3ਡੀ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਇੱਕ 3ਡੀ ਪ੍ਰਿੰਟਰ

3-ਡੀ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਜਾਂ ਤ੍ਰੀਵਮ ਛਪਾਈ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:3D Printing, Additive Manufacturing) ਤਿੰਨ ਆਯਾਮੀ ਵਸਤੂਆਂ [1] ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਧੀਆ ਵਿੱਚੋ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਨਿਯਤੰਰਣ ਵਿੱਚ ਵਸਤੂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਪਰਤ ਦਰ ਪਰਤ ਪਾਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਸਤੂ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2] ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਵਸਤੂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਜੁਮੈਟਰੀ ਦੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਸਤੂ ਬਣਾਉਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਇਸ ਵਸਤੂ ਦਾ ਇੱਕ ਤ੍ਰੀਵਮ ਛਪਾਈ ਜਾ ਥਰੀ ਡੀ ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਰੋਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਨਿਯਤੰਰਣ ਨਾਲ ਵਸਤੂ ਦੀਆ ਪਰਤਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆ ਜਾਂਦਿਆ ਹਨ।

ਭਵਿਖ ਵਾਦੀ ਜੇਰਮੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਕਿ ਉਨੀਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੋ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਅਸੇਮਬਲੀ ਲਾਇਨ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਤੋ ਬਾਦ, ਤ੍ਰੀਵਮ ਛਪਾਈ ਇੱਕ ਤੀਜੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ।[3]

