ਇਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

 

ਈਰਾਨ ਦੇ ਬੰਦਰ ਅੱਬਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ 'ਤੇ ਦੋ ਅਕਾਲੀ-ਨਿਹੰਗ ਸਿੱਖਾਂ (ਦਵਾਰਪਾਲ) ਦੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ, ਅੰ.1892

ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀ ਘੱਟਗਿਣਤੀ ਬਣਦੇ ਹਨ, 2011 ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲਗਭਗ 60 ਤੋਂ 100 ਪਰਿਵਾਰ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। [1] [2] ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਫ਼ਾਰਸੀ ਅਤੇ ਬਲੋਚੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। [3] ਈਰਾਨ ਵਿਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿੱਖ ਈਰਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਨ। [4]

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 1900 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਵਪਾਰਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਿੱਖ ਸੈਨਿਕਾਂ ਇਰਾਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੌਰਾਨ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਏ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਪਰਵਾਸ ਦਾ ਮੁਢਲਾ ਟਿਕਾਣਾ 1920 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਟਰਾਂਸ-ਇਰਾਨੀ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ) ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜ਼ਾਹਿਦਾਨ ਦਾ ਪਿੰਡ ਸੀ। [5] [6] ਇੱਕ ਲੋਕ ਨਿਰੁਕਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਰਜ਼ਾ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਚਿੱਟੇ ਬਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਉਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਮ ਦੋਜ਼ਦਬ (ਚੋਰਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ) ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਜ਼ਾਹਿਦਾਨ (ਫਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦ ਜ਼ਾਹਿਦ ਦਾ ਬਹੁਵਚਨ ਹੈ। ), ਭਾਵ 'ਪਵਿੱਤਰ' ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਾਹਿਦ (ਸੰਤਾਂ) ਮੰਨਿਆ ਸੀ। [7]

ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਕੂਲ 1930 ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਹਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [8] ਇਹ 1952 ਵਿੱਚ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 2004 ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ਤਹਿਰਾਨ ਬਣ ਗਿਆ। [9]

1979 ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਹਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 250 ਸਿੱਖ ਸਨ ਜੋ ਮੋਟਰ ਪਾਰਟਸ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਟਰਸ਼ਿਪਾਂ, ਉਸਾਰੀ ਫਰਮਾਂ ਅਤੇ ਆਯਾਤ-ਨਿਰਯਾਤ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ। [10] ਈਰਾਨ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਗਏ। [11] [12]

2019 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ 11 ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਇੱਕ ਚੇਅਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੱਤ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, ਤਿੰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕ ਇਰਾਨ ਵਿੱਚ ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ । ਚੇਅਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕਰੇਗੀ। [13]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. ↑ Chaudhury, Dipanjan Roy (20 May 2016). "Prime Minister Narendra Modi to visit Iran Gurdwara" – via The Economic Times.
  2. ↑ Ghosh, Bobby. "Iran's Sikhs get a better deal than many other minorities". Quartz (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-02-17.
  3. ↑ Carina Jahani; Agnes Korn; Paul Brian Titus (2008). The Baloch and Others: Linguistic, Historical and Socio-political Perspectives on Pluralism in Balochistan. Reichert Verlag. p. 250. ISBN 978-3-89500-591-6.
  4. ↑ Ghosh, Bobby. "Iran's Sikhs get a better deal than many other minorities". Quartz (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-02-17.
  5. ↑ "The Sunday Tribune - Spectrum - Lead Article". Tribuneindia.com. 2001-04-22. Retrieved 2015-06-26.
  6. ↑ Weisskopf, Michael (December 26, 1979). "Sikhs Play Key Role In Iranian Province" – via www.washingtonpost.com.
  7. ↑ "Iran's connection to India's Sikhs". NDTV.com.
  8. ↑ Ians (2012-08-29). "Kendriya Vidyalaya Tehran teaches it all". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2016-11-27.
  9. ↑ "International Schools in Tehran: Indian KV School". December 7, 2017.
  10. ↑ Weisskopf, Michael (December 26, 1979). "Sikhs Play Key Role In Iranian Province" – via www.washingtonpost.com.Weisskopf, Michael (December 26, 1979). "Sikhs Play Key Role In Iranian Province" – via www.washingtonpost.com.
  11. ↑ Ians (2012-08-29). "Kendriya Vidyalaya Tehran teaches it all". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2016-11-27.Ians (2012-08-29). "Kendriya Vidyalaya Tehran teaches it all". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2016-11-27.
  12. ↑ "Iran's connection to India's Sikhs". NDTV.com."Iran's connection to India's Sikhs". NDTV.com.
  13. ↑ "Punjab CM Amarinder Singh Announces Chair in Name of Guru Nanak for 11 Universities". News18.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਇਰਾਨ_ਵਿੱਚ_ਸਿੱਖ_ਧਰਮ&oldid=708645" ਤੋਂ ਲਿਆ