ਇਸਕੰਦਰਕੁਲ
| ਇਸਕੰਦਰਕੁਲ | |
|---|---|
 | |
| ਸਥਿਤੀ | ਗਿਸਾਰ ਰੇਂਜ, ਫੈਨ ਪਹਾੜ |
| ਗੁਣਕ | 39°04′21″N 68°21′59″E / 39.07250°N 68.36639°E |
| Type | ਗਲੇਸ਼ੀਅਲ ਝੀਲ |
| Primary inflows | ਸਰੀਤਾਗ, ਖਜ਼ੋਰਮਚ, ਸੇਰੀਮਾ |
| Primary outflows | ਇਸਕੰਦਰ ਦਰਿਆ |
| Basin countries | ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ |
| Surface area | 3.4 square kilometres (1.3 sq mi) |
| ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ | 72 metres (236 ft) |
| Surface elevation | 2,195 metres (7,201 ft) |
ਇਸਕੰਦਰਕੁਲ (ਰੂਸੀ: Искандеркуль; ਤਾਜਿਕ: Искандаркӯл) ਤਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੁਗਦ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਲ ਮੂਲ ਦੀ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਹ 2,195 ਮੀਟਰ (7,201 ਫੀਟ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਫੈਨ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਸਰ ਰੇਂਜ ਦੀਆਂ ਉੱਤਰੀ ਢਲਾਣਾਂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਤਿਕੋਣੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ, ਇਸਦਾ ਸਤਹ ਖੇਤਰਫਲ 3.4 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (1.3 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ 72 ਮੀਟਰ (236 ਫੁੱਟ) ਤੱਕ ਡੂੰਘਾ ਹੈ। ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਨਾਲ ਬਣੀ [ਹਵਾਲਾਮੈਂਦਾ] ਜੋ ਸਰਤੋਗ ਨਦੀ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀ ਹੈ, ਝੀਲ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਇਸਕੰਦਰ ਦਰਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਯਘਨੋਬ ਨਦੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਜ਼ਰਵਸ਼ਨ ਨਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੱਬੇ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ, ਫੈਨ ਦਰਿਆ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਦੁਸ਼ਾਂਬੇ ਤੋਂ 134 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਾਂਬੇ-ਖੁਜੰਦ ਰੋਡ ਤੋਂ 23 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ, ਇਸਕੰਦਰਕੁਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਹੈ।
ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ ਦੇ ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅੰਸ਼ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈਃ ਇਸਕੰਦਰ ਸਿਕੰਦਰ ਦਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਉਚਾਰਨ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤੁਰਕੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਲ ਦਾ ਅਰਥ ਝੀਲ ਹੈ।[1] ਸਿਕੰਦਰ ਨਾਲ ਝੀਲ ਨੂੰ ਜੋਡ਼ਨ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਕਥਾਵਾਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੇ ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਰਾਜੇ ਨੇ ਇੱਕ ਨਦੀ ਨੂੰ ਮੋਡ਼ਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ। ਦੂਜੀ ਕਥਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੁਸੇਫਲਸ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਸੀ।[2][3]
ਪੰਛੀ
[ਸੋਧੋ]ਝੀਲ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪਹਾਡ਼ਾਂ ਸਮੇਤ 300 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (120 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਰਿਜ਼ਰਵ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਦੀਆਂ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ, ਚੌਡ਼ੇ ਪੱਤੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਜੂਨੀਪਰ ਜੰਗਲ, ਪਹਾਡ਼ੀ ਝਾਡ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਉਪ-ਐਲਪਾਈਨ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੇ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 177 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (68 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਰਡਲਾਈਫ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੰਛੀ ਖੇਤਰ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਵਸਨੀਕਾਂ ਵਜੋਂ, ਜਾਂ ਪ੍ਰਜਨਨ ਜਾਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਵਜੋਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਸਨੋਕੋਕਸ, ਸੇਕਰ ਬਾਜ਼, ਸਿਨੇਰੀਅਸ ਗਿਰਝ, ਪੀਲੇ-ਬਿੱਲ ਵਾਲੇ ਚੌਗ, ਹਿਊਮ ਦੇ ਲਾਰਕ, ਸਲਫਰ-ਪੇਟ ਵਾਲੇ ਵਾਰਬਲਰ, ਵਾਲਕਰੀਪਰ, ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਰੂਬੀਥ੍ਰੋਟਸ, ਚਿੱਟੇ ਖੰਭਾਂ ਵਾਲੇ ਰੈੱਡ ਸਟਾਰਟ, ਚਿੱਟੀ ਖੰਭਾਂ ਵਾਲੀ ਸਨੋਫਿੰਚ, ਐਲਪਾਈਨ ਐਕਸੈਂਟਰ, ਰੂਫਸ-ਸਟ੍ਰੀਕਡ ਐਕਸੈਂਟਰਸ, ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਐਕਸੈਂਟਰਜ਼, ਵਾਟਰ ਪਾਈਪਿਟਸ, ਅੱਗ ਦੇ ਮੂਹਰਲੇ ਸੇਰਿਨ, ਸਾਦੇ ਪਹਾਡ਼ੀ ਫਿੰਚ, ਲਾਲ-ਖੰਭਾਂ ਵਾਲਾ ਫਿੰਚਸ, ਲਾਲ-ਮੰਤਰ ਵਾਲੇ ਗੁਲਾਬ ਫਿੰਚ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ-ਖੰਭ ਵਾਲੇ ਗਰੋਸਬੀਕਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Iskanderkul and Sarytag". Caravanistan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-02-26.
- ↑ "Iskanderkul Travel Guide".
- ↑ "Iskanderkul lake | Tajikistan Travel Guide".
- ↑ "Iskanderkul lake and mountains". Important Bird Areas factsheet. BirdLife International. 2013. Retrieved 2013-03-31.