ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ

א ב ג ד ה ו ז ח ט י כ ך ל מ ם נ ן ס ע פ ף צ ץ ק ר ש ת  •  ﭏ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ: ਅਬਜਦ • ਮਾਤੇਰ ਲੇਕਸੀਉਨਿਸ • ਬੇਗਾਦਕੇਫਟ ਭਿੰਨ ਰੂਪ: ਕਰਸਿਵ • ਰਾਸ਼ੀ • ਬਰੇਲ ਸੰਖਿਆਸੂਚਕ: Gematria • ਹਿਬਰੂ ਅੰਕ ਸਹਾਇਕ ਚਿੰਨ੍ਹ: ਮਾਤਰਾਵਾਂ • ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਚਿੰਨ੍ਹ • ਤਾਮੀਮ ਲਿਪਾਂਤਰਨ: ਹਿਬਰੂ ਦਾ ਰੋਮਾਨੀਕਰਨ • ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਇਬਰਾਨੀਕਰਨ • IPA • ISO ਕੰਪਿਊਟਰ: ਹਿਬਰੂ ਕੀਬੋਰਡ • ਯੂਨੀਕੋਡ ਅਤੇ ਐਚ.ਟੀ.ਐਮ.ਐਲ.

ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ
ਕਿਸਮ	ਅਬਜਦ (ਹਿਬਰੂ, ਆਰਾਮਿਕ, ਅਤੇ ਯਹੂਦੀ ਅਰਬੀ) ਸ਼ੁੱਧ ਵਰਨਮਾਲਾ (ਯਦੀਸ਼)
ਜ਼ੁਬਾਨਾਂ	ਹਿਬਰੂ, ਯਦੀਸ਼, ਲਾਦੇਨੋ, ਅਤੇ ਯਹੂਦੀ ਅਰਬੀ (ਦੇਖੋ ਯਹੂਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ)
ਅਰਸਾ	3ਜੀ ਸਦੀ ਈ.ਪੂ. ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ
ਮਾਪੇ ਸਿਸਟਮ	ਮਿਸਰੀ ਹਾਈਰੋਗਲਿਫ਼ ਪੁਰਾਣੀ-ਸਿਨਾਈਟਿਕ ਫੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਲਿਪੀ ਆਰਾਮਿਕ ਲਿਪੀ ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ
ਜਾਏ ਸਿਸਟਮ	ਅਰਬੀ ਲਿਪੀ ਨਬਤਿਆਈ ਸਿਰੀਆਨੀ ਪਲਮਾਇਰੀਨੀ ਮੰਦਾਇਨੀ ਬ੍ਰਹਮੀ ਲਿਪੀ ਪਹਿਲਵੀ ਲਿਪੀ ਸੁਗਦੀ
ਦਿਸ਼ਾ	ਸੱਜੇ-ਤੋਂ-ਖੱਬੇ
ISO 15924	Hebr, 125
ਯੂਨੀਕੋਡ ਉਰਫ਼	Hebrew
ਯੂਨੀਕੋਡ ਰੇਂਜ	U+0590 to U+05FF, U+FB1D to U+FB4F

ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਹਿਬਰੂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਯਹੂਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯਦੀਸ਼, ਲਾਦੇਨੋ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀ ਅਰਬੀ ਲਿਖਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਲਿਪੀ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹਿਬਰੂ ਲਿਖਣ ਲਈ ਪੈਲੀਓ-ਹੀਬਰੂ ਲਿਪੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਆਰਾਮਿਕ ਲਿਪੀ ਦਾ ਵਿਕਸਿਤ ਰੂਪ ਹੈ।

ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਦੇ ਕੁੱਲ 22 ਅੱਖਰ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 5 ਅੱਖਰ ਅੰਤਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਲ ਬਦਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲਿਪੀ ਸੱਜੇ ਤੋਂ ਖੱਬੇ ਵੱਲ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਿਪੀ ਅਬਜਦ ਸੀ ਭਾਵ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਅੰਜਨ ਮਜੂਦ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਅਬਜਦ ਲਿਪੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਰਬੀ ਲਿਪੀ, ਵਾਂਗੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਸਵਰ ਧੁਨੀਆਂ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਨੁਕਤਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਿਸਨੂੰ ਹਿਬਰੂ ਵਿੱਚ ਨਿਕੂਦ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਵਰਨਮਾਲਾ

ਸੇਰਡੀਕਾ ਵਿਖੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਹਿਬਰੂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਤ

10ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਹਿਬਰੂ ਬਾਈਬਲ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ। ਜੋਸ਼ੂਆ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 1:1

ਹਿਬਰੂ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦਾ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ 5 ਅਜਿਹੇ ਅੱਖਰ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਅੰਤਲੀ ਸਥਿਤੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਹੈ। ਹੇਠਲੇ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੱਖਰ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ(ਇਹ ਅੱਖਰ ਯੂਨੀਕੋਡ ਮਿਆਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।)।

ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਸੱਜੇ ਤੋਂ ਖੱਬੇ ਹੈ, ਹੇਠਲਾ ਟੇਬਲ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਲਿਫ਼	ਬੇਟ	ਗੀਮੇਲ	ਡਾਲੇਟ	ਹੇ	ਵਾਵ	ਜ਼ਾਈਨ	ਹੇਟ	ਟੇਟ	ਯੁਡ	ਕਾਫ
א	ב	ג	ד	ה	ו	ז	ח	ט	י	כ
										ך
ਲਾਮੇਡ	ਮੇਮ	ਨੂਨ	ਸਾਮੇਖ	ਆਈਨ	ਪੇ	ਸਾਡੀ	ਕ਼ੂਫ਼	ਰੇਸ਼	ਸ਼ੀਨ	ਟਾਵ
ל	מ	נ	ס	ע	פ	צ	ק	ר	ש	ת
	ם	ן			ף	ץ

ਅੱਖਰਾਂ ਦਾ ਉਚਾਰਨ

ਅੱਖਰ ਦੇ ਨਾਮ		ਇਬਰਾਨੀ ਅੱਖਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ
ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਮ	ਇਬਰਾਨੀ ਨਾਮ
		ਇਬਰਾਨੀ ਅੱਖਰ	ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ	ਅਰਬੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ	ਅਰਾਮੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ
ਆਲੇਫ਼	אָלֶף	א	–	أ	ܐ
ਬ਼ੈਥ਼	בֵית	ב	ਬ਼	ڤ	ܒ݂
ਗ਼ੀਮੈਲ	גִימֵל	ג	ਗ਼	غ	ܓ݂
ਦ਼ਾਲੇਥ਼	דָלֶת	ד	ਦ਼	ذ	ܕ
ਹੈ'ਅ	הֵא	ה	–	ه	ܗ
ਵਾਵ	וָו	ו	ਵ	و	ܘ
ਜ਼ਾਯਿਨ	זַיִן	ז	ਜ਼	ز	ܙ
–	חֵית	ח	–	ح	ܚ
–	טֵית	ט	–	ط	ܛ
ਯੌਦ਼	יוֹד	י	ਯ	ي	ܝ
ਖ਼ਾਫ਼	כַף	כ	ਖ਼	خ	ܟ݂
ਲਾਮੇਦ਼	לָמֶד	ל	ਲ	ل	ܠ
ਮੈਮ	מֵם	מ	ਮ	م	ܡ
ਨੂਨ	נוּן	נ	ਨ	ن	ܢ
ਸਾਮੇਖ਼	סָמֶךְ	ס	ਸ	س	ܣ
–	עַיִן	ע	–	ع	ܥ
ਫ਼ੈਹ	פֵה	פ	ਫ਼	ف	ܦ̮
–	צַדִי	צ	–	ص	ܨ
ਕ਼ੌਫ਼	קוֹף	ק	ਕ਼	ق	ܩ
ਰੈਸ਼	רֵישׁ	ר	ਰ	ر	ܪ
ਸ਼ੀਨ	שִׁין	שׁ	ਸ਼	ش	ܫ
ਥ਼ਾਵ	תָו	ת	ਥ਼	ث	ܬ

ਅੱਖਰਾਂ ਦੇ ਭਿੰਨ ਰੂਪ

ਹੇਠਲੇ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਹਿਬਰੂ ਅੱਖਰਾਂ ਦੇ ਭਿੰਨ ਰੂਪ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਹਨਾਂ 5 ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਅੰਤਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਥੱਲੇ ਅੰਤਲੀ ਸਥਿਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਅੱਖਰ ਨਾਮ (ਯੂਨੀਕੋਡ)	ਵੱਖਰਤਾਵਾਂ
	ਆਧੁਨਿਕ ਹਿਬਰੂ					ਪੁਰਾਤਨ
	ਸੈਰਿਫ਼	ਸੈਂਸ ਸੈਰਿਫ਼	ਮੋਨੋ ਸਪੇਸਡ ਫੌਂਟ	ਕਰਸਿਵ	ਰਾਸ਼ੀ	ਫੋਨੇਸ਼ੀਆਈ	ਪੈਲੀਓ ਹਿਬਰੂ	ਆਰਾਮਿਕ
ਅਲਿਫ਼	א	א	א
ਬੇਟ	ב	ב	ב
ਗੀਮੇਲ	ג	ג	ג
ਡਾਲੇਟ	ד	ד	ד
ਹੇ	ה	ה	ה
ਵਾਵ	ו	ו	ו
ਜ਼ਾਈਨ	ז	ז	ז
ਹੇਟ	ח	ח	ח
ਟੇਟ	ט	ט	ט
ਯੁਡ	י	י	י
ਕਾਫ	כ	כ	כ
ਆਖ਼ਰ ਉੱਤੇ ਕਾਫ਼	ך	ך	ך
ਲਾਮੇਡ	ל	ל	ל
ਮੇਮ	מ	מ	מ
ਆਖ਼ਰ ਉੱਤੇ ਮੇਮ	ם	ם	ם
ਨੂਨ	נ	נ	נ
ਆਖ਼ਰ ਉੱਤੇ ਨੂਨ	ן	ן	ן
ਸਾਮੇਖ	ס	ס	ס
ਆਈਨ	ע	ע	ע
ਪੇ	פ	פ	פ
ਆਖ਼ਰ ਉੱਤੇ ਪੇ	ף	ף	ף
ਤਸਾਡੀ	צ	צ	צ					,
ਆਖ਼ਰ ਉੱਤੇ ਤਸਾਡੀ	ץ	ץ	ץ
ਕੂਫ਼	ק	ק	ק
ਰੇਸ਼	ר	ר	ר
ਸ਼ੀਨ	ש	ש	ש
ਟਾਵ	ת	ת	ת