ਹਸਨ ਰਜ਼ਾ ਖ਼ਾਨ
ਹਸਨ ਰਜ਼ਾ ਖ਼ਾਨ ਬਰੇਲਵੀ ਇੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਦਵਾਨ, ਸੂਫ਼ੀ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਹਲੇ ਸੁੰਨਤ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਗੂ ਇਮਾਮ ਅਹਿਮਦ ਰਜ਼ਾ ਖ਼ਾਨ ਦਾ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ।[1] ਉਹ ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾ ਅਲੇ ਰਸੂਲ ਮਰਹਰਵੀ ਦਾ ਇੱਕ ਚੇਲਾ ਸੀ, ਜੋ ਮਰੇਰਾ, ਏਟਾ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸੂਫੀ ਮਾਸਟਰ ਸੀ। ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਕਵੀ ਦਾਗ਼ ਦਿਹਲਵੀ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ। ਹਸਰਤ ਮੋਹਾਨੀ ਨੇ ਹਸਨ ਰਜ਼ਾ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਮਹਾਨਤਾ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ।[2]
ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਹਸਨ ਰਜ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ 1859 (ਰਬੀ ਅਲ-ਅੱਵਲ 1276 ਹਿਜਰੀ), ਬਰੇਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਕੀਕਾਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਮੁਹੰਮਦ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਰੰਪਰਾ ਸੀ।[3]
ਕਵਿਤਾ ਰਚਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਨੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ।[4][5][1] ਉਸ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ਜ਼ੌਕ-ਏ-ਨਾਤ ਹੈ।
- ਆਇਨਾ ਏ ਕਯਾਮਤ
- ਰਸਾਏਲ ਏ ਹਸਨ
- ਸਮਰ ਫਸਾਹਤ
- ਕੰਦ ਪਾਰਸੀ
- ਸਮਾਮ ਹਸਨ ਬਰਦਬਰ ਫਿਟਨ
- ਵਸੈਲ ਬਖਸ਼ੀਸ਼
- ਜ਼ੌਕ ਏ ਨਾਤ- ਨਾਤੀਆ ਕਲਾਮ
- ਕੁਲੀਅਤ ਏ ਹਸਨ
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਖਾਨ ਦੀ ਮੌਤ 3 ਸ਼ਵਾਲ 1326 ਹਿਜਰੀ ਸੰਨ 1908 ਨੂੰ ਹੋਈ। ਆਲਾ ਹਜ਼ਰਤ ਅਹਿਮਦ ਰਜ਼ਾ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਨਾਜ਼ਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮੁਬਾਰਕ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕਬਰ ਸ਼ਰੀਫ ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਉਤਾਰਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਮਜ਼ਾਰ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਬਰੇਲੀ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮਜ਼ਾਰ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 "Hazrat Maulana Hasan Raza Khan Barelvi". www.ziaetaiba.com. Archived from the original on 2020-09-29. Retrieved 2021-08-31.
- ↑ Maheshwari, Anil; Singh, Richa (18 April 2021). Syncretic Islam: Life and Times of Ahmad Raza Khan Barelvi. Bloomsbury Publishing.
- ↑ "Hazrat Maulana Hasan Raza Khan Barelvi". Archived from the original on 2020-09-30. Retrieved 2023-02-11.
- ↑ "Zauq-e-Naat by Mohammad Hasan Raza Khan". Rekhta.
- ↑ "maulana hassan raza khan - Nafeislam.Com | Islam | Quran | Tafseer | Fatwa | Books | Audio | Video | Muslim | Sunni - Nafseislam.Com". books.nafseislam.com. Archived from the original on 2023-02-11. Retrieved 2023-02-11.