕੀ ਦੀ ਰੋਟੀ
ਸਰੋਤ
ਸੰਬੰਧਿਤ ਦੇਸ਼	ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਭਾਰਤ
ਇਲਾਕਾ	ਪੰਜਾਬ
ਖਾਣੇ ਦਾ ਵੇਰਵਾ
ਖਾਣਾ	Main course
ਮੁੱਖ ਸਮੱਗਰੀ	ਸਰੋਂ ਦੇ ਪੱਤੇ

ਸਰੋਂ ਦਾ ਸਾਗ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੋਂ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਹੋਰ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ ਤੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਰੋਟੀ ਨਾਲ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਅਤੇ ਸਵਾਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪਾਲਕ ਅਤੇ ਬਾਥੂ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸਾਗ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀਆਂ ਕੂਲੀਆਂ ਨਰਮ ਗੰਦਲਾਂ ਤੋੜ ਕੇ ਛਿੱਲ ਛਲਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਗੰਦਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਧੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਸੁਕਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦੈ। ਫਿਰ ਸਾਗ ਨੂੰ ਚੀਰੀਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਰੇ ਸਾਗ ਨੂੰ ਤੌੜੀ ਜਾਂ ਪਤੀਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾਥੀਆਂ ਤੇ ਲੱਕੜਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ‘ਤੇ ਖਾਸੀ ਦੇਰ ਰਿੱਝਣ ਲਈ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਏ। ਪਾਥੀਆਂ ਤੇ ਲੱਕੜ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦਿਲਕਸ਼ ਮਹਿਕ ਵੀ ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਰੱਚਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਹੋਰ ਵੀ ਲਾਜਵਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਿੱਝੇ ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮੱਕੀ ਦਾ ਆਟਾ (ਅੱਲਣ) ਪਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਘੋਟਣੇ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੋਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੁਲ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਮੱਖਣ ਪਾ ਕੇ ਖਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਤਿਓਹਾਰ ਉੱਤੇ ਸਾਗ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

ਪੋਹ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਮਾਘੀ ਦੀ ਸੰਗਰਾਂਦ ਤੋਂ ਇੱਕ ਰਾਤ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਸਾਗ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਰਗੀ ਵੇਲੇ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ‘ਪੋਹ ਰਿੱਧੀ ਤੇ ਮਾਘ ਖਾਧੀ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੇਹਤ ਲਈ ਸਾਗ ਦੇ ਗੁਣ

• ਸਰੋਂ ਦੀਆਂ ਗੰਦਲਾ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਅੰਤੜੀਆਂਦੀ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਹਨ।
• ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਪਾਲਕ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਾਲਕ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ. ਬੀ. ਸੀ., ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
• ਸਾਗ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਲਈ ਵੀ ਲਾਹੇ ਬੰਦ ਹੈ।
• ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਬਾਥੂ ਪਾਈਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਥੂ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾ ਬਹੁਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਰੋਗ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਜਲਨ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਥੂ ਪੇਟ ਗੈਸ ਦੀ ਤਕਲੀਫ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
• ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਮੇਥੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਰੀਰ ਲਈ ਲਾਹੇ ਬੰਦ ਹੈ।
• ਸਾਗ ਨੂੰ ਅਦਰਕ ਦਾ ਤੜਕਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਦਰਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ, ਖਣਿਜ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਆਇਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ, ਆਇਉਡੀਨ, ਕਲੋਰੀਨ, ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਪਾਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਠੀਕ ਰਖਦਾ ਹੈ।