ਅੱਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ
| ਅੱਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ | |
|---|---|
| ਲੇਖਕ - ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ | |
| ਮੂਲ ਸਿਰਲੇਖ | ਅੱਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਪੰਜਾਬੀ |
ਅੱਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਔਰਤ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਕਵਿੱਤਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੋਗੀ ਮਾਹੌਲ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਭਿਆਨਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਤਿਅੰਤ ਦੁਖਦ ਵਰਣਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਾਹੀ ਗਈ।[1] 1947 ਦੇ ਫਿਰਕੂ ਫਸਾਦਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਿੱਸਾਕਾਰ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਰੋਸ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਅ ਕਰਦੀ ਹੈ।[2] ਜਦੋਂ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਤੇ ਫਿਰ ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਆਈ ਸੀ ਤੇ ਫਿਰ ਵਾਪਸੀ ਵੇਲੇ ਸਫਰ ਦੌਰਾਨ ਚੱਲਦੀ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਹਿਲਦੀ ਅਤੇ ਕੰਬਦੀ ਕਲਮ ਨਾਲ ਸੰਨ 1948 ਵਿੱਚ "ਅੱਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ" ਨਜ਼ਮ ਲਿਖੀ।
ਟੂਕ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਇਸ ਨਜ਼ਮ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਤਰਾਂ ਹਨ:
| ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ | ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਲਿਪੀ |
|---|---|
|
ਅੱਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਿਤੋਂ ਕਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬੋਲ। |
اج آکھاں وارث شاہ نوں، کتھوں قبراں وچوں بول |
ਆਲੋਚਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਰਬਚਨ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਾਵਿ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੁਣ ਨਹੀਂ" ਪਰ "ਸੰਨ ਸੰਤਾਲੀ ’ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਾਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਸਵੀਕਾਰਤਾ ਮਿਲੀ"।[3]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Fakhar Zaman (November 14, 2005). "Amrita Pritam—A great wordsmith in Punjab's literary history". Daily Times. Archived from the original on July 24, 2012. Retrieved April 6, 2022.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "The legend of Amrita Pritam lives on through her poems and stories". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-08-31. Retrieved 2020-09-05.
- ↑ Service, Tribune News. "ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ". Tribuneindia News Service. Archived from the original on 2022-11-09. Retrieved 2020-09-05.