ਤੁਵਾਲੂ ਦੀ ਕਲਾ
ਤੁਵਾਲੂ ਦੀ ਕਲਾ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਦਸਤਕਾਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਟਾਈ ਅਤੇ ਪੱਖਿਆਂ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਕੱਪੜੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਲਾ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ (ਪੇਚ ਪਾਈਨ ਜਾਂ ਪਾਂਡੇਨਸ) ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। [1]
ਤੁਵਾਲੂ ਦੀ ਭੌਤਿਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਲਾਤਮਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਕੈਨੋਜ਼ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਦੇ ਹੁੱਕਾਂ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ। ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਕਰਟਾਂ (ਟੀਟੀ) ਅਤੇ ਟੌਪਸ (ਟਿਊਗਾ ਸਾਕਾ) ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ, ਜੋ ਟੂਵਾਲੂ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਡਾਂਸ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਮਕਾਲੀ ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਕਲਾ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।[2]
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤਕਾਰੀ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜੈਕਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਦਰ ਹਬਰਡ ਪਹਿਰਾਵੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਪਾਂਡੇਨਸ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਸਨ ਜੋ ਕਿ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਤੁਵਾਲੂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਰਵਾਇਤੀ ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਕੱਪੜੇ ਅਪਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।[3]
ਤੁਵਾਲੂਆਨ ਦਸਤਕਾਰੀ ਦੀ ਕਲਾ
[ਸੋਧੋ]ਤੁਵਾਲੂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਸਾਈਪ੍ਰਾਈਡੇ (ਕੌਰੀ, ਪੁਲੇ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਈਪ੍ਰੇਆ ਮੌਰੀਟੀਆਨਾ, ਸੀ. ਅਰੇਬਿਕਾ, ਸੀ. ਟਾਈਗਰਿਸ, ਸੀ. ਡਿਪ੍ਰੇਸਾ, ਸੀ. ਮੈਪਾ, ਸੀ. ਕਾਰਨੀਓਲਾ, ਸੀ. ਵਿਟੇਲਸ, ਸੀ. ਲਿੰਕਸ[4] ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਟਾਈ ਵਾਲੇ ਸ਼ੈੱਲ। ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਦਸਤਕਾਰੀ [4] ਵਿੱਚ ਚੱਟਾਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੈੱਲ ਦੇ ਹਾਰ (ਤੂਈ ਮੀਸਾ ਜਾਂ ਤੁਈ ਪੁਲੇ) ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਮੈਟ, ਪੱਖੇ ਅਤੇ ਕੰਧ ਦੇ ਲਟਕਣ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[5] ਕ੍ਰੋਕੇਟ (ਕੋਲੋਜ਼) ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਲਾ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। [6]
ਤੁਵਾਲੂ ਦੀ ਭੌਤਿਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
[ਸੋਧੋ]1960-1961 ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਗਰਡ ਕੋਚ ਨੇ ਨਾਨੁਮਾਗਾ, ਨੁਕੁਫੇਟਾਉ ਅਤੇ ਨਿਉਤਾਓ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਐਲਿਸ ਟਾਪੂ ਦੇ ਪਦਾਰਥਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਦਸਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਮਕਾਲੀ ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ
[ਸੋਧੋ]ਪਰਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਵੰਸ਼ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਕਲੈਂਡ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਤੁਵਾਲੂਅਨ ਭਾਈਚਾਰਾ, ਰਵਾਇਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਅਨ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੰਮ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[7]
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਤੁਵਾਲੂ
[ਸੋਧੋ]ਵਿਨਸੇਂਟ ਹੁਆਂਗ, ਇੱਕ ਤਾਈਵਾਨੀ ਕਲਾਕਾਰ, ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਫਨਾਫੂਟੀ ਦੀ ਰੀਫ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਤੁਵਾਲੂ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [8]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000009-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Mallon, Sean (2 October 2013). "Wearable art: Tuvalu style". Museum of New Zealand (Te Papa) blog. Retrieved 10 April 2014.
- ↑ "Topic: Tales from Te Papa Episode 48: Tuvalu Clothes". Te Papa (Museum of New Zealand) Pacific Cultures collection video. Retrieved 10 April 2014.
- ↑ 4.0 4.1 Randy Thaman, Feagaiga Penivao, Faoliu Teakau, Semese Alefaio, Lamese Saamu, Moe Saitala, Mataio Tekinene and Mile Fonua (2017). "Report on the 2016 Funafuti Community-Based Ridge-To-Reef (R2R)" (PDF). Rapid Biodiversity Assessment of the Conservation Status of Biodiversity and Ecosystem Services (BES) in Tuvalu. Archived from the original (PDF) on 25 ਮਈ 2019. Retrieved 13 February 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Tiraa-Passfield, Anna (September 1996). "The uses of shells in traditional Tuvaluan handicrafts" (PDF). SPC Traditional Marine Resource Management and Knowledge Information Bulletin #7. Retrieved 13 February 2021.
- ↑ "Kolose: The art of Tuvalu crochet" (PDF). aucklandcouncil. March 2015. Retrieved 12 July 2015.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000010-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Taiwanese artist fights for future of Tuvalu". Taipei Times. 3 August 2010. Retrieved 10 April 2014.