ਉਦੈ ਸਿੰਘ (ਸਿੱਖ ਯੋਧਾ)
ਭਾਈ ਉਦੈ ਸਿੰਘ | |
|---|---|
 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਅਟਲ ਤੋਂ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਚਿੱਤਰ | |
| ਨਿੱਜੀ | |
| ਮਰਗ | ਦਸੰਬਰ 1704 ਜਾਂ 1705 |
| ਧਰਮ | ਸਿੱਖ ਧਰਮ |
ਉਦੈ ਸਿੰਘ (ਮੌਤ ਦਸੰਬਰ 1704 ਜਾਂ 1705) ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਯੋਧਾ ਸੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਉਹ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਤੀਜੇ ਜੰਮੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਭਰਾ ਸਨ। ਉਹ ਮੁਲਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਲੀਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਮਾਰ ਰਾਜਪੂਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 30 ਮਾਰਚ 1699 ਨੂੰ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਪਾਹੁਲ ਛਕਾਈ।
ਫੌਜੀ ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]1698 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਮਸਕੀਟੀਅਰ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾਮ ਕਮਾਇਆ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਸਕਟ ਨਾਲ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਉਸਨੇ ਮੁਗਲਾਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਈ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਹ 25 ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜੋ ਖਾਲਸਾ ਆਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਸਮੀਕਰਣ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤੀਕਰਨ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਆਨੰਦਪੁਰ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕਈ ਫੌਜੀ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਬਲੀਆ ਚੰਦ ਅਤੇ ਆਲਮ ਚੰਦ ਨਾਮਕ ਦੋ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਬਲੀਆ ਚੰਦ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਿੱਤਾ।
ਜਦੋਂ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 100 ਯੋਧਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। 1700 ਵਿੱਚ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਰਾਗੜ੍ਹ ਦਾ ਕਿਲਾ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਉਸ ਸਾਲ ਅਨੰਦਪੁਰ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਜਸਵਾਨ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਰਾਜਾ ਕੇਸਰੀ ਚੰਦ ਨੂੰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਮਾਰਨ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਅੱਗੇ ਨਿਮੋਹਗੜ੍ਹ, ਬਸੋਲੀ ਅਤੇ ਕਲਮੋਟ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇਗਾ।
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 50 ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਫੌਜਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਉਸ ਨੇ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਰੀਅਰ-ਗਾਰਡ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਉਹ ਦਸੰਬਰ 1704 ਜਾਂ 1705 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਟਿੱਬੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਗਿਣਤੀ ਉਸਦੀ ਛੋਟੀ ਫੌਜ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ।
ਵਿਰਾਸਤ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਹੀ ਟਿੱਬੀ ਦੀ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000003-QINU`"'</ref>" does not exist.