ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ, ਮੁਹਾਲੀ
ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Institute of Nano Science and Technology, Mohali; ਸੰਖੇਪ: INST) ਸੋਸਾਇਟੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1960 ਦੇ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ (ਡੀਐਸਟੀ) ਦੀ ਇੱਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ।[1] ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ (ਨੈਨੋ ਮਿਸ਼ਨ) ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਛੱਤਰੀ ਹੇਠ,[2], ਜਿਸ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਅਤੇ ਆਊਟਰੀਚ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨੈਨੋਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਫ਼ਾਇਦੇ ਲਈ,[3] ਅਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ/ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[4] INST ਨੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਸ਼ੋਕ ਕੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰਸ਼ਿਪ ਅਧੀਨ ਜਨਵਰੀ, 2013 ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਐਚ ਐਨ ਗੋਸ਼ INST ਦਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹੈ।[5] ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੇਠਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਖਾਸ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਹੈ: ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੈਨੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਸੈਂਸਰ, ਮੈਡੀਕਲ ਨੈਨੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਮਾਈਕਰੋਫਲਾਈਡਿਕਸ ਅਧਾਰਤ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਨੈਨੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਅਧਾਰਤ ਹੱਲ, ਨੈਨੋਬਾਇਓਟੈਕਨੋਲੋਜੀ।[6]
ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ
[ਸੋਧੋ]ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਕਾਦਮਿਕ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਾਇੰਟਫਿਕ ਰਿਸਰਚ (ਜੇ.ਐਨ.ਸੀ.ਏ.ਐਸ.ਆਰ.), ਜੱਕਕੁਰ, ਬੰਗਲੌਰ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ ਐਨ ਆਰ ਰਾਓ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[6] ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਚ ਐਨ ਘੋਸ਼ ਨੇ ਅਸ਼ੋਕ ਕੇ ਗਾਂਗੁਲੀ, ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੋਂ ਬਾਅਦ INST ਲਈ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦਾ ਕਾਰਜਭਾਰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੈ। ਗੋਸ਼ INST ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ।[7]
ਕੈਂਪਸ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਵੇਲੇ, ਇਨਸੈੱਟ ਦਾ ਟ੍ਰਾਂਜ਼ਿਟ ਕੈਂਪਸ ਸੈਕਟਰ-64, ਫੇਜ਼-10, ਮੁਹਾਲੀ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈਬੀਟੈਟ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਹੈ। ਪ੍ਰੋ. ਅਸ਼ੋਕ ਕੇ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰਸ਼ਿਪ ਅਧੀਨ (ਨਿਯੁਕਤ 3 ਜਨਵਰੀ 2013) ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਉਪਰੋਕਤ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਜਨਵਰੀ, 2013 ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ (ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਖੋਜ) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਈ.ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਦੇ ਸਥਾਈ ਕੈਂਪਸ ਵਿਖੇ ਕਲਾ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਗਲੇ 3 ਤੋਂ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਮੁਹਾਲੀ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 81 ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ (ਆਈ.ਆਈ.ਐਸ.ਈ.ਆਰ.) ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਹੈ।[6]
ਖੋਜ
[ਸੋਧੋ]ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨੈਨੋ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਨੈਨੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮੁਢਲੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।[8] ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੈ, ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਣਗੇ: ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੈਨੋ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਸੈਂਸਰ, ਮੈਡੀਕਲ ਨੈਨੋ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮਾਈਕਰੋਫਲਾਈਡਿਕਸ ਅਧਾਰਤ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਨੈਨੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਧਾਰਤ ਹੱਲ, ਨੈਨੋ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ।[9]
ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
[ਸੋਧੋ]INST ਮਈ 2015 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਹੋਏ “ਸਕੂਲ ਗੋਦ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ” ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਹਿਤ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ, ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਸਵੱਛ ਭਾਰਥ, ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ, ਅਤੇ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਵਰਗੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।[10]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Ministry of Science and Technology. "Societies Registration Act 1860". Department of Science and Technology. FICCI-BISNET. Archived from the original on 13 ਅਕਤੂਬਰ 2015. Retrieved 26 June 2013.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Palkhiwala, Kalpana. "Nano Mission - Towards Global Knowledge Hub". Nano Mission - Towards Global Knowledge Hub. Press Information Bureau, Government of India. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 26 June 2013.
- ↑ Press Information Bureau, Government of India. "Establishment of Institute of Nano Science and Technology (INST) at Mohali". Department of Science and Technology, Government of India. Archived from the original on 10 September 2015. Retrieved 26 June 2013.
- ↑ Nano Mission, Government of India. "Nano Mission". Archived from the original on 7 March 2018. Retrieved 26 June 2013.
- ↑ Institute of Nano Science and Technology. "Institute of Nano Science and Technology". Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "INST". Indian Institute of Nano Science and Technology. Archived from the original on 24 February 2018. Retrieved 23 April 2018.
- ↑ "Prof. Ashok K Ganguli, Director, INST". CSIR-NISCAIR Tube. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
- ↑ Director's Message. "INST Director's Message". Archived from the original on 7 February 2018. Retrieved 26 June 2013.
- ↑ "Research Areas". Indian Institute of Nano Science and Technology. Archived from the original on 14 October 2017. Retrieved 23 April 2018.
- ↑ "School Adoption Program". Indian Instiue of Nano Science and Technology. Archived from the original on 23 September 2017. Retrieved 23 April 2018.