ਕੋਡੰਦਰਾਮਾ ਮੰਦਿਰ, ਵੋਂਟੀਮਿੱਟਾ
ਕੋਡੰਦਰਾਮਾ ਮੰਦਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਂਧਰਾ ਰਾਜ ਦੇ ਕਡਪਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਵੋਂਟੀਮਿੱਟਾ ਮੰਡਲਮ ਦੇ ਵੋਂਟੀਮਿੱਟਾ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਿਰ, ਵਿਜੇਨਗਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ, 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਖੇਤਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 25 kilometres (16 mi) ਕਡਪਾ ਤੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜਮਪੇਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ।[1]
ਦੰਤਕਥਾ
[ਸੋਧੋ]ਸਥਾਨਕ ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੋਂਟੂਡੂ ਅਤੇ ਮਿਟੂਡੂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਨਿਸ਼ਾਦਾ (ਬੁਆਏ) ਵੰਸ਼ਾ ਸਨ, ਜੋ ਲੁਟੇਰੇ ਤੋਂ ਰਾਮ ਦੇ ਭਗਤ ਬਣੇ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਪੱਥਰ ਬਣ ਗਏ ਸਨ।[2]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਮੰਦਰ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਚੋਲ ਅਤੇ ਵਿਜੇਨਗਰ ਦੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[3][4]
ਵੋਂਟੀਮਿੱਟਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬਮੇਰਾ ਪੋਟਾਨਾ ਨੇ ਤੇਲਗੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮਹਾਨ ਰਚਨਾ ਮਹਾਂ ਭਾਗਵਤਮ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਰਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਵਾਲਮੀਕਿ ਦੀ ਰਾਮਾਇਣ (ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਜੋ ਰਾਮ ਦੀ ਕਥਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ) ਦਾ ਤੇਲਗੂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ' ਆਂਧਰਾ ਵਾਲਮੀਕੀ' ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਵਾਵਿਲਾਕੋਲਾਨੂ ਸੁਬਾ ਰਾਓ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਇੱਥੇ ਰਾਮ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤ-ਕਵੀ ਅੰਨਾਮਾਚਾਰੀਆ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਾਮ ਦੀ ਉਸਤਤ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਜਾਂ ਕੀਰਤਨ ਰਚੇ ਅਤੇ ਗਾਏ। ਜੀਨ-ਬੈਪਟਿਸਟ ਟੇਵਰਨੀਅਰ, ਇੱਕ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਯਾਤਰੀ, ਜਿਸਨੇ 1652 ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।[2]
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]
ਮੰਦਿਰ, ਖੇਤਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ[3] ਵਿਜੇਨਗਰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ, "ਸੰਧਾਰਾ" ਕ੍ਰਮ[5] ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਇੱਕ ਆਇਤਾਕਾਰ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਦਰ, ਸਿਧੌਟ ਤੋਂ ਬਕਾਰਪੇਟਾ ਰਾਹੀਂ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਜਾਵਟੀ ਗੋਪੁਰਮ (ਟਾਵਰ) ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਬੁਰਜ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹੈ, ਮੰਦਰ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ; ਦੂਜੇ ਦੋ ਟਾਵਰ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੇਂਦਰੀ ਟਾਵਰ ਪੰਜ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਟਾਵਰ ਦੇ ਪਹੁੰਚ ਵਾਲੇ ਗੇਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਕਈ ਕਦਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।[3][5]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Centrally Protected Monuments". Archeological Survey of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 26 June 2017. Retrieved 27 May 2017.
- ↑ 2.0 2.1 "Sri Kodandarama Swamy Temple at Vontimitta". Indian Express. Archived from the original on 11 ਮਈ 2016. Retrieved 8 September 2014.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Michell 2013.
- ↑ "Sri Kodanda Rama Swamy Temple, Vontimitta, Kadapa". Government of Andhra Pradesh Tourism. Archived from the original on 20 February 2015. Retrieved 19 February 2015.
- ↑ 5.0 5.1 Kamalakar 2004.