ਨਾਰੀਵਾਦ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਚਲਾਈਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮੇਂ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਟੀਚੇ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਤਕ ਹੀ ਨਾ ਸੀਮਤ ਰਹਿਣ ਆਪਣੀ ਦੇਹ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਨ।

ਆਧੁਨਿਕ ਪੱਛਮੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ:

• ਨਾਰੀਵਾਦ
• ਨਾਰੀਵਾਦ
• ਆਧੁਨਿਕ ਪੱਛਮੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਪਹਿਲਾ ਦੌਰ ਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੂਜੇ ਦੌਰ ਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਤੀਜੇ ਦੌਰ ਦਾ ਨਾਰੀਵਾਦ ਨਾਰੀਵਾਦ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੇਹ ਮਾਤਰ ਪਰੀਭਿਸ਼ਤ ਕਰਨ ਹੀ ਇਸ ਚੇਤਨ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜੋ ਰਾਜ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅ ਹਨ। ਨਾਰੀਵਾਦ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਿੰਗਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਵਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪੱਖ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਰਥਿਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਵਚਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸਮਾਜ ਇਸ ਸਮੇਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਢੰਗ ਸੀ ਜੋ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਅਵਸਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹਨ।ਔਰਤ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਚਰਿੱਤਰ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋ ਵੱਡੀ ਸੰਨੵ ਇਸੇ ਵਾਦ ਨੇ ਲਾਈ ਹੈ। ਨਾਰੀ ਚੇਤਨਾ ਲਹਿਰ ਭਾਵੇਂ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਉਭਰੀ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਭਾਵ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਨਾਰੀ ਜੰਮਦੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਐ ਭਾਵ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਨਾਰੀ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਨਾਰੀ ਵਜੋ ਪ੍ਗਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁੱਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਮੌਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਹਿਲਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਹੱਕ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਖਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਹੱਕ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰਾਬਰ ਤਨਖਾ ਲਈ ਕੰਮ, ਵਿਦਿਆ ਤੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹੱਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰੀ ਆਦਿ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਸਮਾਜ ਦੀ ਹੋਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕੁਰੀਤੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਤੀ (ਪ੍ਰਥਾ) ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਵੀ ਲੜਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ 'ਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਮੱਧ-ਉਨੀਵੀਂ ਸਦੀ 'ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਤੀ (ਪ੍ਰਥਾ) ਖਿਲਾਫ਼ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ ਗਈ, ਪੜਾਅ 1915 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ, ਮੁੱਖ ਯੋਗਦਾਨ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਰਿਹਾ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਪੜਾਅ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਲਕਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਘਰਾਂ 'ਚ ਜੋ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਸਾਮਨਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਿੱੱਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੈਕਸ-ਚੋਣ ਗਰਭਪਾਤ ਦੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰੁਝਾਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਛੱਮ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ 'ਚ ਨਾਰੀਵਾਦ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ ਜਦ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੁਰਤ ਪਿੱਛੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੈ। ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸਭ ਤੋ ਮੁਢਲੀ ਤੇ ਮੁਖ ਉਦਹਾਰਨ ਇਤਿਹਾਸ ਚ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਸਵੀਤਰੀ ਬਾਈ ਫੁੱਲੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਧਿਆਪਕ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ 50% ਕੋਟਾ ਰਾਖਵਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। CRPF ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੁਨਿਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਜਿਹੀ ਫੌਜ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਪਤ ਹੋਇਆ।

ਮੁੱਢਲਾ ਨਾਰੀਵਾਦ

ਲੋਕ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਨਾਰੀਵਾਦ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰੋਟੋਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

24 ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਲੈਟੋ ਨੇ, ਈਲੇਨ ਹਾਫਮੈਨ ਬਾਰੁਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਉਸਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜੋ ਰਾਜ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰਗਰੈਟ ਕੈਵਨਡਿਸ਼, ਡੱਚਸ ਆਫ ਨਿਊਕਾਸਲ ਅਪੌਨ ਟਾਈਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਪੁਨਰਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ

