ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਆਕਲੈਂਡ

ਜੋੜ ਸੋਧੋ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਆਕਲੈਂਡ
Tāmaki Makaurau (ਮਾਓਰੀ)
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰੀ ਇਲਾਕਾ
* ਸਿਖਰ: ਵਪਾਰਕ ਆਕਲੈਂਡ * ਉਤਾਂਹ ਖੱਬੇ: ਪੀਹਾ * ਹੇਠਾਂ ਖੱਬੇ: ਆਕਲੈਂਡ ਟਾਊਨ ਹਾਲ * ਉਤਾਂਹ ਸੱਜੇ: ਆਕਲੈਂਡ ਅਜਾਇਬਘਰ * ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਜੇ: ਵਾਇਆਡਕਟ ਬੰਦਰਗਾਹ * ਹੇਠਾਂ ਸੱਜੇ: ਵਾਈਤਾਕੇਰੇ ਪਹਾੜ

  • ਸਿਖਰ: ਵਪਾਰਕ ਆਕਲੈਂਡ
  • ਉਤਾਂਹ ਖੱਬੇ: ਪੀਹਾ
  • ਹੇਠਾਂ ਖੱਬੇ: ਆਕਲੈਂਡ ਟਾਊਨ ਹਾਲ
  • ਉਤਾਂਹ ਸੱਜੇ: ਆਕਲੈਂਡ ਅਜਾਇਬਘਰ
  • ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਜੇ: ਵਾਇਆਡਕਟ ਬੰਦਰਗਾਹ
  • ਹੇਠਾਂ ਸੱਜੇ: ਵਾਈਤਾਕੇਰੇ ਪਹਾੜ
ਉਪਨਾਮ: 
City of Sails,
SuperCity (ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਪਰੀਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ਼),
ਰਾਣੀ ਸ਼ਹਿਰ (ਪੁਰਾਣਾ)
ਦੇਸ਼ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ
ਟਾਪੂਉੱਤਰੀ ਟਾਪੂ
ਖੇਤਰਆਕਲੈਂਡ
ਰਾਜਖੇਤਰੀ ਪ੍ਰਭੁਤਾਆਕਲੈਂਡ
ਮਾਓਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ1350 ਦੇ ਲਗਭਗ
ਯੂਰਪੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ1840
ਸਰਕਾਰ
 • ਮੇਅਰਲੈਨ ਬਰਾਊਨ
ਖੇਤਰ
 • Urban
482.9 km2 (186.4 sq mi)
 • Metro
[1]
559.2 km2 (215.9 sq mi)
Highest elevation
196 m (643 ft)
Lowest elevation
0 m (0 ft)
ਆਬਾਦੀ
 (ਜੂਨ 2012)[2]
 • ਸ਼ਹਿਰੀ
13,97,300
 • ਸ਼ਹਿਰੀ ਘਣਤਾ2,900/km2 (7,500/sq mi)
 • ਮੈਟਰੋ
ਫਰਮਾ:NZ population data
 • Demonym
Aucklander Jafa (often derogatory)
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+12 (ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਮਾਂ)
 • ਗਰਮੀਆਂ (ਡੀਐਸਟੀ)ਯੂਟੀਸੀ+13 (NZDT)
ਡਾਕ ਕੋਡ
0500-2999
ਏਰੀਆ ਕੋਡ09
ਸਥਾਨਕ ਈਵੀਙਾਤੀ ਵਾਤੂਆ, ਤਾਇਨੂਈ
ਵੈੱਬਸਾਈਟwww.aucklandcouncil.govt.nz

ਆਕਲੈਂਡ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਨਾਮ: Auckland) ਇੱਕ ਮਹਾਂਨਗਰੀ ਇਲਾਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਟਾਪੂ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਹਦੀ ਅਬਾਦੀ 1,397,300 ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦਾ 32% ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਲੀਨੇਸ਼ੀਆਈ ਅਬਾਦੀ ਹੈ।[4] ਮਾਓਰੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਆਕਲੈਂਡ ਦਾ ਨਾਂ ਤਾਮਕੀ ਮਕਾਉਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਦਾ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਆਕਰਨ ਹੈ।

ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਹੌਰਾਕੀ ਖਾੜੀ, ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਹੁਨੂਆ ਰੇਂਜਾਂ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂਕਾਊ ਬੰਦਰਗਾਹ, ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਵੈਟਾਕੇਰੇ ਰੇਂਜਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਰੇਂਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ 53 ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਆਕਲੈਂਡ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਖੇਤਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਹਿੱਸਾ ਤਸਮਾਨ ਸਾਗਰ 'ਤੇ ਮੈਨੂਕਾਊ ਬੰਦਰਗਾਹ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ 'ਤੇ ਵੈਟੇਮਾਟਾ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਤੰਗ ਇਸਥਮਸ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਕਲੈਂਡ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਲ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ 'ਤੇ ਇੱਕ ਬੰਦਰਗਾਹ ਹੈ।

