ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਸ਼ਿਰੀਨ ਫੋਜ਼ਡਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਸ਼ਿਰੀਨ ਫੋਜ਼ਦਾਰ (1905–1992) ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।1930 ਤੋਂ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਜੱਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1950 ਵਿੱਚ ਬਹਾਈ ਧਰਮ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਚਲੀ ਗਈ। ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਅਣਜੋੜ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਵੂਮੈਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸੀਰੀਆ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵਕਾਲਤ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਆਗੂ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਦੇ ਦੇਖਿਆ।

1958 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ 1961 ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਐਕਟ ਪਾਸ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ 14 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਥਾਈਲੈਂਡ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੇ ਵੇਸਵਾਗਮਨੀ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ

[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ੀਰੀਨ ਫੋਜ਼ਦਾਰ ਦਾ ਜਨਮ 1905 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ (ਉਸ ਸਮੇਂ ਬੰਬਈ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ), ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਮੇਹਰਬਾਨ ਖੋਦਾਬਕਸ ਬੇਹਜਾਤ ਅਤੇ ਦੌਲਤ, ਬਹਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਅਭਿਆਸੀ ਸਨ। [1] [2] ਬਹਾਈ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਸਭ ਬਰਾਬਰ ਹਨ. 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਵਿਚ ਇੰਡੀਆ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਹਾਈ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਆਪੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। [1] [3] 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਉਹ ਆਲ ਏਸ਼ੀਅਨ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 1934 ਵਿੱਚ ਜਿਨੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੀਗ ਆਫ਼ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਣ ਲੜੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ 1941 ਵਿਚ ਇਸ ਨੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। [2]

ਸਿੰਗਾਪੁਰ

[ਸੋਧੋ]

1950 ਵਿੱਚ, ਫੋਜ਼ਡਰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ, ਮੈਡੀਕਲ ਡਾਕਟਰ ਖੋਦਾਦਾਦ ਫੋਜ਼ਡਰ ਨਾਲ, ਬਹਾਈ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਚਲੀ ਗਈ।[3] 1952 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮਹਿਲਾ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਵੂਮੈਨ (SCW) ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਫੋਜ਼ਡਰ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ SCW ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਤੇ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਆਨਰੇਰੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਚਾਰ ਭੇਜੇ ਸਨ।[2][3][4] ਇਹ ਸਮੂਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸੰਗਠਨ ਸੀ ਅਤੇ 2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਾਲਾ, ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਅਜਿਹਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਮੂਹ ਸੀ।[5]

ਫੋਜ਼ਡਰ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ਦੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਸੀ; ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਤਲਾਕ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਤਲਾਕ ਦੇਣ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੱਤੀ, ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਆਸਰੇ ਨਾਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਫੋਜ਼ਡਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ "ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇੱਥੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਤਲਾਕ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਸਨ। ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਢਿੱਲੇ ਸਨ। ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲਿੰਗ ਹਨ।"[3] ਫੋਜ਼ਡਰ ਅਤੇ SWC ਨੇ ਇੱਕ ਹੱਲ ਲਈ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੀਰੀਆ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।[6] ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਤਲਾਕ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਸੀ, ਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਜਾਰਾ ਭੱਤਾ ਦੇਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ।[7] ਕਿਤਾਬ ਅਵਰ ਲਿਵਜ਼ ਟੂ ਲਿਵ: ਪੁਟਿੰਗ ਏ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਫੇਸ ਟੂ ਚੇਂਜ ਇਨ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਗਠਨ ਪਿੱਛੇ ਫੋਜ਼ਡਰ, ਚੇ ਜ਼ਹਾਰਾ ਬਿਨਤੇ ਨੂਰ ਮੁਹੰਮਦ, ਅਤੇ ਖਤੀਜੁਨ ਨਿਸਾ ਸਿਰਾਜ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਜੋਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।[5]

