ਸਾਲਬਾਈ ਦੀ ਸੰਧੀ
ਸਾਲਬਾਈ ਦੀ ਸੰਧੀ ਉੱਪਰ 17 ਮਈ, 1782 ਨੂੰ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸੰਧੀ ਉੱਪਰ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਅਤੇ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਲੰਬੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਪਹਿਲੀ ਐਂਗਲੋ-ਮਰਾਠਾ ਲੜਾਈ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੱਜੋਂ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸਲਸੇਟੀ ਅਤੇ ਭਰੁਚ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਮਿਲ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਮਰਾਠਿਆਂ ਕੋਲੋਂ ਗਾਰੰਟੀ ਲਈ ਕਿ ਮਰਾਠੇ ਮੈਸੂਰ ਦੇ ਹੈਦਰ ਅਲੀ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਦੇਣਗੇ। ਇਸਦੇ ਬਦਲੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਰਘੂਨਾਥਰਾਓ ਜਿਹੜਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਸੀ, ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਮਾਧਵਰਾਓ-2 ਨੂੰ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪੇਸ਼ਵਾ ਵੱਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਗੇ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਮਹਾਦਜੀ ਸਿੰਦੀਆ ਦੇ ਜਮਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਉਸਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੁਰੰਦਰ ਦੀ ਸੰਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵੀ ਮਰਾਠਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਸਾਲਬਾਈ ਦੀ ਸੰਧੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੱਜੋਂ ਮਰਾਠਾ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਭਗ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣੀ ਰਹੀ, ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਦੂਜੀ ਐਂਗਲੋ-ਮਰਾਠਾ ਲੜਾਈ 1802 ਵੇਲੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਈ।[1][2]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]" The treaty of salbye establish beyond dispute the dominance of the British as the controlling factor in Indian politics. Their subsequent rise in 1818 to the position of paramount power, being an inevitable result of the position gained by the treaty of salbai.' __ Cambridge History of India, Vol. V.
ਸਰੋਤ
[ਸੋਧੋ]- Olson, James Stuart and Shadle, Robert. Historical Dictionary of the British Empire. Greenwood Press, 1996. ISBN 0-313-27917-9