ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ
| ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ Алтайский край (ਰੂਸੀ) | |||
|---|---|---|---|
| — ਕ੍ਰਾਈ — | |||
| |||
| |||
| ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ | |||
| ਦੇਸ਼ | ਰੂਸ | ||
| ਸੰਘੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਸਾਈਬੇਰੀਆਈ[2] | ||
| Economic region | ਪੱਛਮੀ ਸਾਈਬੇਰੀਆਈ[3] | ||
| ਸਥਾਪਤੀ | 28 ਸਤੰਬਰ 1937[4] | ||
| ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਕੇਂਦਰ | ਬਰਨੌਲ | ||
| Government (ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਤੱਕ) | |||
| • ਗਵਰਨਰ[6] | ਐਲਗਜ਼ੈਂਡਰ ਕਾਰਲਿਨ[5] | ||
| • Legislature | Altai Krai Legislative Assembly[7] | ||
| ਅੰਕੜੇ | |||
| Area (as of the 2002 Census)[8] | |||
| • ਕੁੱਲ | 169,100 km2 (65,300 sq mi) | ||
| Area rank | 22ਵਾਂ | ||
| Population (2010 Census) | |||
| • ਕੁੱਲ | 24,19,755 | ||
| • ਦਰਜਾ | 21ਵਾਂ | ||
| • Density[9] | 14.31/km2 (37.1/sq mi) | ||
| • ਸ਼ਹਿਰੀ | 54.7% | ||
| • ਪੇਂਡੂ | 45.3% | ||
| Population (ਜਨਵਰੀ 2014 est.) | |||
| • Total | 23,90,638[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] | ||
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ(s) | [10] | ||
| ISO 3166-2 | RU-ALT | ||
| License plates | 22 | ||
| ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ | ਰੂਸੀ[11] | ||
| ਅਧਿਕਾਰਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ | |||
ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਰੂਸੀ ਸੰਘ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਹੱਦ ਕਜ਼ਾਖ਼ਸਤਾਨ, ਨੋਵੋਸਿਬ੍ਰਿਕਸ, ਕੇਮੇਰੋਵੋ ਓਬਲਾਸਟ ਅਤੇ ਅਲਤਾਈ ਗਣਰਾਜ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਕ੍ਰਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕੇਂਦਰ ਬਰਨੌਲ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। 2010 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕ੍ਰਾਈ ਦੀ ਕੁੱਲ ਜਨਸੰਖਿਆ 2,419,755 ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ[ਸੋਧੋ]
ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਵਿੱਚ ਘਾਹੀ ਮੈਦਾਨ, ਝੀਲਾਂ, ਨਦੀਆਂ ਤੇ ਪਰਬਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਕਾਫ਼ੀ ਖੁਸ਼ਕ ਜਿਹਾ ਹੈ, ਸਿਆਲ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸੁੱਕੀ ਠੰਡ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੀ ਗਰਮੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਨਦੀ ਓਬ ਨਦੀ ਹੈ। ਬੀਆ ਤੇ ਕਾਤੁਨ ਨਦੀ ਦੀ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਕੁਲਨਡਿਨਸਕੋਏ ਝੀਲ, ਕੁਛੁਕਸਕੋਏ ਝੀਲ ਤੇ ਮਿਖੀਲਵਸਕੋਏ ਝੀਲ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਹਨ।
ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਭਵਨ ਨਿਰਮਾਣ ਕਲਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੋਹਾ-ਰਹਿਤ ਧਾਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੈੱਡ ਤੇ ਕੱਚਾ ਲੋਹਾ, ਮੈਨਗਨੀਜ਼, ਟੰਗਸਟੱਨ, ਮੋਲੀਬਡਨਮ, ਬਾਕਸਾਈਟ ਅਤੇ ਸੋਨਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕ੍ਰਾਈ ਦਾ 60,000 ਕਿਃ ਮੀਃ 2 ਦਾ ਰਕਬਾ ਜੰਗਲਾਂ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕ੍ਰਾਈ ਖੇਤਰ ਆਪਣੀ ਜੈਵਿਕ-ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ 16 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਭੂਮੀ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਵੱਲੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਭੂਮੀ ਖ਼ਤਰੇ ਹੇਠ ਆਈ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਬਰਫ਼ੀਲੇ ਲੈਪਰਡ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਹੈ।
