ਗੋਦਾਵਰੀ ਦੱਤਾ
ਗੋਦਾਵਰੀ ਦੱਤਾ | |
|---|---|
 ਦੱਤਾ (ਸੱਜੇ ਤੋਂ ਦੂਜਾ) 2008 ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਲਪ ਗੁਰੂ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ | |
| ਜਨਮ | 1930 |
| ਮੌਤ | 14 ਅਗਸਤ 2024 (ਉਮਰ 93) ਰਾਂਤੀ, ਮਧੂਬਾਨੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਚਿੱਤਰਕਾਰ |
| ਲਹਿਰ | ਮਧੂਬਾਨੀ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ |
|
ਗੋਦਾਵਰੀ ਦੱਤਾ (1930 – 14 ਅਗਸਤ 2024) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮਧੂਬਨੀ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਸੀ।
ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੋਦਾਵਰੀ ਦੱਤਾ ਦਾ ਜਨਮ 1930[1] ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰਪੁਰ, ਦਰਭੰਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਕਰਨਾ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਸੁਭਦਰਾ ਦੇਵੀ, ਜੋ ਕਿ ਖ਼ੁਦ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ, ਦੁਆਰਾ ਸਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਦੱਤਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਦੱਤਾ ਨੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਪਾਲਿਆ।[2]
ਕੰਮ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਦੱਤਾ ਨੇ ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 1971 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਗਜ਼ ਉੱਤੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ][ <span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2024)">ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ</span> ] ਦੱਤਾ ਮਿਥਿਲਾ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਕਯਾਸ਼ਤਾ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਸੀ, ਜੋ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਹੈ,[3] ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਲਈ ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਸੋਟੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਰਾਮਾਇਣ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਆਹ ਜਾਂ ਨਾਚ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਕਲਾ ਦੇ ਮੁੜ-ਮੁੜ ਥੀਮ ਹਨ। ਦੱਤਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ।[4]
ਦੱਤਾ ਅਕਸਰ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਠਹਿਰਦਾ ਸੀ।[5] ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੈੱਟ ਟਾਕੋਮਾਚੀ, ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਮਿਥਿਲਾ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਫੁਕੂਓਕਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6][7]
ਦਸੰਬਰ 1983 ਵਿੱਚ, ਦੱਤਾ ਨੇ ਮਿਥਿਲਾ ਕਲਾ ਵਿਕਾਸ ਸਮਿਤੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ NGO ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਿੱਖਿਆ ਦੁਆਰਾ ਗਰੀਬੀ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੀ ਮਧੂਬਨੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਪਛੜੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀ ਹੋਈ ਹੈ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਦੱਤਾ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸਮਰਥਕ ਸੀ।[8]
2019 ਵਿੱਚ, ਦੱਤਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[9]
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਦੱਤਾ ਦੀ ਮੌਤ 14 ਅਗਸਤ 2024 ਨੂੰ 93 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।[10]
ਇਨਾਮ
[ਸੋਧੋ]- ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਵਾਰਡ (1980)[11]
- ਸ਼ਿਲਪ ਗੁਰੂ (2006)
- ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਅਵਾਰਡ (2019)[12]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "abhivyakti" (PDF). Retrieved 14 August 2024.
- ↑ Kumar, Smita (16 March 2014). "Artist to chart new waters, in book - Octogenarian comes a long way from scared girl to face of Mithila art". Telegraph India. Archived from the original on 26 March 2023. Retrieved 25 January 2019.
- ↑ "Les peintures de style Mithila du Bihar (Inde du Nord)". Retrieved 29 July 2020.[permanent dead link][permanent dead link]
- ↑ "80 Years long journey of Godavari Dutta behind Padma Shri". Patna Beats. 15 April 2019. Archived from the original on 9 June 2022. Retrieved 25 January 2019.
- ↑ Kumar, Smita (16 March 2014). "Artist to chart new waters, in book - Octogenarian comes a long way from scared girl to face of Mithila art". Telegraph India. Archived from the original on 26 March 2023. Retrieved 25 January 2019.Kumar, Smita (16 March 2014). "Artist to chart new waters, in book - Octogenarian comes a long way from scared girl to face of Mithila art". Telegraph India. Archived from the original on 26 March 2023. Retrieved 25 January 2019.
- ↑ "いわき市立美術館年報 平 成 23 年 度, p. 14" (PDF). Archived from the original (PDF) on 11 July 2021. Retrieved 29 July 2020.
- ↑ Karelia, Gopi (2020-01-29). "Mud Walls to Museums: 93-YO's Madhubani Paintings Stun All, Bags Padma Shri". The Better India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2024-08-14.
- ↑ "80 Years long journey of Godavari Dutta behind Padma Shri". Patna Beats. 15 April 2019. Archived from the original on 9 June 2022. Retrieved 25 January 2019."80 Years long journey of Godavari Dutta behind Padma Shri". Patna Beats. 15 April 2019. Archived from the original Archived 2019-04-23 at the Wayback Machine. on 9 June 2022. Retrieved 25 January 2019.
- ↑ Karelia, Gopi (2020-01-29). "Mud Walls to Museums: 93-YO's Madhubani Paintings Stun All, Bags Padma Shri". The Better India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2024-08-14.Karelia, Gopi (29 January 2020). "Mud Walls to Museums: 93-YO's Madhubani Paintings Stun All, Bags Padma Shri". The Better India. Retrieved 14 August 2024.
- ↑ "Mithila Painting Icon and Padma Shri Awardee Godawari Dutta Passes Away at 93". newsd. 14 August 2024. Retrieved 14 August 2024.
- ↑ Kumar, Smita (16 March 2014). "Artist to chart new waters, in book - Octogenarian comes a long way from scared girl to face of Mithila art". Telegraph India. Archived from the original on 26 March 2023. Retrieved 25 January 2019.Kumar, Smita (16 March 2014). "Artist to chart new waters, in book - Octogenarian comes a long way from scared girl to face of Mithila art". Telegraph India. Archived from the original on 26 March 2023. Retrieved 25 January 2019.
- ↑ Karelia, Gopi (2020-01-29). "Mud Walls to Museums: 93-YO's Madhubani Paintings Stun All, Bags Padma Shri". The Better India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2024-08-14.Karelia, Gopi (29 January 2020). "Mud Walls to Museums: 93-YO's Madhubani Paintings Stun All, Bags Padma Shri". The Better India. Retrieved 14 August 2024.