ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਖੱਲ ਵਿੱਚ ਖੋਤਾ
ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਖੋਤਾ ਈਸੋਪ ਦੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਦੋ ਵੱਖਰੇ ਸੰਸਕਰਣ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਪੂਰਬੀ ਰੂਪ ਵੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਬਦਲਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਦੋ ਯੂਨਾਨੀ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਪੇਰੀ ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ 188 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਇੱਕ ਗਧੇ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਮੂਰਖ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਖਰਕਾਰ ਇੱਕ ਲੂੰਬੜੀ 'ਤੇ ਆ ਕੇ, ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੂੰਬੜੀ ਨੇ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਉਸਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ, ਉਹ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਆਖਦਾ ਹੈ, "ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ ਹੁੰਦਾ, ਜੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਬ੍ਰੇਅ ਨਾ ਸੁਣੀ ਹੁੰਦੀ।" ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦਾ ਅਕਸਰ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੱਪੜੇ ਇੱਕ ਮੂਰਖ ਨੂੰ ਭੇਸ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਸਦੇ ਸ਼ਬਦ ਉਸਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। [1] ਇਹ ਉਹ ਸੰਸਕਰਣ ਹੈ ਜੋ ਬਾਬਰੀਅਸ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਕਥਾ 56 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [2]
ਦੂਜਾ ਸੰਸਕਰਣ ਪੇਰੀ ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ 358 ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਖੋਤਾ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਚਰਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਲਈ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕੰਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [3] ਯੂਨਾਨੀ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਏਵੀਅਨਸ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਲਾਤੀਨੀ ਸੰਸਕਰਣ ਹੈ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿਲੀਅਮ ਕੈਕਸਟਨ ਦੁਆਰਾ ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨੈਤਿਕ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਅਨੁਕੂਲਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਥਾ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸੰਕੇਤ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸਮੇਂ [4] ਅਤੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਲੀਅਮ ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਕਿੰਗ ਜੌਨ ਵਿੱਚ। [5] ਲਾ ਫੋਂਟੇਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ 5.21 (1668) ਵੀ ਇਸ ਸੰਸਕਰਣ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨੈਤਿਕ ਲਾ ਫੋਂਟੇਨ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਖ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੱਪੜੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੇ. [6]
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਬੋਧੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਕੰਮਾ ਜਾਤਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗਧੇ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਖੱਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਨਵਰ ਉੱਤੇ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਅਨਾਜ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਢਿੱਲਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਚੌਕੀਦਾਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਖਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਗਧੇ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੀ ਅਸਲੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਭੜਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਾਰਿਆ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਬੰਧਤ ਕਹਾਣੀ, ਸਿਹਕੋਟੁਖਾ ਜਾਤਕ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਮਨੋਰਥ 'ਤੇ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਗਿੱਦੜ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਪਰ ਗਿੱਦੜ ਦੀ ਚੀਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [7] ਇਸ ਥੀਮ 'ਤੇ ਇੱਕ ਆਮ ਯੂਰਪੀ ਰੂਪ ਲਾਡੀਨੋ ਸੇਫਾਰਡਿਕ ਕਹਾਵਤ, asno callado, por sabio contado ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: "ਇੱਕ ਚੁੱਪ ਗਧੇ ਨੂੰ ਹੀ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।" [8] ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਮਾਨਤਾ ਹੈ "ਇੱਕ ਮੂਰਖ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹਦਾ।"
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Aesopica
- ↑ The Fables of Babrius, translated by Rev. John Davies, London 1860, P.178
- ↑ Aesopica
- ↑ Francisco Rodríguez Adrados, History of the Graeco-Latin Fable, Brill 2003 pp.259-62
- ↑ Janet Clare, Shakespeare’s Stage Traffic, Cambridge 2014, p.33
- ↑ "An English version is at Gutenberg". Gutenberg.org. 2008-05-06. Retrieved 2012-08-22.
- ↑ Tales 188-9, The Jataka, tr. by W.H.D. Rouse, Cambridge 1895, Vol. II pp.75-6; an online version
- ↑ Concise dictionary of European proverbs, London 1998, proverb 146; available online