ਬਾਥੂ

Lambsquarters, raw
Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
ੳੂਰਜਾ	180 kJ (43 kcal)
ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ	7.3 g
ਮੋਟਾ ਆਹਾਰ	4 g
ਚਿਕਨਾਈ	0.8 g
ਪ੍ਰੋਟੀਨ	4.2 g
ਵਿਟਾਮਿਨ
ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ	(73%) 580 μg
[[ਥਿਆਮਾਈਨ(B1)]]	(14%) 0.16 mg
[[ਰਿਬੋਫਲਾਵਿਨ (B2)]]	(37%) 0.44 mg
[[ਨਿਆਸਿਨ (B3)]]	(8%) 1.2 mg
line-height:1.1em	(2%) 0.092 mg
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 6]]	(21%) 0.274 mg
[[ਫਿਲਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ (B9)]]	(8%) 30 μg
ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ	(96%) 80 mg
ਟ੍ਰੇਸ ਮਿਨਰਲ
ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ	(31%) 309 mg
ਲੋਹਾ	(9%) 1.2 mg
ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ	(10%) 34 mg
ਮੈਂਗਨੀਜ਼	(37%) 0.782 mg
ਫ਼ਾਸਫ਼ੋਰਸ	(10%) 72 mg
ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ	(10%) 452 mg
ਸੋਡੀਅਮ	(3%) 43 mg
ਜਿੰਕ	(5%) 0.44 mg
	Link to USDA Database entry
	Units; μg = ਮਾਈਕ੍ਰੋ • mg = ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ; IU = ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਕਾਈ;
	ਜਵਾਨ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਮਾਤਰ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ। ; Source: USDA Nutrient Database

ਬਾਥੂ
ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਵਰਗੀਕਰਨ
ਜਗਤ:	ਬੂਟਾ
(unranked):	ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟਾ
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Core eudicots
ਤਬਕਾ:	Caryophyllales
ਪਰਿਵਾਰ:	Chenopodiaceae
ਜਿਣਸ:	Chenopodium
ਪ੍ਰਜਾਤੀ:	C. album
ਦੁਨਾਵਾਂ ਨਾਮ
	Chenopodium album; L.

ਬਾਥੂ (Chenopodium album) ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਨਦੀਨ ਬੂਟੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਦ-ਉਪ-ਮਹਾਦੀਪ ਵਿੱਚ ਆਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ ਬਾਥੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਸਾਗ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਾਥੂ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉਬਾਲ ਅਤੇ ਨਿਚੋੜ ਕੇ ਦਹੀਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰਾਇਤਾ ਵੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[1] ਇਸ ਦੀ ਤਸੀਰ ਠੰਢੀ ਅਤੇ ਇਹ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਬੂਟੀ ਹੈ।^[2]

ਭੋਜਨ[ਸੋਧੋ]

ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਕੱਚੀਆਂ ਕੋਮਲ ਤਣੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਕਾ ਕੇ ਖਾਧੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਪਾਲਕ ਵਰਗੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਰਲਾ ਕੇ ਪਕਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਆਕਸੀਲਿਕ ਐਸਿਡ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਪੌਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਾਲੀ ਬੀਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਕੈਲਸੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਹਨ। ਕਉਨੋਆ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਬੰਧਿਤ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ੂਨੀ ਲੋਕ ਛੋਟੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਥੂ ਦਾ ਬੀਜ ਵੀ ਚੌਲ ਅਤੇ ਦਾਲ ਲਈ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਬੋਨਾਪਾਰਟ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਲਈ ਬਾਥੂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਸੀ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ, ਇਸ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਥੂ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਜੜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੂਪ, ਕਰੌਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰਰਾ-ਸਫੈਦ ਬ੍ਰੇਡ ਵਰਗੇ ਵਿਅੰਜਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।