ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਰਥ
ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਰਥ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਵਾਲਾ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਉਜੈਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਕੇਂਦਰ, ਕਾਲੀਦਾਸ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।[1] ਰਥ ਸਾਹਿਬ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸੰਸਥਾਨ ਦੁਆਰਾ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ "ਤਦ ਏਵ ਗਗਨਮ ਸੈਵ ਧਾਰਾ" ਨਾਮਕ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਲਿਖਿਆ ਸੀ (ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੋ ਪ੍ਰਭਾਵ), ਜਿਸਨੇ 1999 ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ,[2] ਅਤੇ ਬਲਦੇਵਚਰਿਤਾ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਮਹਾਕਾਵਯ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।
ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਪ੍ਰੋ. ਰੱਥ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ, ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ, ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਰਵੱਈਏ ਨਾਲ ਸਥਾਪਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੀਤਕਾਰੀ ਦੀ ਉੱਤਮਤਾ ਨਾਲ ਸੁਚੱਜੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਮਾਜਿਕ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਵੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੀਤਕਾਰੀ ਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਕਵੀ ਰਥ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਵਿਕਰਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਉਜੈਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਉਜੈਨ ਦੀ ਕਾਲੀਦਾਸਾ ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸਨ। ਉਹ 7 ਜਨਵਰੀ 1997 ਨੂੰ ਤਰਲਾਬਾਲੂ ਕੇਂਦਰ, ਬੰਗਲਾਰੇ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ 10ਵੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਾਨਫਰੰਸ (3-9 ਜਨਵਰੀ 1997) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਵੀ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। 13 ਜੂਨ 2014 ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਉਜੈਨ ਵਿਖੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Panchal, Govardhan; Bharata Muni (1996). The theatres of Bharata and some aspects of Sanskrit play-production. Munshiram Manoharlal Publishers. p. xviii. ISBN 978-81-215-0661-8.
- ↑ Darpan, Pratiyogita (February 2000). "Sahitya Akademi Awards". Competition Science Vision. p. 1552. Retrieved 4 May 2010.