ਮਿਕਲੋਸ਼ ਰੋਡਨੋਤੀ
ਮਿਕਲੋਸ਼ ਰੋਡਨੋਤੀ | |
|---|---|
.jpg) ਮਿਕਲੋਸ਼ ਰੋਡਨੋਤੀ | |
| ਜਨਮ | ਮਿਕਲੋਸ ਗਲੈਤਰ 5 ਮਈ 1909 ਬੁਦਾਪੈਸਤ, ਆਸਟਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ |
| ਮੌਤ | ਨਵੰਬਰ 1944 (ਉਮਰ 36) ਆਬਦਾ ਨੇੜੇ, ਹੰਗਰੀ |
| ਕਿੱਤਾ | ਕਵੀ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਹੰਗਰੀਆਈ |
ਮਿਕਲੋਸ਼ ਰੋਡਨੋਤੀ (ਹੰਗਰੀਆਈ ਉਚਾਰਨ: [ˈmikloːʃ ˈrɒdnoːti]; ਜਨਮ ਨਾਮ ਮਿਕਲੋਸ਼ ਗਲੈਤਰ; 5 ਮਈ 1909, ਬੁਦਾਪੈਸਤ, ਆਸਟਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ — ਨਵੰਬਰ 1944 ਆਬਦਾ ਨੇੜੇ, ਹੰਗਰੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ) ਸੀ ਹੰਗਰੀਆਈ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸੀ।
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਮਿਕਲੋਸ਼ ਗਲੈਤਰ ਬੁਦਾਪੈਸਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਪਾਰ ਕੰਪਨੀ ਬਰਿਕ ਐਂਡ ਗ੍ਰੋਜ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਕਰੇਤਾ ਦਾ ਬੇਟਾ ਸੀ। ਮਿਕਸੋ ਗਲਾਟਰ ਬੂਡੈਪੇਸਟ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਪਾਰ ਕੰਪਨੀ ਬਰਿਕ ਐਂਡ ਗ੍ਰੋਜ਼ ਦੇ ਵਿਕਰੇਤਾ ਦਾ ਬੇਟਾ ਸੀ. ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਆਸਟਰੀਆ-ਹੰਗਰੀ ਦੇ ਰੋਇਲ ਹੰਗਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ 13 ਵੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਆਰਟਰ ਫਿਨਲਿਪਟੋਵਰਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਨਮ ਸਮੇਂ, ਉਸਦਾ ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾ ਮ੍ਰਿਤ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਬਾਅਦ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਾਲ ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਬਿਤਾਏ ਜਿਸ ਦਾ ਪਤੀ ਡੇਜ਼ਸੋ ਗਰੋਸਜ਼ ਉਸ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮਾਲਿਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ 1921 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਰੋਡਨੋਤੀ ਆਪਣੇ ਮੂਲ ਸਥਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ 1927-28 ਤੱਕ ਲਿਬਰਿਕ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅੰਕਲ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਲਾਹ ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ 1930 ਤੱਕ ਜਾਣੀ ਪਛਾਣੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਪਾਰਕ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਰੋਡਨੋਤੀ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਤਾਂਘ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਅਤੇ ਸਜ਼ੇਜਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ, ਹੰਗਰੀਅਨ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
1934 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਡਾਕਟਰਲ ਥੀਸਸ, 'ਮਾਰਗਟ ਕਫਕਾ ਦੇ ਕਲਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ' ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਅਸਥਾਨ ਰਾਦਨੋਵਿਸ (ਹੰਗਰੀਆਈ: ਰੋਡਨੋਤੇ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਰੋਡਨੋਤੀ ਰੱਖ ਲਿਆ। ਅਗਸਤ 1935 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਿਆਰਮਟੀ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਹਾਊਸ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਧੀ, ਉਸਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਫੈਨੀ (1912-2014) ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਮੰਦੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਖੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬੇਔਲਾਦ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ 1935-36 ਦੇ ਸਕੂਲੀ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਬੁਦਾਪੈਸਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਗਮੋਂਦ ਕੈਮਨੀ ਜਿਮਨੇਜੀਅਮ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਪਹਿਲਾ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਨੁਭਵ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।
ਸਤੰਬਰ 1940 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਾਲ ਦੇ ਦਸੰਬਰ ਤਕ ਫਿਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਜੁਲਾਈ 1942 ਤੋਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 1943 ਤਕ ਜਬਰੀ ਭਰਤੀ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। . 2 ਮਈ 1943 ਨੂੰ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਛੱਡ ਕੇ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਆਪਣਾ ਲਿਆ। ਮਈ 1944 ਵਿਚ, ਰਾਡੌਨੀ ਦੀ ਤੀਜੀ ਮਿਲਟਰੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੂੰ ਸਰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਬੋਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। 1943 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੰਗਰੀ-ਯਹੂਦੀ ਬੇਗਾਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਬੋਰ ਦੀਆਂ ਤਾਂਬੇ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੈਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਯੁੱਧ ਉਦਯੋਗ ਦੇ 50% ਲੋੜ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।
17 ਸਤੰਬਰ 1944 ਨੂੰ, ਮਿੱਤਰ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਿਲਟਰੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰਾਦਨੋਤੇ ਨੂੰ ਲਗਪਗ 3,600 ਕੈਦੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਕਾਲਮ ਵਿੱਚ ਕਪੋ ਦੇ ਕੈਂਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਉਸਨੇ ਬੋਰ ਤੋਂ ਪੈਨਚੇਵੋ-ਗਲੋਗੋਂਜ ਦੁਆਰਾ ਸਜ਼ੇਂਤਕਰਿਆਲੀਜ਼ਾਬਾਦਜਾ ਨੂੰ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਜਬਰੀ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ। ਨਵੰਬਰ 1944 ਵਿਚ, ਹੰਗਰੀ ਗਾਰਡਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਤੇ 20 ਹੋਰ ਕੈਦੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਕੰਮਲ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਕਰਨ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰੀਕਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ 6 ਤੋਂ 10 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿਨ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। 2009 ਹੰਗਰੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੀ ਵੇਰਵੇਯੁਕਤ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ 4 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਸਜ਼ੇਂਤਕਰਿਆਲੀਜ਼ਾਬਾਦਜਾ ਤੋਂ ਅਬਦਾ ਤੱਕ ਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ 110 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1 ਘੰਟਾ ਅਤੇ 30 ਮਿੰਟ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਰਾਦਨੋਤੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਸਹਿਤ ਕੇਰੇਪੇਸੀ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। 2013 ਵਿੱਚ ਅਬਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਾਲੇ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। [1][2]
<
ਗੈਲਰੀ
[ਸੋਧੋ]-
ਬੁਦਾਪੈਸਤ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀ - ਮੂਰਤੀਕਾਰ: ਇਮੇਰ ਵਰਗਾ -
ਮੋਹਾਕਸ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀ - ਮੂਰਤੀਕਾਰ: ਇਮੇਰ ਵਰਗਾ -
ਮੋਸੋਨਮਗਯਾਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਬਸਟ -
ਮਾਰਗਰੇਟ ਟਾਪੂ ਵਿੱਚ ਬਸਟ -
Miklós-Radnóti-ELTE School in Budapest-Zugló
.jpg)
_2.jpg)
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Online catalogue of the Exhibition" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Hungarian Academy of Sciences. 2009. Archived from the original on 13 August 2023. Retrieved 27 September 2023.
- ↑ "The fate of the Radnóti statue in Abda". Hungarian Spectrum (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 22 November 2013. Archived from the original on 13 August 2023. Retrieved 27 September 2023.