ਸੂਰਾਸਾ

ਸੂਰਾਸਾ (ਸੱਜੇ) ਹਨੂੰਮਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ - ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ (ਖੱਬੇ), ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕੰਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹੋਏ।

ਹਨੂੰਮਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਸੂਰਾਸਾ ਨਾਲ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੋਟੀ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰ 'ਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿਮਿਖਾ ਅਤੇ ਲੰਕੀਨੀ ਮੱਧ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਰਜਿਸਟਰਾਂ ਵਿੱਚ।

ਹਨੂੰਮਾਨ ਸੂਰਾਸਾ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਉੱਡ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ।

ਸੂਰਾਸਾ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਾਗਾਂ (ਸੱਪਾਂ) ਦੀ ਮਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਣੀ ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਮਾਇਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਜਨਮ ਅਤੇ ਬੱਚੇ

ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਦੀ ਰਮਾਇਣ ਵਿੱਚ, ਸੂਰਸਾ ਦਕਸ਼ ਦੀ 12 ਧੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਸ਼ਪ ਰਿਸ਼ੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਨਾਗਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਬਣੀ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿ-ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਭੈਣ ਕਦਰੂ, ਸੱਪ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਉਰਾਗਸ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਵਾਸੂਕੀ, ਤਕਸ਼ਕਾ, ਅਰਾਵਤਾ ਅਤੇ ਸੂਰਾਸਾ ਦੇ ਹੋਰ ਪੁੱਤਰ ਭੋਗਵਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਵਰਣਿਤ ਹਨ।

ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਪ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਤਨੀ ਕ੍ਰੋਧਵਾਸ਼ਾ ਦੇ ਕ੍ਰੋਧ ਤੋਂ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਰਾਸਾ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਬੇਟੀਆਂ ਅਨਾਲਾ, ਰੁਹਾ ਅਤੇ ਵਿਰੂਧ ਸਨ। ਸੂਰਾਸਾ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਤੋਂ ਸੱਪਾਂ ਦਾ ਵੰਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਗਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੇਵੀ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰੋਹਿਨੀ ਨੂੰ ਸੂਰਾਸਾ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਵਜੋਂ; ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਬਲਰਾਮ ਸੂਰਾਸਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਗਾ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਸੀ।

ਨੋਟਸ

• Robert P. Goldman, Sally J. Sutherland Goldman (1 January 2007). The Rāmāyaṇa of Vālmīki: An Epic of Ancient India. Sundarakāṇḍa. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-3166-7.