ਸੁਕਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ
ਸੁਕਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸਰ, ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟਿਸਟ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਹੈ।[1][2][3][4][5] ਉਸਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਡਾਂਸਿੰਗ ਇਨ ਦ ਫੈਮਿਲੀ', ਜੋ ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ[6][7][8][9] ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਕੋਲਾਜ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।[10] ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਲੀਅਮ ਬੇਂਟਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਆਰਟ[11] ਵਿਖੇ, ਸਟੌਰਰ'ਜ ਸੀਟੀ, ਆਰਟਸ ਕੰਪਲੈਕਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ[12] ਡਕਸਬਰੀ ਵਿਚ, ਐਮ.ਏ. ਅਤੇ ਦ ਫ਼ੋਲਰ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ,[13] ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਨੂੰ 'ਵੇਈਜ਼ਜ਼ ਆਫ਼ ਬਾਡੀ ਐਂਡ ਸੋਲ: ਸਿਲੈਕਟਡ ਫੀਮੇਲ ਆਈਕਨਸ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਐਂਡ ਬਾਇਓਂਡ' ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[14]
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਸੁਕਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 1946 ਵਿੱਚ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਹਬੀਬ ਰਹਿਮਾਨ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸਰ ਇੰਦਰਾਨੀ ਰਹਿਮਾਨ ਦੀ ਧੀ ਹੈ,[15] ਭਾਰਤੀ ਨਾਚ ਦੀ ਪਾਇਨੀਅਰ, ਰਾਗਿਨੀ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰ ਅਤੇ ਕੁਰੇਟਰ ਰਾਮ ਰਹਿਮਾਨ ਦੀ ਭੈਣ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ 'ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟ' ਤੋਂ ਕੀਤੀ। 1965 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਇਕੋਲੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੇਸ ਬੌਕਸ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਫ੍ਰੈਂਚ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਮਿਲੀ। ਰਹਿਮਾਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਥੀਏਟਰ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਤੇ ਨਾਟਕਕਾਰ, ਫਰੈਂਕ ਵਿੱਕਸ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਵਲ ਵਾਰ ਦੇ ਨਾਟਕ, ਸੋਲਜਰ ਕਮ ਹੋਮ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੇਟੇ- ਹਬੀਬ ਵਿੱਕਸ ਅਤੇ ਵਾਰਡਰੈਥ ਵਿਕਸ ਅਤੇ ਦੋ ਪੋਤੇ, ਜੇਕ ਵਿੱਕ ਅਤੇ ਸਾਰਾਹ ਵਿਕਸ ਹਨ।
ਨਾਚ
[ਸੋਧੋ]ਸੁਕਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਰਾਗਿਨੀ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਇੰਦਰਾਣੀ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਨਾਚ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਮੰਨਦੀ ਹੈ।[16][17][18][19] ਉਸਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਉ ਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਮਾਰਥਾ ਗ੍ਰਾਹਮ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਆਧੁਨਿਕ ਨਾਚ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ। ਇੰਦਰਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸਦੇ ਗੁਰੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਂਡਣਲਾਲਰ ਚੋਕਲਿੰਗਮ ਪਿਲਾਈ, ਤੰਜੌਰ ਕਿੱਟੱਪਾ ਪਿਲੈ, ਦੇਬਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਾਸ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਰੈਡੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਇਕੱਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕੁਚੀਪੁੜੀ, ਉੜੀਸੀ ਅਤੇ ਭਰਤ ਨਾਟਿਅਮ ਨਾਚ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਅਤੇ ਇੰਦਰਾਣੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਯਾਕੂਬ ਦੇ ਪਿਲੋ ਡਾਂਸ ਫੈਸਟੀਵਲ, ਲਿੰਕਨ ਸੈਂਟਰ, ਏਸ਼ੀਆ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਅਤੇ ਐਡਿਨਬਰਗ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਫਾਰ ਆਰਟਸ ਤੋਂ ਕਈ ਡਾਂਸ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਾਂ ਦੀ ਵਿਜੇਤਾ ਹੈ।[20][21] ਉਸਨੇ ਐਨ.ਈ.ਏ ਡਾਂਸ ਪੈਨਲ, ਪੀਉ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ, ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਂਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਐਨ.ਈ.