ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ, ਮੁਹਾਲੀ
ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ, ਮੁਹਾਲੀ (ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ: ਵਿਗਿਆਨ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਥਾ, ਮੁਹਾਲੀ; ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ: IISER Mohali) ਇੱਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੁਹਾਲੀ, ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 2007 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੱਤ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨਾਂ (ਆਈ.ਆਈ.ਐੱਸ.ਈ.ਆਰ.) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ IISER ਪੁਣੇ ਅਤੇ IISER ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।
ਦਾਖਲੇ[ਸੋਧੋ]
ਦਾਖਲਾ 3 ਚੈਨਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: 1. ਕੇਵੀਪੀਵਾਈ ਚੈਨਲ 2. ਜੇਈਈ ਮੇਨ / ਐਡਵਾਂਸ ਚੈਨਲ 3. ਐਸਸੀਬੀ ਚੈਨਲ
ਐਸਸੀਬੀ ਦੁਆਰਾ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੋਰਡ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (+2 ਪੱਧਰ) ਦੇ ਪਹਿਲੇ 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਯੋਗਤਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਮਨ ਆਈ.ਆਈ.ਐਸ.ਈ.ਆਰ. ਐਪਟੀਟਿਊਡ ਟੈਸਟ ਦੇ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਟੈਸਟ ਦੇ ਅੰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਆਈਆਈਐਸਈਆਰ ਅਲਾਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਜੁਲਾਈ 2006 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਮੀਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ।[1] ਆਈਆਈਐਸਆਈਆਰ ਮੁਹਾਲੀ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ 27 ਸਤੰਬਰ 2006 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।[2] ਆਈਆਈਐਸਈਆਰ ਮੁਹਾਲੀ ਦੀ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 3 ਸਿਤੰਬਰ 2007 ਨੂੰ ਟੀ. ਰਮਸਮੀ (ਸੈਕਟਰੀ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਆਈਆਈਐਸਈਆਰ ਦੀ ਹੱਦ ਦੀ ਕੰਧ ਲਈ ਧਰਤੀ ਤੋੜਨ ਦੀ ਰਸਮ 29 ਦਸੰਬਰ, 2008 ਨੂੰ ਨੋਲੇਜ ਸਿਟੀ, ਸੈਕਟਰ 81, ਐਸ.ਏ.ਐਸ.ਨਗਰ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੈਂਪਸ ਸਾਈਟ ਤੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਐਨ ਸੱਤਿਆਮੂਰਤੀ ਨੇ ਕੀਤੀ।
ਸੀ ਐਨ ਆਰ ਰਾਓ ਨੇ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ 2009 ਨੂੰ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਰਿਸਰਚ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਆਈਆਈਐਸਆਈਆਰ ਮੁਹਾਲੀ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਮਾਰਚ 2010 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਸਟੇਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਪਬਲਿਕ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਐਮਜੀਸੀਪਾ), ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੈਂਪਸ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ. ਮਾਰਚ 2010 ਵਿੱਚ, ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਸੈਂਟਰਲ ਐਨਾਲਿਟੀਕਲ ਸੁਵਿਧਾ (ਸੀ.ਐੱਫ.) ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਨਾਲ ਸੈਕਟਰ 81 ਵਿਖੇ ਨੋਲਜ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮਈ 2013 ਵਿੱਚ ਐਮਜੀਐਸਆਈਪੀਏਪੀ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਸੈਕਟਰ 26, ਚੰਡੀਗੜ ਵਿੱਚ ਕੰਮਕਾਜ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ।
ਵਿਦਿਅਕ[ਸੋਧੋ]
ਸੰਸਥਾ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ:
- ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਪੱਧਰ (ਬੀਐਸ-ਐਮਐਸ): ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ 10 + 2 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਈਆਈਐਸਈਆਰਐਸ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਦਾਖਲਾ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4]
- ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਡਾਕਟੋਰਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਇੰਟ. ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ.): ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ (ਐਮਐਸ) ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰੇਟ (ਪੀਐਚਡੀ)। ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਡਾਕਟੋਰਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ.): ਆਈਆਈਐਸਆਈਆਰ ਮੁਹਾਲੀ ਦਾ ਹਾਰਡ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਜਾਂ ਹਿਊਮੈਨਟੀਜ਼ ਐਂਡ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ, ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਡਾਕਟਰੇਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਤਾ ਵਜੋਂ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਵਿਭਾਗ[ਸੋਧੋ]
ਆਈਆਈਐਸਆਈਆਰ ਮੁਹਾਲੀ ਕੋਲ ਇਸ ਸਮੇਂ ਛੇ ਵਿਭਾਗ ਹਨ:
- ਸਰੀਰਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ
- ਕੈਮੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ਵਿਭਾਗ
- ਗਣਿਤ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ
- ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ[5]
- ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ
- ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ
ਵੱਕਾਰ ਅਤੇ ਦਰਜਾਬੰਦੀ[ਸੋਧੋ]
ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ, ਮੋਹਾਲੀ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਸ਼ਨਲ ਰੈਂਕਿੰਗ ਫਰੇਮਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ 52 ਵਾਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2018 ਲਈ 55 ਵੇਂ ਸਥਾਨ ' ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਮੁਢਲੇ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਚੋਟੀ ਦੀ ਚੋਣ ਹੈ। ਇਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਅਲੂਮਨੀ ਪੀਐਚਡੀ ਵਰਗੇ ਉੱਚ ਵਿਦਿਆ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖਿੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਪੀਐਚਡੀ ਲਈ ਤਰਜੀਹ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਹਨ।
ਸਹੂਲਤਾਂ[ਸੋਧੋ]
- ਐਨਐਮਆਰ ਰਿਸਰਚ ਸੁਵਿਧਾ (ਐਨਐਮਆਰ)
- ਐਕਸ-ਰੇ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ - ਐਕਸ-ਰੇ ਫਰਕ ਕ੍ਰਿਸਟਲੋਗ੍ਰਾਫ
- ਸੈੱਲ ਸਭਿਆਚਾਰ ਸਹੂਲਤ
- ਪਸ਼ੂ ਘਰ
- ਐਟਮੀ ਫੋਰਸ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪ
- ਲੇਜ਼ਰ ਰਮਨ ਅਤੇ ਏਐਫਐਮ ਸਹੂਲਤ- ਰਮਨ ਇਨਫਰਾਰੈੱਡ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਸਕੋਪ
- ਸਰਕੂਲਰ ਡਾਈਕਰੋਇਕ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਮੀਟਰ
- ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ
- ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸਹੂਲਤ
- ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪੀ ਸਕੈਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ
- ਡੀ ਸੀ ਸਪਟਰਿੰਗ
- ਪੀ ਐਲ ਡੀ ਮਸ਼ੀਨ
- ਕ੍ਰਾਇਓਸਟੈਟ
- ਦਿਮਾਗੀ ਫਰਿੱਜ
- ਤਰਲ ਹੇਲੀਅਮ ਸਹੂਲਤ
- ਤਰਲ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਸਹੂਲਤ
- ਫੈਮਟੋਲੇਜ਼ਰ ਸਹੂਲਤ
- ਪ੍ਰੋਟੋਨ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਰਿਐਕਸ਼ਨ ਮਾਸ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਮੀਟਰ (ਪੀਟੀਆਰ-ਐਮਐਸ)
- ਲੇਜ਼ਰ ਮਾਈਕਰੋ-ਰਮਨ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਸਕੋਪ
- ਸਿੰਗਲ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਐਕਸ-ਰੇ ਡਿਫ੍ਰੈਕਟਰੋਮੀਟਰ
- ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਵਾਧਾ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ
- ਪੀਪੀਐਮਐਸ
- ਵਿਅੰਗ
- ਟੈਟਰਾ ਅਤੇ ਮੋਨੋ ਚਾਪ ਭੱਠੀ
- ਟਿਊਬ ਭੱਠੀ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "New Science Institute to come up in Mohali - OTHER STATES". The Hindu. 2006-07-18. Retrieved 2015-12-31.
- ↑ "IISER starts classes from new campus at Mohali". Indian Express. 2011-01-08. Retrieved 2015-12-31.
- ↑ "Events - IISER". Iisermohali.ac.in. Archived from the original on 12 ਅਗਸਤ 2013. Retrieved 10 August 2011.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "IISER Joint Admissions Committee". www.iiseradmission.in. Retrieved 25 December 2017.
- ↑ "IISER | Department of Biological Science, IISER Mohali".