1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ, ਫੋਜ਼ਡਰ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਵੂਮੈਨ ਦਾ ਪੀਪਲਜ਼ ਐਕਸ਼ਨ ਪਾਰਟੀ (ਪੀਏਪੀ) ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਸੰਗਤ ਕੰਮਕਾਜੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1954 ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੋਂ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। SWC ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਨੂੰ, ਆਪਣੇ ਏਜੰਡੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ PAP ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ। ਪੀਏਪੀ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ 1956 ਵਿੱਚ ਫੋਜ਼ਦਾਰ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਬੋਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1957 ਤੱਕ SWC ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ PAP ਦੀ ਅਯੋਗਤਾ ਤੋਂ ਇੰਨੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਇਸਨੇ SWC ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਸਿਟੀ ਕੌਂਸਲ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ PAP ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।[2] ਪੀਏਪੀ ਇੱਕਮਾਤਰ ਪਾਰਟੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਚਾਰਟਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਪਣੇ 1959 ਦੇ ਚੋਣ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ। ਪੀਏਪੀ ਨੇ ਉਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹੂੰਝਾ ਫੇਰਿਆ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਿਲਾ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਕਾਰਨ। ਫੋਜ਼ਡਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ, ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 1954 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ 1954 ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਇੱਕ ਢਾਂਚੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹੋਏ, 1960 ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ, ਅਤੇ 1961 ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਚਾਰਟਰ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਬਿੱਲ ਨੇ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਠਹਿਰਾਇਆ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਤੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਵਿਭਚਾਰ ਜਾਂ ਵਿਆਹੁਤਾ ਵਿਆਹ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੋਰ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।[2][3][6] ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਹਾਲ ਆਫ ਫੇਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਫੋਜ਼ਦਾਰ ਨੂੰ 2014 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ।

ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

[ਸੋਧੋ]

ਫੋਜ਼ਡਰ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ 1958 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ 1961 ਵਿੱਚ ਫੋਜ਼ਡਰ ਪੇਂਡੂ ਥਾਈਲੈਂਡ ਚਲੀ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੇਸਵਾਗਮਨੀ ਵਿੱਚ ਧੱਕੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ 14 ਸਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ।[1][8] ਉਸ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਹਾਈ ਧਰਮ 'ਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।[1][6]

2 ਫਰਵਰੀ 1992 ਨੂੰ ਸ਼ੀਰੀਨ ਫੋਜ਼ਡਰ ਦੀ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਸਨ।[1]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Fong, Lee-Khoo Guan (2007). "Shirin Fozdar". Singapore Infopedia. National Library Board. Retrieved 24 December 2015.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Chew, Phyllis Ghim Lian (24 August 2009). "The Singapore Council of Women and the Women's Movement" (PDF). Journal of Southeast Asian Studies. 25 (1): 112–140. doi:10.1017/S0022463400006706. Archived from the original (PDF) on 21 November 2015. Retrieved 24 December 2015.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Chua, Alvin (11 December 2012). ""One man one wife" and the happiest woman on earth Shirin Fozdar (born 1905 – died 1992)". Singapore Memory Project. Archived from the original on 17 ਨਵੰਬਰ 2015. Retrieved 24 December 2015.
  4. ↑ Choy, Elizabeth (20 November 1951). "Minutes of Ladies Meeting on 20th Nov. 1951 at 352-A Tanjong Katong Road". Postcolonialweb.org. Retrieved 24 December 2015.
  5. ↑ 5.0 5.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001F-QINU`"'</ref>" does not exist.
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 "Shirin Fozdar". Singapore Women's Hall of Fame. Singapore Council of Women's Organisations. Archived from the original on 5 March 2016. Retrieved 24 December 2015.
  7. ↑ Yeo, Nurul Liyana. "The woman who began it all". Pioneers of Early Singapore. Archived from the original on 13 June 2016. Retrieved 7 November 2015.
  8. ↑ "A Tribute to Mrs Shirin Fozdar" (PDF). The Women's Times. 19 September 2000. Retrieved 24 December 2015. Archived in Singapore & I.R.O., p. 35.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਸ਼ਿਰੀਨ_ਫੋਜ਼ਡਰ&oldid=709796" ਤੋਂ ਲਿਆ