ਸੇਲਮਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼
ਸੇਲਮਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼ | |
|---|---|
 ਸੇਲਮਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼, 1909 | |
| ਜਨਮ | ਸੇਲਮਾ ਓਟੀਲੀਆ ਲੋਵੀਸਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼ 20 ਨਵੰਬਰ 1858 ਮਾਰਬਾਕਾ, ਵਾਰਮਲੈਂਡ, ਸਵੀਡਨ |
| ਮੌਤ | 16 ਮਾਰਚ 1940 (ਉਮਰ 81) ਮਾਰਬਾਕਾ, ਵਾਰਮਲੈਂਡ, ਸਵੀਡਨ |
| ਕਿੱਤਾ | ਲੇਖਕ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਸਵੀਡਿਸ਼ |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡ | ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ 1909 |
ਸੇਲਮਾ ਓਟੀਲੀਆ ਲੋਵੀਸਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼ (ਸਵੀਡਨੀ: [ˈsɛlˈma ˈlɑːɡə(r)ˈløːv] (
ਸੁਣੋ); 20 ਨਵੰਬਰ 1858 – 16 ਮਾਰਚ 1940) ਇੱਕ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਲੇਖਕ ਸੀ। 1909 ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣੀ ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੀ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਕਿਤਾਬ "ਨੀਲਜ਼ ਦੇ ਅਨੋਖੇ ਕੰਮ (Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige) ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਹ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ, ਇਹ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਉਸਨੂੰ ਸਾਲ 1914 ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਸੀ।[1]
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਇਸਦਾ ਜਨਮ ਪੱਛਮੀ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਮਾਰਬਾਕਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਜੋ ਹੁਣ ਸੁੰਨੇ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।[2] ਇਸਦਾ ਪਿਤਾ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਏਰਿਕ ਗੁਸਤਾਫ਼ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਂ ਲੂਈਸ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼(ਵਾਲਰੋਥ) ਸੀ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਛੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ ਉੱਤੇ ਸੀ। ਜਨਮ ਵੇਲੇ ਇਸਦੇ ਚੂਲਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦੋਨਾਂ ਲੱਤਾਂ ਤੋਂ ਲੰਗੜੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਚੁੱਪ-ਛਾਪ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਂਕ ਸੀ।
ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਬੱਚੀ ਸੀ, ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਪਿਆਰ ਸੀ, ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਸੀ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਦੀ ਰਹੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦੀ ਦਾਦੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ, ਅਕਸਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪਰੀ-ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਕਲਪਨਿਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਾਸੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੀ ਸੱਟ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹਾ ਲੰਗ ਮਾਰਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਕਾਉਂਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੋਸਟਾ ਬਰਲਿੰਗ ਦੀ ਸਾਗਾ ਵਿੱਚ ਮੋਜੋਰਸ ਅਤੇ ਐਲੀਸੈਬੇਟ ਦਾ ਕ੍ਰਾਸ-ਕੰਟਰੀ ਭਟਕਣਾ ਲੇਖਕ ਦੀ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਵਾਲੀ ਕਲਪਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉੱਚ ਵਰਗ ਦੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਵੋਲਕਸ਼ਚੂਲ ਸਿਸਟਮ, ਲਾਜ਼ਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਅਜੇ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਮਾਰਬੇਕਾ ਆਏ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫ੍ਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਸਲਮਾ ਨੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਨਾਵਲ ਥੌਮਸ ਮੇਨੇ ਰੀਡ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ "ਓਸੈਸੋਲਾ" ਸੀ। ਨਾਵਲ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੇਲਮਾ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਲੇਖਕ ਬਣਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵੱਡੀ ਹੋਇਆ।
1868 ਵਿੱਚ, 10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ, ਸੇਲਮਾ ਨੇ ਬਾਈਬਲ ਪੜ੍ਹਨੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਬਹੁਤ ਬੀਮਾਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਬਾਈਬਲ ਨੂੰ ਸ਼ਿੱਦਤ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਰਾਜੀ ਕਰ ਲਵੇਗੀ। ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਠੀਕ ਥੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹੋਰ 17 ਸਾਲ ਜੀਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਢੰਗ ਨਾਲ, ਸੇਲਮਾ ਲੈਜਰਲਫ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਈਬਲ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਆਦੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
1884 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਰਬੇਕਾ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੇਲਮਾ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਦੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।[3] ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸੇਲਮਾ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਰਹੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ 'ਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ।[4] ਲੈਜੇਰਲਫ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉੱਥੇ ਰਹੀ।[5] ਉਸ ਨੇ ਰਾਇਲ ਸੈਮੀਨਰੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਉਸੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ।
ਸਾਹਿਤਕ ਅਨੁਕੂਲਤਾ
[ਸੋਧੋ]1919 ਵਿੱਚ, ਲੈਜੇਰਲਫ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਆਪਣੇ ਅਜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਸਿਨੇਮਾ ਥੀਏਟਰ (ਸਵੀਡਿਸ਼: ਸਵੇਨਸਕਾ ਬਾਇਓਗਰਾਫਟੀਟਰਨ) ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਰਣ ਬਣ ਗਏ। ਸਵੀਡਨ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਕਟਰ ਸਜੇਸਟਰਮ, ਮੌਰਿਟਜ਼ ਸਟੀਲਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਸਜੀਸਟ੍ਰਮ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਲੈਜਰਲਫ਼ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਚਾਰਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਕੈਮਰੇ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਚੁੱਪ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਕਾਵਿਕ ਅਤੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਅਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਨੂੰ 1996 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਸਾਯੋਗ ਫ਼ਿਲਮ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Forsas-Scott, Helena (1997). Swedish Women's Writing 1850–1995. London: The Athlone Press. p. 63. ISBN 0485910039.
- ↑ H. G. L. (1916), "Miss Lagerlöf at Marbacka", in Henry Goddard Leach (ed.), The American-Scandinavian review, vol. 4, American-Scandinavian Foundation, p. 36
- ↑ "Selma Lagerlöf: Surface and Depth". The Public Domain Review. Retrieved 8 March 2016.
- ↑ "Selma Lagerlof | Swedish author". Encyclopædia Britannica. Retrieved 8 March 2016.
- ↑ "Selma Lagerlöf - Facts - NobelPrize.org". NobelPrize.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2018-09-24.
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]- portrait in old age Archived 2020-08-07 at the Wayback Machine.
ਸਰੋਤ
[ਸੋਧੋ]ਆਨਲਾਈਨ ਕਾਰਜ
[ਸੋਧੋ]- Selma Lagerlöf ਦੁਆਰਾ ਗੁਟਨਬਰਗ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ’ਤੇ ਕੰਮ
- Works by or about ਸੇਲਮਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼ at Internet Archive
- Works by ਸੇਲਮਾ ਲਾਗੇਰਲੋਫ਼ at LibriVox (public domain audiobooks)
- Works by Selma Lagerlöf at Project Runeberg (In Swedish)
- Works by Selma Lagerlöf at Swedish Literature Bank (In Swedish)
