ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ
ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ (Arabic: الموسيقى العربية, romanized: al-mūsīqā al-ʿarabīyyah) ਇਸਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਾਲਾ ਅਰਬ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਹੈ। ਅਰਬੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਈ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਆਪਣਾ ਰਵਾਇਤੀ ਸੰਗੀਤ ਹੈ।
ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਕਈ ਹੋਰ ਖੇਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਅਰਬ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਦੌਰ[ਸੋਧੋ]
ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਰਬ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬੌਧਿਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਪੰਘੂੜਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ, ਸੰਗੀਤਕ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[1] ਯਮਨ ਵਿੱਚ, ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਰਬ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਕਲਾਵਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ, ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਸਬਾ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਤੋਂ ਲਾਭ ਉਠਾਇਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।[2][3] ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ, ਹੇਜਾਜ਼ ਦੇ ਅਰਬਾਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਸਲ ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਯਮਨ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਹਦਰਾਮੀ ਟਕਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[3] ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਰਬੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਪੁਰਾਤਨ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ[4] ਸੰਗੀਤ ਵਰਗਾ ਹੀ ਸੀ। ਬਹੁਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ 5ਵੀਂ ਅਤੇ 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੂਰਵ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਅਰਬੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਰੂਪ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਰਬ ਕਵੀ — ਸ਼ੁਆਰਾ' ਅਲ-ਜਾਹਿਲੀਆ ( ਅਰਬੀ : شعراء الجاهلية ) ਜਾਂ "ਜਾਹਿਲੀ ਕਵੀ", ਭਾਵ "ਅਗਿਆਨਤਾ ਦੇ ਦੌਰ ਦੇ ਕਵੀ" ਕਹਾਉਂਦੇ ਸਨ—ਉੱਚ ਨੋਟਾਂ ਨਾਲ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਸਨ।[2]
ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ ਧੁਨੀ ਅਤੇ ਤਾਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕਸੁਰਤਾ ਦੇ ਉਲਟ। ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪੌਲੀਫੋਨਿਕ ਹਨ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਹੋਮੋਫੋਨਿਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[5]
ਹਬੀਬ ਹਸਨ ਤੂਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਪੰਜ ਭਾਗ ਹਨ ਜੋ ਅਰਬੀ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ:[6]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Amnon Shiloah, Music in the World of Islam: A Socio-cultural Study, Wayne State University Press, 2000
- ↑ 2.0 2.1 Singing in the Jahili period – khaledtrm.net (Arabic ਵਿੱਚ)
- ↑ 3.0 3.1 "Sharron Gu, A Cultural History of the Arabic Language"
- ↑ "The Early Middle East [ushistory.org]". www.ushistory.org. Retrieved 2023-04-02.
- ↑ "Arabian music" on the on-line edition of The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition, at www.encyclopedia.com
- ↑ Touma (1996), p.xix-xx.