ਅਲਤਾਈ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਦ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ ਜੇ ਕਿ ਕਾਫ਼ੀ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਲਤਾਈ ਤੇ ਬਸ਼ਕੀਰੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਸ਼ਹਿਦ ਨੂੰ ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਰੂਸੀ ਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਸਕ (ਕਰ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਚੁਰਾਹੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਣਜਾਰੇ (ਟੱਪਰੀਵਾਸੀ) ਕਬੀਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੇ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪਾਰ ਗਏ ਸਨ। ਪੁਰਾਤੱਤਵੀ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਸਬੂਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਵੱਸੇ ਅਲਤਾਈ ਲੋਕ ਮੂਲ ਤੁਰਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਵਜ਼ਜਾਰਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਆਏ ਤੇ ਫ਼ਿਰ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਹੀ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਕ੍ਰਾਈ 'ਤੇ ਸ਼ਿਓਂਗਨੂ ਸਾਮਰਾਜ(209 ਈਪੂਃ-93 ਈਃ), ਸ਼ਿਆਨਬੇਈ ਰਾਜ (93-234), ਰੂਰਨ ਖਾਗਾਨੇਤ (330-555), ਮੰਗੋਲ ਸਾਮਰਾਜ, ਗੋਲਡਨ ਹੋਰਡ, ਉੱਤਰੀ ਯੁਆਨ (1368-1691) ਅਤੇ ਜ਼ੰਗਾਰ ਖਾਗਾਨੇਤ (1634–1758) ਰਾਜ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਜਨਸੰਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਧਰਮ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Article6 of the Charter of Altai Krai states that the symbols of the krai include a flag and a coat of arm, but there is no provision for an anthem.
- ↑ Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", №20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000.).
- ↑ Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. «Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы», в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. (Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions, as amended by the Amendment #5/2001 OKER. ).
- ↑ Resolution of September28, 1937
- ↑ ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਕ ਵੈੱਬਸਾਈ।. ਐਲਗਜ਼ੈਂਡਰ ਬੋਗਡਾਨੋਵਿੱਚ ਕਾਰਲਿਨ ਦੀ ਜੀਵਨੀ (ਰੂਸੀ)
- ↑ ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਦਾ ਚਾਰਟਰ, ਲੇਖ 79
- ↑ ਅਲਤਾਈ ਕ੍ਰਾਈ ਦਾ ਚਾਰਟਰ, ਲੇਖ 67
- ↑ Федеральная служба государственной статистики (Federal State Statistics Service) (2004-05-21). "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации (Territory, Number of Districts, Inhabited Localities, and Rural Administration by Federal Subjects of the Russian Federation)". Всероссийская перепись населения 2002 года (All-Russia Population Census of 2002) (in Russian). Federal State Statistics Service. Retrieved 2011-11-01.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ The density value was calculated by dividing the population reported by the 2010 Census by the area shown in the "Area" field. Please note that this value may not be accurate as the area specified in the infobox is not necessarily reported for the same year as the population.
- ↑ Правительство Российской Федерации. Постановление №725 от 31 августа 2011 г. «О составе территорий, образующих каждую часовую зону, и порядке исчисления времени в часовых зонах, а также о признании утратившими силу отдельных Постановлений Правительства Российской Федерации». Вступил в силу по истечении 7 дней после дня официального опубликования. Опубликован: "Российская Газета", №197, 6 сентября 2011 г. (Government of the Russian Federation. Resolution #725 of August 31, 2011 On the Composition of the Territories Included into Each Time Zone and on the Procedures of Timekeeping in the Time Zones, as Well as on Abrogation of Several Resolutions of the Government of the Russian Federation. Effective as of after 7 days following the day of the official publication.).
- ↑ Official on the whole territory of Russia according to Article 68.1 of the Constitution of Russia.
- ↑ Arena - Atlas of Religions and Nationalities in Russia. Sreda.org
- ↑ 2012 ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ. "Ogonek", № 34 (5243), 27/08/2012. Retrieved 24-09-2012.