ਏ. ਲਈ ਸਾਈਟ ਵਿਜ਼ਿਟ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਕੌਮੀ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਮਹਿਮਾਨ ਸਪੀਕਰ ਵਜੋਂ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[22][23] ਉਸ ਦੀਆਂ ਡਾਂਸ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਨਾਰਡ, ਦਿ ਜੁਲੀਅਰਡ ਸਕੂਲ, ਸਾਰਾ ਲਾਰੈਂਸ, ਬੇਟਸ, ਬਾਓਡਾਈਨ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫਾਉਡੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਐਡਵਾਂਸ ਇਨ ਆਰਟਸ, ਮਿਆਮੀ (ਐਨ.ਐੱਫ.ਏ.ਏ.), ਜੋ ਹੁਣ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੰਗਗਾਰਟ ਫਾਉਡੇਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਲਈ ਵੀ ਮਾਸਟਰ ਟੀਚਰ ਅਤੇ ਪੈਨਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[24]
ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਰਹਿਮਾਨ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੈਲਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਆਈ ਮੂਵਮੇਂਟ: ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਐਨੈਕਸਿਕ ਗੈਲਰੀ ਨਵੰਬਰ 2015, ਦ ਸਾਹਿਮਤ ਕੁਲੇਕਟਵ: 1989 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮਤਾ, ਦਿ ਫਾਉਲਰ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ, ਅਪ੍ਰੈਲ 2015; ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਆਰਟ ਫੇਅਰ 2013, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 14 ਸਤੰਬਰ 2013;[25] ਗਨ ਪੁਆਇੰਟ ਕੋਵ ਗੈਲਰੀ, ਓਰਜ਼ ਆਈਲੈਂਡ, ਮਾਈਨ, ਜੁਲਾਈ 2012;[26] ਗੈਲਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਐਨ ਆਰਬਰ, ਮਿਸ਼ੀਗਨ, ਅਗਸਤ 2009; ਐਮਐਫ ਹੁਸੈਨ ਗੈਲਰੀ, ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਜਨਵਰੀ 2009; ਕੁਈਨਜ਼ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਆਰਟ, ਫਲਸ਼ਿੰਗ, ਐਨਵਾਈ ਅਕਤੂਬਰ 2008[27] ਵਿਲੀਅਮ ਬੇਂਟਨ[27] ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ ਆਰਟ, ਸਟੌਰਸ, ਸੀਟੀ, ਜਨਵਰੀ 2004 (ਸਥਾਈ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਹਿੱਸਾ); ਵਡੇਰਾ ਗੈਲਰੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਜਨਵਰੀ 2004; ਰਬਿੰਦਰਾ ਭਵਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਦਸੰਬਰ 2003; ਐਡਵੋਕੇਟ ਗੈਲਰੀ, ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ, ਸੀ.ਏ. ਜੂਨ 2003; ਫਿਸ਼ਰ ਸਟੂਡੀਓ, ਬਾਰਡ ਕਾਲਜ, ਐਨਨਡੇਲ ਐਨਵਾਈ 2003 ਜੂਨ 2003; ਨੈਨਸੀ ਮਾਰਗੋਲੀਸ ਗੈਲਰੀ, ਨਿਉ ਯਾਰਕ, ਨਿਉਯਾਰਕ ਮਾਰਚ 1999; ਗੈਲਰੀ 678, ਨਿਉ ਯਾਰਕ, ਐਨ.ਵਾਈ. ਜਨਵਰੀ 1997;[4] ਡੇਵਿਡਸਨ ਐਂਡ ਡਟਰਸ ਗੈਲਰੀ, ਪੋਰਟਲੈਂਡ, ਐਮਈ ਅਪ੍ਰੈਲ 1997; ਆਦਿ।
ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ
[ਸੋਧੋ]"ਕਾਗਜ਼ 'ਤੇ ਮਿਕਸਡ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸੁਕੰਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਚੰਚਲ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰੀ ਸੂਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨ-ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਿੰਨ ਹੈ, ਸਮੀਕਰਨ ਨੂੰ ਜਿਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ, ਕੈਲੀਗ੍ਰਾਫਿਕ ਨੂੰ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਲਾਜ ਤੱਤ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਿੰਟ ਕੀਤੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਅਤੇ ਲੱਭੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅੰਦੋਲਨ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੰਤੁਲਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਹਿਮਾਨ ਦਾ ਪੈਲੇਟ ਭਾਰਤ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ" - ਪੀਟਰ ਨਾਗੀ, ਕਿਊਰੇਟਰ ਵਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ।[28]
ਹੌਲੈਂਡ ਕੋਟਰ, ਦ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ, "ਸੁਕੰਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਕੋਲਾਜ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹੈ... ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਪਰਤ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਲਾ ਹੈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ, ਉੱਚ ਅਤੇ ਨੀਵੀਂ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦ ਦੇ।"[29]
