ਸ਼ੇਸ਼ ਨਮਸਕਾਰ
 ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ ਕਵਰ; 2013 | |
| ਲੇਖਕ | ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਘੋਸ਼ |
|---|---|
| ਮੂਲ ਸਿਰਲੇਖ | শেষ নমস্কার |
| ਅਨੁਵਾਦਕ | ਕੇਤਕੀ ਦੱਤਾ |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ] |
| ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ | ਡੇ'ਜ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ, ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ |
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ | 1971 |
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ | 2013 |
| ਅਵਾਰਡ | ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (1972) |
| ਓ.ਸੀ.ਐਲ.ਸੀ. | 859170615 |
| 891.44371 | |
| ਐੱਲ ਸੀ ਕਲਾਸ | PK1718.G477 |
ਸ਼ੇਸ਼ ਨਮਸਕਾਰ ਇੱਕ 1971ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਨਾਵਲ ਹੈ, ਜੋ ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਘੋਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਮਹਾਨ ਰਚਨਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਮਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਨੇ 1972 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ੇਸ਼ ਨਮਸਕਾਰ, ਜਿਸਦਾ ਉਪਸਿਰਲੇਖ ਸ਼੍ਰੀਚਰਣੇਸ਼ੁ ਮੇਕ (ਟੂ ਮਾਈ ਮਦਰ) ਹੈ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਡੇਅਜ਼ ਪਬਲਿਸ਼ਿੰਗ ਦੁਆਰਾ 1971 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1]
ਇੱਕ ਇਕਬਾਲੀਆ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੋਣ ਵਜੋਂ[2] ਇਹ ਨਾਵਲ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦੁਆਰਾ, ਬਿਰਤਾਂਤਕਾਰ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫੀ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਵਕਤਾ ਦੇ ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।[3][4] ਲੇਖਕ ਬਿਰਤਾਂਤਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਕਬਾਲੀਆ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੋਜੈਕਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਵੈ-ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਅਰਥ ਲਈ ਉਸਦੀ ਖੋਜ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।[5]
ਪਾਤਰ
[ਸੋਧੋ]ਨਾਵਲ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਪਾਤਰ:[6]
- ਕਥਾਵਾਚਕ
- ਪ੍ਰਣਬ – ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਦਾ ਪਿਤਾ, ਇੱਕ ਅਸਫ਼ਲ ਨਾਟਕਕਾਰ
- ਤਨੁ – ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਦੀ ਮਾਂ
- ਸੁਧੀਰਮਾ (ਲਿਟ. ਸੁਧੀਰ ਅੰਕਲ) – ਤਨੂ ਦਾ ਦੋਸਤ
- ਰਜਨੀ – ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਅੰਨ੍ਹੀ ਕੁੜੀ
ਸਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਕਿਉਂਕਿ ਲੇਖਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਕੁਝ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸ਼ੇਸ਼ ਨਮਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਥਾਨਕ ਜਾਂ ਨਿਰੰਤਰ ਕਹਾਣੀ-ਕਥਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।[3]
ਨਾਵਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ, ਤਨੂ ਨੂੰ ਲਿਖੀ ਚਿੱਠੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਚਿੱਠੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਬਿਰਤਾਂਤਕਾਰ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਬੇਅੰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹਰ ਪੁੱਤਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਨਾਲ, ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਦਾ ਅੰਤ ਬਿਰਤਾਂਤਕਾਰ ਦੇ ਇਹ ਪੁੱਛਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਖੋਜ ਕਦੇ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਫਲੈਸ਼ਬੈਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੱਖਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਪਾਤਰ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।[6]
ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ੇਸ਼ ਨਮਸਕਾਰ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਕੇਤਕੀ ਦੱਤਾ ਦੁਆਰਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ 2013 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4][7][8] ਇਸਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਚਿੱਤਰਣ ਲਈ, ਨਾਵਲ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3]
ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੇਸ਼ ਨਮਸਕਾਰ ਦੀ "ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਕਮਾਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ" ਅਤੇ "ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ" ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ।[1] ਆਲੋਚਕ ਅਮਲੇਂਦੂ ਬੋਸ ਨੇ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ "ਮਾਣਯੋਗ" ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 Sarker, Subhash Chandra (August 1973). "A Novel Of Profound Human Sentiments". The Modern Review. 133 (2). Modern Review Office: 105–108. OCLC 1028547963.
{{cite journal}}: CS1 maint: year (link) - ↑ The Illustrated Weekly of India. Vol. 93. Published for the proprietors, Bennett, Coleman & Company, Limited, at the Times of India Press. January 1972. p. 29. OCLC 1034956988.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Lal, Mohan, ed. (1992). Encyclopaedia of Indian Literature: Sasay to Zorgot. Sahitya Akademi. pp. 4009–4010. ISBN 978-81-260-1221-3.
- ↑ 4.0 4.1 Sarma, Atreya (January–February 2014). "Shesh Namaskar (The Last Salute)". Muse India (53). ISSN 0975-1815. Archived from the original on 17 April 2019. Retrieved 18 April 2019.
- ↑ Datta, Amaresh, ed. (1988). Encyclopaedia of Indian Literature: Devraj to Jyoti. New Delhi: Sahitya Akademi. p. 1404. ISBN 978-81-260-1194-0.
- ↑ 6.0 6.1 George, K. M., ed. (1997). Masterpieces of Indian literature. Vol. 1. New Delhi: National Book Trust. p. 181–183. ISBN 978-81-237-1978-8.
- ↑ (Interview).
{{cite interview}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ Roy, Jibendra Sinha (1990). Sahitya Akademi Awards: Books and Writers : 1955-1978. New Delhi: Sahitya Akademi. p. 52. ISBN 978-81-7201-014-0.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- Shesh Namaskar at the Internet Archive (Bengali)
- Shesh Namaskar at the Internet Archive (Hindi translation)
- Shesh Namaskar at Google Books