ਸਿਲਫੀਅਮ
ਸਿਲਫੀਅਮ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿਲਫੂੀਅਨ, ਲੇਜ਼ਰਵਰਟ, ਜਾਂ ਲੇਜ਼ਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇੱਕ ਅਣਪਛਾਤਾ ਪੌਦਾ ਜਾਂ ਦਰਖ਼ਤ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਤਨ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਜ਼ਨਿੰਗ, ਇੱਤਰ, ਕਾਮੁਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੁੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[1] [2] ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਰੋਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [3] ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਉੱਤਰੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸਾਈਰੇਨ ਤੋਂ ਵਪਾਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਾਈਰੇਨੀਅਨ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ ਇੰਨੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿੱਕਿਆਂ ' ਤੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ। ਕੀਮਤੀ ਉਤਪਾਦ ਪੌਦੇ ਦਾ ਰਾਲ (ਲੇਜ਼ਰ, ਲੇਜ਼ਰਪੀਸਿਅਮ, ਜਾਂ ਲੈਸਰਪੀਸੀਅਮ ) ਸੀ।
ਸਿਲਫੀਅਮ ਕਲਾਸੀਕਲ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਿਸਰੀ ਅਤੇ ਨੋਸੋਸ ਮਿਨੋਆਨ ਦੁਆਰਾ ਸਿਲਫੀਅਮ ਪੌਦੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਖਾਸ ਗਲਾਈਫ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [4] ਇਹ ਸਭ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ; ਰੋਮਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਜਾਂ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਖ਼ਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਨੂੰ " ਦੀਨਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ" (ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕੇ), ਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸੋਨਾ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। [2] ਦੰਤਕਥਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦੇਵਤਾ ਅਪੋਲੋ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਤੋਹਫ਼ਾ ਸੀ।
ਸਿਲਫੀਅਮ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਰੋਮਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੇਰੂਲਾ ਜੀਨਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੈਨਿਲ, ਸ਼ਾਇਦ ਵਿਸ਼ਾਲ ਫੈਨਿਲ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਮੌਜੂਦਾ ਪੌਦੇ ਮਾਰਗੋਟੀਆ ਗੁਮੀਫੇਰਾ, [6] ਫੇਰੂਲਾ ਟਿੰਗਿਟਾਨਾ, ਅਤੇ ਫੇਰੂਲਾ ਡਰੂਡੇਨਾ [7] ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਸੁਝਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਕ ਹੋਰ ਸਿਧਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਮਸਾਲਾ, ਅਸਫੇਟੀਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਸੀ। ਭੂਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਟ੍ਰਾਬੋ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੋਮਨ ਦੁਆਰਾ ਦੋ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [8] 2021 ਵਿੱਚ, ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਫੇਰੂਲਾ ਡ੍ਰੂਡੀਆਨਾ ਨੂੰ ਸਿਲਫੀਅਮ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਿਤ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਿਆ, ਵਰਨਣ ਵਿੱਚ ਸਿਲਫੀਅਮ ਦੀ ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਸਿਲਫੀਅਮ ਦੇ ਮਸਾਲੇ-ਵਰਗੇ ਗੱਮ-ਰਾਲ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਚੇ ਹੋਏ ਨਮੂਨੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। [9] [7]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਸਾਈਰੀਨ ਦਾ ਨੈਕਰੋਪੋਲਿਸ
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਫੁਟਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 Tatman, J.L. (October 2000). "Silphium, Silver and Strife: A History of Kyrenaika and Its Coinage". Celator. 14 (10): 6–24. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "Tatman" defined multiple times with different content - ↑ 2.0 2.1 Zaria Gorvett (2017). "The mystery of the lost Roman herb". BBC. Archived from the original on 2018-05-17. Retrieved 2018-08-27. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "BBC2017" defined multiple times with different content - ↑ Riddle, John M.; Estes, J. Worth (1992). "Oral Contraceptives in Ancient and Medieval Times". American Scientist. 80 (3): 226–233. Bibcode:1992AmSci..80..226R. JSTOR 29774642.
- ↑ Hogan, C. Michael (2007). "Knossos fieldnotes". Modern Antiquarian. Archived from the original on 11 July 2018. Retrieved 13 Feb 2009.
- ↑ Pliny, XIX, Ch.15 Archived 2022-09-28 at the Wayback Machine.
- ↑ Amigues, Suzanne (2004). "Le silphium - État de la question" [Silphium - State of the art]. Journal des Savants (in ਫਰਾਂਸੀਸੀ). 2 (1): 191–226. doi:10.3406/jds.2004.1685.
- ↑ 7.0 7.1 Grescoe, Taras (23 September 2022). "This miracle plant was eaten into extinction 2,000 years ago—or was it?". National Geographic. Archived from the original on 25 September 2022. Retrieved 26 September 2022.
- ↑ Dalby 2000.
- ↑ Miski, Mahmut (2021-01-06). "Next Chapter in the Legend of Silphion: Preliminary Morphological, Chemical, Biological and Pharmacological Evaluations, Initial Conservation Studies, and Reassessment of the Regional Extinction Event". Plants. 10 (1): 102. doi:10.3390/plants10010102. ISSN 2223-7747. PMC 7825337. PMID 33418989.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ: ਡੇਵਿਡ ਡਬਲਯੂ. ਸ਼ਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਗੋਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
- ਗਰਨੋਟ ਕੈਟਜ਼ਰ ਦੇ ਸਪਾਈਸ ਪੇਜਾਂ 'ਤੇ ਸਿਲਫਿਅਨ
- ਦਿਲ ਦਾ ਭੇਤ
- ਮਾਰਗੋਟੀਆ ਗਮੀਫੇਰਾ
- ਫੇਰੂਲਾ ਟਿੰਗਿਟਾਨਾ