ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਲਾ ਆਲੋਚਨਾ
ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਕਲਾ ਆਲੋਚਨਾ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਜਾਂਚ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਭਰੀ।[1] ਇਹ ਕਲਾ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਉਭਰਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ
[ਸੋਧੋ]ਨੋਚਲਿਨ ਨੇ 'ਜੀਨੀਅਸ' ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਮਿੱਥ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਾਲੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 'ਜੀਨਿਅਸ' ਨੂੰ "ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਏਮਬੈੱਡ ਇੱਕ ਅਚੰਭੇ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਸੋਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"[2] ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਇਹ 'ਰੱਬ ਵਰਗੀ' ਧਾਰਨਾ "ਪੂਰੀ ਰੋਮਾਂਟਿਕ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ-ਵਡਿਆਈ, ਕੁਲੀਨ ਅਤੇ ਮੋਨੋਗ੍ਰਾਫ-ਉਤਪਾਦਕ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਪੇਸ਼ਾ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।"[2] ਉਹ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ "ਜੇ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਕਲਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਡੱਲਾ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੇਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। Q.E.D ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਕਲਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਡਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।"[2] ਨੋਚਲਿਨ ਨੇ ਉਸ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਕੇ 'ਜੀਨੀਅਸ' ਦੀ ਮਿੱਥ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਕਲਾ ਜਗਤ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਰੇ ਪੁਰਸ਼ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ, 'ਜੀਨੀਅਸ' ਇੱਕ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿਕਾਸੋ, ਵੈਨ ਗੌਗ, ਪੋਲੌਕ ਅਤੇ ਰਾਫੇਲ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਸਾਰੇ ਗੋਰੇ ਪੁਰਸ਼।[2] ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਲੇਸੈਂਡਰੋ ਗਿਆਰਡੀਨੋ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਲਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਢਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਦੇ ਸਮੂਹ ਕਲਾਤਮਕ ਸਿਰਜਣਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਉਭਰੇ।[3] ਗ੍ਰੀਸੇਲਡਾ ਪੋਲੌਕ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਜੂਲੀਆ ਕ੍ਰਿਸਟੇਵਾ, ਲੂਸ ਇਰੀਗਰੇ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬ੍ਰਾਚਾ ਐਲ. ਏਟਿੰਗਰ ਦੀਆਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜਾਂ ਦੀ ਨੇੜਿਓਂ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਲੈ ਕੇ ਆਏ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Deepwell, Katie (Sep 2012). "12 Step Guide to Feminist Art, Art History and Criticism" (PDF). n.paradoxa. online (21): 8.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Nochlin, Linda (1971). Why Have There Been No Great Women Artists?. Westview Press.
{{cite book}}:|work=ignored (help) - ↑ Alessandro Giardino, "Caravaggio and the Enfranchisement of Women. New Discoveries"_, 2017.
- ↑ Pollock, Griselda. Art in the Time-Space of Memory and Migration. Leeds: Wild Pansy Press & London: Freud Museum, 2013.