ਕਬੀਰ ਜਯੰਤੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਕਬੀਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਅਤੇ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹਿੰਦੂ ਮਹੀਨੇ ਜਯੇਸ਼ਠ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗ੍ਰੇਗੋਰੀਅਨ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਈ ਜਾਂ ਜੂਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ।[1] ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਵਿੱਤਰ ਕਵੀ ਅਤੇ ਸੰਤ ਕਬੀਰ ਦਾਸ ਇਸ ਦਿਨ 1398 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਆਏ ਸਨ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਬੀਰ ਪ੍ਰਗਟ ਦਿਵਸ 24 ਜੂਨ 2021 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2022 ਦੀ ਮਿਤੀ 14 ਜੂਨ ਹੋਵੇਗੀ।

ਮਹੱਤਵ[ਸੋਧੋ]

ਕਬੀਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ 1398 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਜਯੇਸ਼ਠ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਦੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਵਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ। ਕਈਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਜਨਮ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਖੁਦ "ਲਹਾਰਤਾਰਾ" ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ' ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ ਲਹਿਰਤਾਰਾ ਝੀਲ 'ਤੇ ਇਕ ਕਬੀਰਪੰਥ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।[2]

ਦੰਤਕਥਾ[ਸੋਧੋ]

ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ 1398 (ਸੰਮਤ 1455) ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਮੁਹਾਰਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਯੇਸ਼ਠ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ।[3] ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਸਤਲੋਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇਹ ਧਾਰਨ ਕਰਕੇ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ 'ਤੇ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰ ਕੇ ਆਏ ਸਨ।[4] ਰਿਸ਼ੀ ਅਸ਼ਟਾਨੰਦ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਗਵਾਹ ਸੀ।

ਜਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਯੰਤੀਆਂ ਮਨਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਬੀਰ ਜਯੰਤੀ/ਪ੍ਰਾਕਤਿਆ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਯੰਤੀ ਹੈ।[5] ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਬੀਰ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6]

ਰੋਹਤਕ ਵਿਖੇ ਕਬੀਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ

ਇਸ ਦਿਨ, ਉਸ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਹਨ।[7][8] ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਬੀਰਪੰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਭੰਡਾਰੇ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਬੀਰ ਦਾਸ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਵੀ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਦਿਨ (ਕਬੀਰ ਜਯੰਤੀ/ਪ੍ਰਾਕਤਿਆ) ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜਕ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਬੀਰ ਪ੍ਰਗਟ ਦਿਵਸ 5 ਜੂਨ 2020 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 2021 ਦੀ ਮਿਤੀ 24 ਜੂਨ ਹੋਵੇਗੀ।[9]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "कबीर जयंती पर इन Wishes Images और Quotes के जरिए दोस्तों को दें शुभकामना". Jansatta (in ਹਿੰਦੀ). 17 June 2019. Retrieved 27 May 2020.
  2. "Sant Guru Kabir Jayanti: Here are 4 inspiring verses of Kabir Das". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). June 17, 2019. Retrieved 2020-05-31.
  3. "Kabir Saheb Prakat (Appearance) Diwas – The 24 Nation" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2022-05-24. Retrieved 2021-06-29.
  4. Cañcarīka, Kanhaiyā Lāla (1999). Mahatma Kabir (in ਹਿੰਦੀ). Yūnivarsiṭī Pablikeśana. ISBN 978-81-7555-047-6.
  5. Bhaskar, Dainik (2019-06-17). "देशभर में मनाई गई कबीर जयंती, जानें क्या कहते थे कबीर". दैनिक भास्कर हिंदी (in hindi). Retrieved 2020-05-27.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  6. "Prime Minister Modi gets history wrong again, this time in Maghar". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). June 28, 2018. Retrieved 2020-05-28.
  7. "कबीर के ऐसे दोहे जो हमें जिंदगी का फलसफा सिखाते हैं..." aajtak.intoday.in (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2020-05-27.
  8. "सादगी के साथ मनाया गया संत कबीर का प्रकट दिवस". Hindustan (in hindi). Retrieved 2021-06-29.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  9. "Saint Kabir Jayanti 2019 Wishes Images, Quotes: कबीर के ये दोहे देते हैं जीवन हमेशा अच्छा करने का संदेश, ऐसे दें अपनों को शुभकामना". Jansatta (in ਹਿੰਦੀ). 2019-06-17. Retrieved 2020-06-03.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]