ਆਕਲੈਂਡ ਇਸਥਮਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1350 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਲਈ ਇਸਦੀ ਕਦਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਯੂਰਪੀਅਨਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਓਰੀ ਆਬਾਦੀ 20,000 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। 1840 ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਲੋਨੀ ਸਥਾਪਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ-ਗਵਰਨਰ, ਵਿਲੀਅਮ ਹੌਬਸਨ ਨੇ ਆਕਲੈਂਡ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ। ਨਗਾਟੀ ਵ੍ਹਟੂਆ ਓਰਾਕੇਈ ਨੇ ਨਵੀਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਲਈ ਹੌਬਸਨ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਾਓਰੀ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਟਕਰਾਅ ਨੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ। 1865 ਵਿੱਚ, ਆਕਲੈਂਡ ਨੂੰ ਵੈਲਿੰਗਟਨ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਇਹ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸਟੋਰਲ ਫਾਰਮਿੰਗ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਿੰਗ) ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ।[5] ਇਹ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ, ਆਕਲੈਂਡ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਵਪਾਰਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਰਥਿਕ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਯੂਰਪੀਅਨ ਲੋਕ ਆਕਲੈਂਡ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਬਹੁਲਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਬਣ ਗਿਆ, 2023 ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 34.9% ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ।[6] ਆਕਲੈਂਡ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ-ਜਨਮਿਆ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ 39% ਨਿਵਾਸੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ।[7] ਪੈਸੀਫਿਕਾ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਨਸਲੀ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਅਨ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਹੈ।[8]

1883 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਆਕਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ, ਤਿਉਹਾਰ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਲਾ, ਖੇਡ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਕਲੈਂਡ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਅਤੇ ਆਕਲੈਂਡ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਟੋਈ ਓ ਤਾਮਾਕੀ। ਇਸਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਬਰ ਬ੍ਰਿਜ, ਟਾਊਨ ਹਾਲ, ਫੈਰੀ ਬਿਲਡਿੰਗ ਅਤੇ ਸਕਾਈ ਟਾਵਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਥਮਰਿਨ ਨਾਇਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੱਖਣੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਇਮਾਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਆਕਲੈਂਡ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 2024 ਵਿੱਚ 18.5 ਮਿਲੀਅਨ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ।[9] ਆਕਲੈਂਡ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿਣ ਯੋਗ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ 2024 ਮਰਸਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਆਫ਼ ਲਿਵਿੰਗ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਦ ਇਕਨਾਮਿਸਟ ਦੁਆਰਾ 2024 ਦੀ ਗਲੋਬਲ ਲਿਵੇਬਿਲਟੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।[10][11]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ Monitoring Research Quarterly, March 2011 Volume 4 Issue 1, page 4 (from the Auckland council website)
  2. ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NZ_population_data
  3. ↑ "GEOnet Names Server (GNS)". Archived from the original on 12 ਅਗਸਤ 2005. Retrieved August 2005. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help); Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help) Archived 23 August 2012[Date mismatch] at the Wayback Machine.
  4. ↑ "Auckland and around". Rough Guide to New Zealand, Fifth Edition. Archived from the original on 27 ਫ਼ਰਵਰੀ 2008. Retrieved 16 February 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. ↑ Margaret McClure, Auckland region, http://www.TeAra.govt.nz/en/auckland-region Archived 5 November 2013 at the Wayback Machine.
  6. ↑ "Totals by topic for individuals, (RC, TALB, UR, SA3, SA2, Ward, Health), 2013, 2018, and 2023 Censuses". Stats NZ - Tatauranga Aotearoa - Aotearoa Data Explorer. Auckland (1108). Retrieved 3 October 2024.
  7. ↑ Peacock, Alice (17 January 2016). "Auckland a melting pot - ranked world's fourth most cosmopolitan city". Stuff (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 21 October 2022. Retrieved 31 July 2023.
  8. ↑ "Auckland and around". Rough Guide to New Zealand, Fifth Edition. Archived from the original on 27 February 2008. Retrieved 16 February 2010.
  9. ↑ "FY24 results: Solid performance as international airlines return to AKL". AIACorporate (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2024-11-25.
  10. ↑ "Global Liveability Index 2024". The Economist. Retrieved 25 November 2024.
  11. ↑ "Quality of Living City Ranking". Mercer. 2023. Retrieved 25 Nov 2024.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਆਕਲੈਂਡ&oldid=809437" ਤੋਂ ਲਿਆ