ਸ਼ਿਆਮ ਕੁਮਾਰੀ ਖਾਨ
ਸ਼ਿਆਮ ਕੁਮਾਰੀ ਖਾਨ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਸ਼ਿਆਮ ਕੁਮਾਰੀ ਨਹਿਰੂ 20 ਅਕਤੂਬਰ 1904 |
| ਮੌਤ | 9 ਜੂਨ 1980 (ਉਮਰ 75) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਵਕੀਲ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ Social worker |
| ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਲ | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਅਬਦੁਲ ਜਮੀਲ ਖਾਨ |
| ਬੱਚੇ | 2 |
| ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ | ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਉਮਾ ਨਹਿਰੂ (ਮਾਂ) ਅਰੁਣ ਨਹਿਰੂ (ਭਤੀਜਾ) |
ਸ਼ਿਆਮ ਕੁਮਾਰੀ ਖਾਨ (née ਨਹਿਰੂ, 20 ਅਕਤੂਬਰ 1904 – 9 ਜੂਨ 1980) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਕੀਲ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਸਮਜਿਕ ਕਾਰਜਕਰਤਾ ਸੀ। ਉਹ 1963 ਤੋਂ 1968 ਤੱਕ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ।
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਖਾਨ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1924-28 ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਇਲਹਾਬਾਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਕੱਤਰ, ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਬਣੀ।[1] ਉਹ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਵਕੀਲ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਯਸ਼ਪਾਲ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ, ਇੱਕ ਲੇਖਕ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ 1932 ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਕੈਦੀ, ਜਦੋਂ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਰਿਹਾ।[2][3][4]
1932 ਵਿਚ, ਉਹ ਖਿਲਾਫਤ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਸਿਵਿਲ ਨਾਫੁਰਮਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕਮਲਾ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਹਿਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[5] ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਤਾ ਉਮਾ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਲਟ ਮਾਰਚ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਹਿਲਾ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।[5]
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਰਹੀ। 30 ਮਈ, 1952 ਨੂੰ ਉਹ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਬੀ. ਸ਼ਿਵ ਰਾਓ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤੀ ਬਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ (ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ।[6] ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਈਸੀਸੀ ਡਬਲਿਊ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਬਣ ਗਈ।
ਉਹ 11 ਦਸੰਬਰ 1963 ਤੋਂ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ 1968 ਤਕ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।[7]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]20 ਅਕਤੂਬਰ 1904 ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਸ਼ਾਮਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਅਤੇ ਉਮਾ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬੱਚੇ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ਼ਾਮਲਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਚਚੇਰਾ ਭਰਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 7 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਸਪੈਸ਼ਲ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ, 1872,[8] ਅਧੀਨ ਅਬਦੁਲ ਜਮਾਲ ਖਾਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 'ਸ਼ਿਆਮ ਕੁਮਾਰੀ ਖਾਨ' ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ।[9]
ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ 9 ਜੂਨ 1980 ਨੂੰ 75 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nehru-Gandhi family tree on the Nehru Portal.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000010-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Friend, Corinne (Fall 1977). "Yashpal: Fighter for Freedom -- Writer for Justice". Journal of South Asian Literature. 13: 65–90. JSTOR 40873491.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000013-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 5.0 5.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000014-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ They dared to dream Archived 20 December 2015 at the Wayback Machine. on the ICCW website.
- ↑ 7.0 7.1 Khan, Shrimati Shya Kumari Archived 2019-03-25 at the Wayback Machine. on the Rajya Sabha website.
- ↑ Khan, Radha. "My name is Khan: Inter-religious marriages still draw questions and incredulity in India". Scroll.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2017-08-19.
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2019-06-24. Retrieved 2019-06-27.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.