ਇਤਾਲਵੀ-ਫ੍ਰਾਂਸੀਸੀ ਲੇਖਕ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਦਿ ਪੀਜ਼ਾਨ (1364 - ਸੀ. 1430), 'ਦਿ ਬੁੱਕ ਆਫ ਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲੇਡੀਜ਼' ਦੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ 'ਏਪੀਤਰੇ ਏਯੂ ਡੀਯੂ ਡੀ'ਅਮੌਰ' (ਐਪੀਸਟਲ ਟੂ ਦ ਗੋਡ ਆਫ ਲਵ) ਨੂੰ ਸਿਮੋਨ ਦਿ ਬੋਵੁਆਰ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਿੰਗਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ। ਹੋਰ ਮੁੱਢਲੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈਨਰੀਕ ਕੁਰਨੇਲੀਅਸ ਅਗ੍ਰਿੱਪਾ ਅਤੇ ਮੋਡੇਸਟਾ ਦਿ ਪੋਜ਼ੋ ਦਿ ਫੋਰਜ਼ੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਲੇਖਕ ਹੰਨਾਹ ਵੂਲੀ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਜੁਆਨਾ ਇੰਸ ਦਿ ਲਾ ਕਰੂਜ਼, ਮੈਰੀ ਲੇ ਜਾਰਸ ਦਿ ਗੌਰਨੇ, ਐਨ ਬ੍ਰੈਡਸਟ੍ਰੀਟ, ਅੰਨਾ ਮਾਰੀਆ ਵੈਨ ਸ਼ੁਰਮਨ ਅਤੇ ਫ੍ਰਾਂਸੋਇਸ ਪੂਲਨ ਦਿ ਲਾ ਬੈਰੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਸੱਚੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਵਜੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਮਨੁੱਖਵਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਕੈਸੈਂਡਰਾ ਫੈਡੇਲ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਜੋ ਇੱਕ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਓਂ ਬਚਾਅ ਪੱਖ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਰਥਿਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਵਚਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸਮਾਜ ਇਸ ਸਮੇਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਢੰਗ ਸੀ ਜੋ ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਅਵਸਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ।

ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਅਤੇ ਕਾਬਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਐਂਟੋਨੀਓ ਕੋਰਨਾਜ਼ਜ਼ਾਨੋ, ਵੇਸਪਾਸਿਆਨੋ ਡੀ ਬਿਸਟੀਸੀ, ਅਤੇ ਜਿਓਵਾਨੀ ਸਬਦੀਨੋ ਡਿਗਲੀ ਏਰੀਐਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਸਟਿਗਲੀਓਨ ਔਰਤ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਚਰਿੱਤਰ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

ਕਿਤਾਬ ਸੂਚੀ

• Cott, Nancy F. The Bonds of Womanhood. New Haven: Yale University Press, 1977.
• Cott, Nancy F. The Grounding of Modern Feminism. New Haven: Yale University Press, 1987.
• Duby, George and Perrot, Michelle (eds). A History of Women in the West. 5 vols. Harvard, 1992-4
  • I. From Ancient Goddesses to Christian Saints
  • II. Silences of the Middle Ages
  • III. Renaissance and the Enlightenment Paradoxes
  • IV. Emerging Feminism from Revolution to World War
  • V. Toward a Cultural Identity in the Twentieth Century
• Ezell, Margaret J. M. Writing Women's Literary History. Johns Hopkins University, 2006. 216 pp. ISBN 0-8018-5508-X
• Foot, Paul. The Vote: How it was won and how it was lost. London: Viking, 2005
• Freedman, Estelle No Turning Back: The History of Feminism and the Future of Women, Ballantine Books, 2002, ISBN B0001FZGQC
• Fulford, Roger. Votes for Women. London: Faber and Faber, 1957
• Jacob, Margaret C. The Enlightenment: A Brief History With Documents, Bedford/St. Martin's, 2001, ISBN 0-312-17997-9
• Kramarae, Cheris and Paula Treichler. A Feminist Dictionary. University of Illinois, 1997. ISBN 0-252-06643-X
• Lerner, Gerda. The Creation of Feminist Consciousness From the Middle Ages to Eighteen-seventy. Oxford University Press, 1993
• McQuiston, Liz. Suffragettes and She-devils: Women's liberation and beyond. London: Phaidon, 1997
• Mill, John Stuart. The Subjection of Women. Okin, Susan M (ed.). Newhaven, CT: Yale, 1985
• Prince, Althea and Susan Silva-Wayne (eds). Feminisms and Womanisms: A Women's Studies Reader. Women's Press, 2004. ISBN 0-88961-411-3
• Radical Women. The Radical Women Manifesto: Socialist Feminist Theory, Program and Organizational Structure. Red Letter Press, 2001. ISBN 0-932323-11-1
• Rossi, Alice S. The Feminist Papers: from Adams to Beauvoir. Boston: Northeastern University, 1973. ISBN 1-55553-028-1
• Rowbotham, Sheilah. A Century of Women. Viking, London 1997
• Schneir, Miriam. Feminism: The Essential Historical Writings. Vintage, 1994. ISBN 0-679-75381-8
• Scott, Joan Wallach Feminism and History (Oxford Readings in Feminism), Oxford University Press, 1996, ISBN 0-19-875169-9
• Smith, Bonnie G. Global Feminisms: A Survey of Issues and Controversies (Rewriting Histories), Routledge, 2000, ISBN 0-415-18490-8
• Spender, Dale (ed.). Feminist Theorists: Three centuries of key women thinkers, Pantheon, 1983, ISBN 0-394-53438-7

ਅੱਗੇ ਪੜ੍ਹੋ

• Browne, Alice (1987) The Eighteenth-century Feminist Mind. Brighton: Harvester
• Swanwick, H. M. (1913). The Future of the Women's Movement . London: G. Bell & Sons Ltd.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• Independent Voices: an open access collection of alternative press newspapers
• Timeline of feminist history in the USA
• UN Department of Economic and Social Affairs, Division for the Advancement of Women
• Women in Politics: A Very Short History at Click! The Ongoing Feminist Revolution
• The Women's Library Archived 2013-05-02 at the Wayback Machine., online resource of the extensive collections at the LSE