ਥਰੀ ਡੀ ਪ੍ਰਿਟਿੰਗ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਉਸ ਪ੍ਕਿਰਿਆ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਜੀਦ (ਬਾਈਡਰ) ਪਦਾਰਥ ਇੱਕ ਇੰਕ ਜੇਟ ਪ੍ਰਿੰਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਰਤ ਦਰ ਪਰਤ ਇੱਕ ਪਾਉਡਰ ਬੇਡ ਤੇ ਪਾਈਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋ ਬਹੁਤ ਸਾਰਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ਤਕਨੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਟੇਕਨਿਕਲ ਸਟੇਨਡਰਡ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਬਦ additive manufacturing ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਸਭ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਏਡੀਟਿਵ ਉਤਪਾਦਨ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ 1980 ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4] 1981 ਵਿੱਚ, ਨੇਗਾਯਾ ਨਗਰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ ਦੋ ਏਡੀਟਿਵ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਤਿੰਨ-ਆਯਾਮੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਮਾਡਲ ਦੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਫੋਟੋ-ਪਾਲੀਮਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਜਾਦ ਕੀਤੇ ਸੀ। ਇਸ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ ਪਰਾਬੈਂਗਨੀ ਕਿਰਣਾਂ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਾਸਕ ਪੈਟਰਨ ਜਾ ਸਕੈਨਿੰਗ ਫਾਈਬਰ ਟਰਾਂਸਮੀਟਰ ਦੁਆਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5][6] ਪਰ 16 ਜੁਲਾਈ 1984 ਨੂੰ,ਅਲੈਨ ਲੀ ਮੇਹੌਤੇ, ਓਲਿਵਿਏਰ ਡੇ ਵਿੱਟੇ ਅਤੇ ਜੀਨ ਕਲੌਡੇ ਐਂਡਰੇ ਨੇ ਸਟੀਰੀਉ ਗਰਾਫਿਗ ਪ੍ਰੀਕਿਆ ਪੇਟੇਂਟ ਕਰਵਾਈ।[7] ਇਸ ਤੋ ਤਿੰਨ ਹਫਤੇ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਚਕ ਹਲ ਨੇ ਸਟੀਰੀਉ ਗਰਾਫਿਗ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਆਪਣੇ ਪੇਟੇਂਟ ਦਾਖਿਲ ਕੀਤੇ ਸੀ। ਫ੍ਰੇਚ ਖੋਜਕਾਰਾ ਦੇ ਆਵੇਦਨ ਨੂੰ ਫ਼੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਜਨਰਲ ਈਲੈਕਟਰਿਕ ਕੰਪਨੀ (ਹੁਣ ਏਲਕਾਟਲ–ਏਲਥੋਮ) ਅਤੇ CILSCILAS ( The laser Consortium) ਨੇ ਇਸ ਦਾਵੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।[8] ਵਪਾਰਿਕ ਨਜ਼ਰਿਏ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ।[9] ਫਿਰ 1984 ਵਿੱਚ 3D ਸਿਸਟਮ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਚੱਕ ਹਲ [10] ਨੇ ਸਟੀਰੀਉ ਗਰਾਫਿਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀ ਜਾਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰੀਕਿਆ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੋ ਟਾਈਪ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਰਾਬੇਗਗਣੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਲੇਜਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਪੋਲੀਮਰ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੱਕ ਹਲ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਿਕਿਇਆ ਨੂੰ “ ਵਸਤੂ ਦੇ ਅਲੱਗ ਅਨੁਭਾਗ ਬਣਾ ਕੇ ਤਰੀ ਅਨੁਯਾਮੀ ਵਸਤੂਆ ਦੇ ਗਠਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ “ ਦੇ ਤੋਰ ਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।[11][12] ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਕੋਡਾਮਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਹੱਲ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ STL (STereoLithography) ਫਾਇਲ ਫੋਰਮੇਟ ਦਾ ਸੀ ਜੋ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰੀਵਮ ਛਪਾਈ ਦੇ ਸੋਫਟਵੇਅਰ ਅਤੇ ਡੀਜੀਟਲੀ ਪਰਤਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤ੍ਰੀਵਮ ਛਪਾਈ ਦਾ ਅਰਥ ਮੁਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੀਕਿਰਿਆ ਦੇ ਮਾਣਕ ਅਤੇ ਕਸਟਮ ਇੰਕ ਜੇਟ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤਾ ਹੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਅੱਜ ਤੱਕ ਹਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਿੰਟਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Excell, Jon. "The rise of additive manufacturing". The Engineer. Archived from the original on 2015-09-19. Retrieved 2013-10-30. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  2. "3D Printer Technology – Animation of layering". Create It Real. Retrieved 2012-01-31.
  3. "A third industrial revolution". The Economist. 2012-04-21. Retrieved 2016-01-04.
  4. Jane Bird (2012-08-08). "Exploring the 3D printing opportunity". The Financial Times. Retrieved 2012-08-30.
  5. Hideo Kodama, "A Scheme for Three-Dimensional Display by Automatic Fabrication of Three-Dimensional Model," IEICE TRANSACTIONS on Electronics (Japanese Edition), vol.J64-C, No.4, pp.237–241, April 1981
  6. Hideo Kodama, "Automatic method for fabricating a three-dimensional plastic model with photo-hardening polymer," Review of Scientific Instruments, Vol. 52, No. 11, pp. 1770–1773, November 1981
  7. Jean-Claude, Andre. "Disdpositif pour realiser un modele de piece industrielle". National De La Propriete Industrielle. Archived from the original on 2016-02-05. Retrieved 2017-05-13.
  8. Mendoza, Hannah Rose (2015-05-15). "Alain Le Méhauté, The Man Who Submitted Patent For SLA 3D Printing Before Chuck Hull". 3dprint.com.
  9. Moussion, Alexandre (2014). "Interview d'Alain Le Méhauté, l'un des pères de l'impression 3D". Primante 3D.
  10. "3D Printing: What You Need to Know". PCMag.com. Archived from the original on 2017-03-08. Retrieved 2013-10-30. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  11. Apparatus for Production of Three-Dimensional Objects by Stereolithography (1984-08-08)
  12. Freedman, David H (2012). "Layer By Layer". Technology Review. 115 (1): 50–53.