ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ (ਆਸਟਰੇਲੀਆ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਨੇਚਰ ਰਿਜ਼ਰਵ (ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ) ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ ਜੋ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ, ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼, ਤਸਮਾਨੀਆ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਨੂੰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਾਜ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਕਨੂੰਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। 2014 ਤੱਕ, 1767 (ਜਾਂ17% ) ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੁੱਲ 10339 ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ "ਕੁਦਰਤੀ ਭੰਡਾਰ" ਸਨ।

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਹੱਦ[ਸੋਧੋ]

"ਕੁਦਰਤ ਭੰਡਾਰ" ਸ਼ਬਦ ਸਿਰਫ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ, ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼, ਤਸਮਾਨੀਆ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]

2014 ਤੱਕ, 1767 ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਵਿੱਚ "ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ" ਸ਼ਬਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ 113,382.42 hectares (280,174.1 acres) ਜਾਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਖੇਤਰੀ ਖੇਤਰ ਦੇ 1.47% ਦੇ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਸਿਸਟਮ ਦੀ 10339 ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਵਸਤੂ ਸੂਚੀ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰਫਲ 1,375,015.51 square kilometres (530,896.46 square miles) ਜਾਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਖੇਤਰੀ ਖੇਤਰ ਦਾ 17.88% ਹੈ।[1]

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ[ਸੋਧੋ]

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਕੈਪੀਟਲ ਟੈਰੀਟਰੀ ਵਿੱਚ, "ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ" ਸ਼ਬਦ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਕਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਕੁਦਰਤ ਸੰਭਾਲ ਐਕਟ 2014 ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਐਕਟ 2007 ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ "ਜਨਤਕ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਲਈ ਖੇਤਰੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਰਾਖਵੀਂ ਹੈ। ਪਲੈਨਿੰਗ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਕਟ 2007 ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ” ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਇਸ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਲਈ "ਖੇਤਰੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਜ਼ਮੀਨ ਰਾਖਵੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।"[2][3]

2014 ਤੱਕ, ਕੁੱਲ 43 ਕੁਦਰਤ ਭੰਡਾਰ 234.71 square kilometres (90.62 square miles) ਦੇ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।[4]

ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼[ਸੋਧੋ]

ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਵਿੱਚ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕਸ ਐਂਡ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਐਕਟ 1974 ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ "ਬਕਾਇਆ, ਵਿਲੱਖਣ ਜਾਂ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਪਰਿਆਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਸਪੀਸੀਜ਼, ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਵਰਤਾਰੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਰਾਖਵੀਂ ਜ਼ਮੀਨ" ਵਜੋਂ।[5]

2014 ਤੱਕ, 9,514.67 square kilometres (3,673.63 square miles) ਦੇ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰਫਲ ਦੇ ਨਾਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਨਿਊ ਸਾਊਥ ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕੁੱਲ 418 ਕੁਦਰਤ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[6]

ਤਸਮਾਨੀਆ[ਸੋਧੋ]

ਤਸਮਾਨੀਆ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੂੰ ਦੋ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ - ਨੇਚਰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਕਟ 2002 ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕਸ ਐਂਡ ਰਿਜ਼ਰਵ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਕਟ 2002[7][8] ਪਹਿਲਾ ਕਾਨੂੰਨ "ਭੂਮੀ ਦੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ" ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੂੰ "ਭੂਮੀ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਜਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਜੈਵਿਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਜਾਂ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ, ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਉਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਿਲੱਖਣ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਮੁੱਲ ਹਨ।"[7] ਦੂਜੇ ਕਨੂੰਨ ਵਿੱਚ "ਕੁਦਰਤੀ ਜੈਵਿਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ", "ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ", ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਪਾਚਣ ਸੁਰੱਖਿਆ, "ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਸਥਾਨਾਂ ਜਾਂ ਖੇਤਰ", ਸਿੱਖਿਆ, ਖੋਜ, ਵਰਗੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਦਰਤ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸੱਤ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪੁਨਰਵਾਸ, ਅਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ।[8]

2014 ਤੱਕ, 1,107.75 square kilometres (427.70 square miles) ਦੇ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰਫਲ ਦੇ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਤਸਮਾਨੀਅਨ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਕੁੱਲ 80 ਕੁਦਰਤ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[9]

ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ[ਸੋਧੋ]

ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੂੰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਲੈਂਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਐਕਟ 1984 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਾਜ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ ਵਿੱਚ ਨਿਯਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਬਨਸਪਤੀ ਜਾਂ ਜੀਵ-ਜੰਤੂ, ਜਾਂ ਬਨਸਪਤੀ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ" ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[10]

2014 ਤੱਕ, ਕੁੱਲ 1226 ਕੁਦਰਤ ਭੰਡਾਰਾਂ ਨੂੰ 102,525.28 square kilometres (39,585.23 square miles) ਦੇ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[11]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 "Terrestrial Protected Areas in Australia by Type (2014)". CAPAD 2014. Australian Government - Department of the Environment. 2014. Retrieved 15 September 2015. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "CAPAD2014-National" defined multiple times with different content
  2. "Nature Conservation Act 2014 - Section 169 (What is a reserve?)". Australasian Legal Information Institute. Retrieved 21 September 2015.
  3. "Planning and Development Act 2007 - Section 315 (Reserved areas—public land)". Australasian Legal Information Institute. Retrieved 21 September 2015.
  4. "Terrestrial Protected Areas in ACT (2014) (see 'DETAIL' tab)". CAPAD 2014. Australian Government - Department of the Environment. 2014. Retrieved 15 September 2015.
  5. "National Parks And Wildlife Act 1974 - Section 30J (Nature reserves)". Australasian Legal Information Institute. Retrieved 21 September 2015.
  6. "Terrestrial Protected Areas by Reserve Type in New South Wales (2014)". CAPAD 2014. Australian Government - Department of the Environment. 2014. Retrieved 21 September 2015.
  7. 7.0 7.1 "Nature Conservation Act 2002 - Schedule 1 - Determination of class of reserved land". Australasian Legal Information Institute. 2015. Retrieved 6 September 2015.
  8. 8.0 8.1 "National Parks and Reserves Management Act 2002 - schedule 1 - Objectives for management of reserved land". Australasian Legal Information Institute. 2015. Retrieved 21 September 2015.
  9. "Terrestrial Protected Areas by Reserve Type in Tasmania (2014)". CAPAD 2014. Australian Government - Department of the Environment. 2014. Retrieved 21 September 2015.
  10. "Conservation and Land Management Act 1984 - Section 6 (5)". Australasian Legal Information Institute. Retrieved 21 September 2015.
  11. "Terrestrial Protected Areas by Reserve Type in Western Australia (2014)". CAPAD 2014. Australian Government - Department of the Environment. 2014. Retrieved 15 September 2015.