ਲਵੀਨਾ ਮੇਲਵਾਨੀ, ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਨੁਸਾਰ, "ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾਰਜ ਹੈਰੀਸਨ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਅਤੇ ਕੀ ਉਹ ਡਿਕ ਟਰੇਸੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਗੋਪੀਆਂ ਨਾਲ ਰਲਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਬੁਰਖਾ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਬਸਟਰ ਕੀਟਨ, ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਕੁਚਲਣ ਵਾਲੀ ਮਦਰ ਇੰਡੀਆ ਸਭ ਉੱਥੇ ਹਨ। ਰੰਗੀਨ ਤਿਤਲੀਆਂ ਵਾਂਗ, ਇਹਨਾਂ ਚਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਕਲਾਕਾਰ ਸੁਕੰਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਗੈਲਰੀ 678 ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬਕਸੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ"।
"ਸੁਹਜਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸੁਕੰਨਿਆ ਰਹਿਮਾਨ ਦੇ ਕੰਮ ਨਿਸ਼ਚਤ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਹਾਸੇ-ਮਜ਼ਾਕ ਵਾਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਦਰਭਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਝਣਯੋਗ ਅਤੇ ਨਾ-ਸਮਝਣਯੋਗ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ" ਇਹ ਫਿਲਿਪ ਆਈਜ਼ੈਕਸਨ, ਮੇਨ ਸੰਡੇ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਵਲੋਂ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ https://www.nytimes.com/1985/11/17/arts/the-dance-classical-indian-fare.html
- ↑ http://danses-indiennes.blogspot.in/
- ↑ /http://www.nytimes.com/1985/11/17/arts/the-dance-classical-indian-fare.html
- ↑ 4.0 4.1 https://www.nytimes.com/1998/01/16/arts/art-in-review-111643.html
- ↑ https://www.amazon.com/Bharata-Natyam-Indian-Classical-Dance/dp/0861862945
- ↑ https://www.amazon.com/Dancing-Family-Unconventional-Memoir-Three/dp/8129105942
- ↑ http://sukanyarahman.com/2011/04/28/dancing-in-the-family-3/
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2002-11-07. Retrieved 2020-02-19.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ http://www.outlookindia.com/article/the-genes-got-back-to-her/214498
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2016-03-05. Retrieved 2020-02-19.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ http://benton.uconn.edu/
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2007-07-04. Retrieved 2022-02-11.
- ↑ http://www.fowler.ucla.edu
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000026-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ https://sangeethas.wordpress.com/2014/10/09/know-thy-dancer-indrani-rahman/
- ↑ http://www.thehindu.com/features/friday-review/dance/canvas-of-custom/article4269010.ece
- ↑ http://www.narthaki.com/info/mbyd/mbyd5.html
- ↑ http://www.littleindia.com/arts-entertainment/1398-so-what-are-you-doing-this-summer.html
- ↑ Anna Kisselgoff, The New York Times, 1 October 1979
- ↑ https://news.google.com/newspapers?nid=1917&dat=19870406&id=sxAhAAAAIBAJ&sjid=oHIFAAAAIBAJ&pg=4805,1356982&hl=en
- ↑ https://news.google.com/newspapers?nid=1928&dat=19811012&id=7_QpAAAAIBAJ&sjid=32QFAAAAIBAJ&pg=2729,2615369&hl=en
- ↑ https://www.arts.gov/about/national-council-arts
- ↑ https://www.arts.gov/sites/default/files/NEA-Annual-Report-1992.pdf
- ↑ http://www.indianewengland.com/ME2/Audiences/dirmod.asp?sid=&nm=&type=Publishing&mod=Publications%3A%3AArticle&mid=8F3A7027421841978F18BE895F87F791&tier=4&id=96A5B8D3165A495FA22DEDCABFA64876&AudID=9385736839DB419F9BE37F2714C206BA[permanent dead link]
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2017-08-21. Retrieved 2020-02-19.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2016-10-06. Retrieved 2020-02-19.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 27.0 27.1 http://www.queensbuzz.com/contemporary-indian-art-of-the-diaspora---queens-museum-of-art-flushing-ny-cms-190
- ↑ Catalog, United Art Fair
- ↑ Cotter, Holland (16 January 1998). "Art in Review". The New York Times.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.