ਸੁਚਿੱਤਰਾ ਮਿੱਤਰਾ
ਸੁਚਿੱਤਰਾ ਮਿੱਤਰਾ (19 ਸਤੰਬਰ 1924 – 3 ਜਨਵਰੀ 2011) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਰਬਿੰਦਰ ਸੰਗੀਤ ਜਾਂ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਕਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ੈਰਿਫ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਹ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਬਿੰਦਰ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਬਿੰਦਰਾ ਸੰਗੀਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਮੁਖੀ ਰਹੀ। ਮਿੱਤਰਾ ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਸੀ (ਅਤੇ ਕੁਝ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ)[1] ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਥੀਏਟਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨਾਲ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਮਿੱਤਰਾ ਨੇ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਚਰਚ ਕਾਲਜ, ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਕੋਲਕਾਤਾ (2001) ਦੀ ਸ਼ੈਰਿਫ ਵੀ ਸੀ।[2] ਲੰਬੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿੱਤਰਾ ਦੀ 3 ਜਨਵਰੀ 2011 ਨੂੰ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਮਿੱਤਰਾ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ, ਸੌਰਿੰਦਰ ਮੋਹਨ ਮੁਖਰਜੀ, ਜੋਰਾਸਾਂਕੋ ਦੇ ਟੈਗੋਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸਨ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]ਸੁਚਿਤਰਾ ਮਿੱਤਰਾ ਦੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਪੰਕਜ ਮਲਿਕ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਰਬਿੰਦਰ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਲੇਖ ਦਿੱਤਾ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ, ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ, ਸੁਚਿਤਰਾ ਨੇ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਇੱਕ ਬੇਦਾਗ ਕੰਨ ਸੀ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦਾ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਤੋਹਫ਼ਾ ਸੀ। ਉਹ ਸਟੇਸ਼ਨ ਗੁਝੰਡੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚੱਲਦੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਦਾ ਉਪਨਾਮ ਗੋਜੂ ਸੀ।
ਮਾਨਤਾ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਸਫਲ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਰਬਿੰਦਰਾ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤੀ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦਾ ਵੱਕਾਰੀ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਪੰਕਜ ਮੂਲਿਕ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਸਿਖਰ ਆਸਰ - ਆਕਾਸ਼ਵਾਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ - ਰਬਿੰਦਰਸੰਗੀਤ 'ਤੇ ਇੱਕ ਟਿਊਟੋਰਿਅਲ, ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੀ ਰਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਵਿੱਚ, ਸੁਚਿਤਰਾ ਮਿੱਤਰਾ ਨੂੰ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਮਿੱਤਰਾ ਦੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਲੰਡਨ ਟੈਗੋਰ ਹਿਮਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਤੋਂ 1945 ਵਿੱਚ ਟੈਗੋਰ ਭਜਨ ਪੁਰਸਕਾਰ।
- ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 1974 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ
- ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 1986 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕੈਡਮੀ ਅਵਾਰਡ
- ਐਚਐਮਵੀ ਗੋਲਡਨ ਡਿਸਕ ਅਵਾਰਡ,
- ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੇਂਟਸ ਤੋਂ ਸ਼ਿਰੋਮੋਨੀ ਪੁਰਸਕਾਰ,
- ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਤੋਂ ਦੇਸੀਕੋਟਮਾ,
- ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਲਾਊਦੀਨ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਕਈ ਹੋਰਾਂ ਵਿੱਚ।
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਉਹ ਕਈ ਜੀਵਨੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਰਾਜਾ ਸੇਨ ਦੁਆਰਾ ਸੁਚਿਤਰਾ ਮਿੱਤਰਾ (1993) ਸੀ, ਨੇ ਸਰਬੋਤਮ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਫਿਲਮ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ।[3] ਉਸ ਨੂੰ ਟੈਗੋਰ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੁਆਰਾ ਰਬਿੰਦਰ-ਤੱਤਵਾਚਾਰੀਆ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਹ 2001 ਵਿੱਚ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ੈਰਿਫ ਬਣੀ।
ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ
[ਸੋਧੋ]- ਟੈਗੋਰ ਗੀਤ (ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ)। 1984
- ਗੁਰੇਰ ਪੁਤੁਲ ਆਨੰਦ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ 2000ISBN 81-7215-457-7 .
- ਰਤਨਪੁਰਰ ਰਹਸਯ । ਆਨੰਦ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ISBN 81-7756-077-8ISBN 81-7756-077-8 .
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Dutta, Krishna (2003). "Cities of Imagination: Calcutta". Calcutta: a cultural and literary history. Signal Books. p. 226. ISBN 1-902669-59-2.
- ↑
- ↑ Raja Sen biography Archived 2 January 2010 at the Wayback Machine.